اخبار

آغا محمد خان فرزند محمد حسن خان قاجار است در۲۷ خرداد ماه ۱۱۲۱ شمسی در اشرف مازندران متولد شد. جد وی فتحعلی خان بود که از سرداران سپاه تهماسب دوم صفوی بود و در گرگان حکومت می‌کرد. او پس از انقراض صفویه و حمله افاغنه، داعیه حکومت داشت که در سال ۱۱۳۸قمری توسط نادرشاه افشار در مشهد کشته شد و حکومت افشاریه ایجاد شد.

آقامحمدخان قاجار یا آقامحمد شاه (۱۱۲۱ در استرآباد- ۲۷ اردیبهشت ۱۱۷۶ در شوشا) که به عبارتی آغامحمدخان نامیده می‌شود، بنیانگذار و نخستین شاه قاجار بود. در سال ۱۱٧٤ هجری شمسی، آقامحمدخان که از افراد ایل قاجار بود با برکناری حکومت جانشینان کریم خان زند به قدرت رسید. وی ابتدا در استرآباد تاجگذاری کرد، و بعدها در نهایت، بنا به دلایل استراتژیکی، تهران را پایتخت خود قرار داد و برای دومین بار تاجگذاری کرد. بعد از وی برادرزاده‌اش فتحعلی شاه به سلطنت رسید. در فرهنگ عامیانه ایران، از آقامحمدخان به عنوان یکی از خشن‌ترین اما مقتدرترین شاهان ایران یاد می‌شود. وی در قفقاز به تصرف شهر شوشا که در حمله نخست به دست وی نیفتاده بود، پرداخت.

آقامحمدخان قاجار با وجود چند سال سلطنت و بخصوص دوران سه ساله سلطنت بدون معارض و مدعی، کمتر با لفظ شاه خوانده شده و بجز در معدودی از منابع درباری قاجاری معمولاً نام آقامحمدخان برای او به‌کار رفته است.با این حال می‌دانیم که او برخلاف پادشاهان زند دور از نام و تشریفات شاهی و سلطنتی نبوده است و تاجگذاری و جلوس رسمی بر تخت سلطنت داشته است.

یکی از خصوصیات آقا محمدخان قاجار حرص و آز بیش از حد در مال اندوزی بوده است، بطوریکه همه کاره سلطنت خودش بود و شخصاً به تمام کارهای محاسباتی کشور رسیدگی می کرد.وی خود خزانه دار و مستوفی الممالک و صاحب دیوان دولت خود بود. و هرجا از طلا و جواهر بوئی می برد ، تا دانۀ آخر را ضبط نمی کرد آرام نمی گرفت و با اینکه ابداً جواهر استعمال نمی کرد و سر و بر خود را با جواهر نمی آراست عشق شبیه به جنونی به جواهر داشت .

قامحمدخان قاجار در روز ۲۷ محرم سال ۱۱۵۵ ه.ق مطابق با ۲۷ خرداد ماه ۱۱۲۱ ه.ش به دنیا آمد. پدرش محمد حسن خان قاجار بود که در درگیری‌های بین اشاقی باش‌ها (پایین رودنشینان) و یوخاری باش‌ها (بالارودنشینان) کشته شد. او در جوانی جزو بهترین تیراندازان، سوارکاران و فرمانده دسته تجسس قشون پدرش بود. پس از مرگ پدر توسط سبزعلی بیگ حاکم سابق استرآباد

کتاب حاضر جلد نخست از مجموعۀ چند جلد کتاب در تاریخ ایران عصر قاجار است. کتاب هایی که دربارۀ این برهه از تاریخ ایران نوشته شده اند بسیار اندک و غالب آن ها از نسخه های خطی که شمار چاپ نشدۀ آن ها بیش از نوشته های چاپ شده کمتر بهره گرفته اند. همچنین غالب آن آثار از اسناد داخلی به خصوص مدارک بایگانی خارجی بهره نگرفته اند و یا اگر هم استفاده برده باشند بیشتر از بایگانی های بریتانیا بوده است و از اسناد روسیه، خاصه از گزارش های وزاری مختار روسیه دربارۀ هجوم قوای روسیه به قفقاز و نامه های برخی از رهبران مذهبی ارمنستان به خصوص ایراون و قراباغ.

عدم مشروعیت شیوه حکمرانی آقامحمدخان و جانشینانش، دفاع ملی ایرانیان را در مقابل بیگانگان خدشه‌دار کرد. در تهاجم انگلیسیها در جریان جنگهای هرات و حملات روسها، عنصر تهاجمی ذاتی ایرانیها و قومیتهای مسلح، میان دفاع از حکمران غیر مسئول و قوای بیگانه دچار تضاد و تزلزل جدی می‌شد و همین امر کار بیگانگان را در ورود به خاک ایران با همه تدارکات اندکشان موفق می‌کرد...