اخبار

قرن هجدهم آغاز «عصر روشنگری» در ساحت تفکر انسانی است؛ مهم‌ترین شاخصه این دوران حاکمیت «عقل‌گرایی» است. دکتر محمد ضیمران، عضو هیأت علمی گروه هنر فرهنگستان هنر، در گفت‌وگو با «ایران» ضمن ارائه تعریفی از عصر «روشنگری» معتقد است ایرانیان گرفتار نوعی «مدرنیته برزخی» شده‌اند

اومبرتو اکو، فیلسوف، منتقد ادبی و هنری و رمان‌نویس مشهور ایتالیایی جمعه 30 بهمن برابر 19 فوریه 2016 در سن 84 سالگی از دنیا رفت. اکو یک متفکر چند وجهی بود که آثار بسیاری از خود برجای گذاشت که تعدادی از آنها نیز به فارسی ترجمه و منتشر شده‌اند.

ذهن ما یا رویكردی كه به طور كلی در فرهنگ‌های مدرن یا امروزی وجود دارد در حقیقت اساس و پایه چیزی است كه كانت در قرن هجدهم تحت سه عنوان نقد خرد ناب، نقد خرد عملی و نقد قوه حكم یا نقد داوری آن را پایه‌ریزی كرد. این در جامعه غیرشرقی رواج پیدا كرد و جزو لاینفك فرهنگ آنها شد. اما در جامعه ما معمولا نقد به این صورت، به آن معنا جا نیفتاده است و بنابراین نقدی كه در آن چارچوب، بر حسب آن برداشت‌ها و پیش‌زمینه‌های فلسفی شكل گرفت، نقدی است كه به اصطلاح اپیستومولوژیك است؛ نقدی است كه می‌توان گفت مبنای آن معرفت‌شناختی است. ولیكن ما نقد را ارزش‌شناختی می‌بینیم یعنی به طور كلی تفاوت عمده‌ای وجود دارد بین نگاه ارزش‌شناسانه و نگاه معرفت‌شناسانه. نگاه معرفت‌شناسانه نگاه مدرن به نقد و نگاه ارزش‌شناسانه نگاهی پیشامدرن است.

منیره پنج تنی: دکتر ضیمران اندیشمند نام‌آشنای حوزه هنر و فلسفه، کتابی نگاشته که به هر دو حوزه تعلق دارد: «مبانی فلسفی نقد و نظر در هنر» متشمل بر بیست و یک جستار است شامل مواردی همچون: ربط علم و هنر، ذات‌باوری، فرانمود احساس، نظریه نهادی، نشانه‌شناسی، بازنمایی، تخیل، خلاقیت و نبوع، مدرنیسم در هنر، کلیت و عینیت، مفهوم ذوق، نقد مدرن و پیشامدرن، زیباشناسی و نقد مدرن و پست مدرن، نظریه برخی از منتقدان معاصر درباره چیستی هنر، نقد مارکسیستی، هدف و کارکردهای نقد هنر، داوری و صدور حکم، رهیافت‌های تأویل و تفسیر آثار هنری و… گفتگوی زیر در همین زمینه صورت گرفته و پیشتر در ماهنامه «اطلاعات حکمت و معرفت» به چاپ رسیده است.