اخبار

به عقیده استادان ادبیات و ایرانشناسی، در گستره ادب فارسی، شعر سبک خراسانی با رویکردی خردمحور و عقل‌گرایانه شکل گرفته است؛ از فردوسیِ حماسه‌سرا که خرد را سنگ بنای روایت‌های ملی خود می‌داند، تا خیامِ فیلسوف‌مآب که با زبان رباعی، پرسش‌های عقلانی ژرفی را طرح می‌کند.

خیام، حکیمی که با فراخوان حیرت‌هایش، انسان را به عبور از فطرت اول (عالم محسوس) به سوی فطرت ثانی (عالم معقولات) دعوت می‌کند، با مطالعه آثارش، باب حکمت را به روی مخاطب باز می‌کند. دعوتی که به تعبیر ارسطو، اولین منزل حکمت است.

یک اسطور پژوه گفت: خیام، فراتر از یک ریاضیدان و منجم، شاعری است که با رباعیاتش، فلسفه‌ای عمیق و نگاهی پرسشگرانه به زندگی را در بستری از سادگی و ایجاز به تصویر کشیده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور شیراز با بیان اینکه خیام حکیمی فراتر از زمان خود است،گفت: وی دانشمندی بود که مرزهای دانش و هنر را در نوردید و با رباعیات خود جهان را متحول کرد.

حکیم عمر خیام نیشابوری، شخصیتی که نامش در کنار بزرگ ترین اندیشمندان و شاعران جهانی از خطه خراسان تا آن سوی مرزها ثبت شده است.

یک استاد زبان و ادبیات فارسی گفت: خیام نه‌تنها فیلسوفی پرسش‌گر و متفکری عقل‌گرایانه است، بلکه با شعرهایی سرشار از دعوت به تأمل، لذت و زیستن در لحظه، چهره‌ای شاعرانه و معاصر از خود در فرهنگ ایران و جهان به جا گذاشته است.

خیام به عنوان دانشمندی جاسنگین و بسیار محترم و نام‌آور قربانی منازعات عصر و زمانه شده و از آنجا که در الهیات راه و روش فلسفی داشته، به عنوان نماد و چهره اصلی اهل فلسفه، مورد طعن و حمله قرار گرفته است.

دربارۀ خاستگاه ایرانی نوروز آنقدر نوشته شده که اضافه کردن سطرهایی بر آن انبوه اضافه‌کاری است. از قضای روزگار در روزهای پایانی سال گذشته و چند هفته مانده به نوروز، کتابی منتشر شد که با این موضوع و همچنین هجمه علیه خیام مناسبت دارد.

تقویم جلالی یکی از مهم‌ترین دستاوردهای علمی خیام که تبدیل به بخشی از هویت ایرانیان در طول تاریخ شده است؛ این تقویم به دستور ملکشاه سلجوقی و با همکاری خیام و دیگر دانشمندان در اصفهان تنظیم شد.

«نوروزنامه» کتابی است که در آن خیام با زبانی شیوا و آهنگین، به تحلیل اسطوره‌های نوروز، جایگاه این جشن در تقویم باستانی ایرانیان، و پیوند آن با باورهای نجومی و کیهان‌شناسی کهن می‌پردازد.