اخبار

در این مقاله مجسم میرزای کلهر همچون قهرمان داستان در زمان خود با همه چیز و همه کس و تمامی تحرکات اجتماعی و سیاسی اطراف خود ارتباط مستقیم دارد. از مسجد تا دربار، از وزارت انطباعات و دیوان اعلی تا شید و کید بازار، و از مجلس اشراف و قافله زوار شاهی تا همنشینی با سیدلطفعلی یزدی لوطی زنجیرکش بی‌باک و مشهور یزد که سوراخ سنبه هر کاری را خوب بلد بوده و از تجار باج می‌گرفته و بهادری و عیاری و دریادلی او و خلاصه این بیان روشن اگرچه به ده صفحه نمی‌رسد

نمونه‌ای از قلم آهنی را که میرزای کلهر مخصوص تحریر خط فارسی طرح کرده بود، به خارج فرستادند و سفارش داده، پس از آن قلم‌های آهنی خطاطی برای فارسی‌نویسی با طرح و ابداع میرزای کلهر ساخته شده به ایران آمد.۶۷ در حالی که خط و کتابت مکتب قدیم به هیچ وجه توانایی ارضاء نیاز فرهنگی اجتماعی جامعه ایران در عصر ناصری را نداشت.

سختگیری و مرتبه مشکل‌پسندی و وسواس هنری میرزارضا موجب فقدان اکثر آن نمونه‌های مشاقی گردید؛ زیرا هرچند خود می‌دانست چه گوهرهای گرانبهایی را بر صفحه کاغذ نوشته است، اما مصداق بارز عشق بود، عاشقی که معشوق را معدوم می‌کرد تا آن را در کف هنرناشناسان نبیند

میرزا نصرالله حکاک نوادۀ محمدطاهر حکاک معروفی بود و خودش نیز حکاکی می‌کرد. وی در خط نستعلیق شاگرد میرزا محمدرضا کلهر بود و شیوۀ میرزا را در حکاکی، او وارد کرد. پس از چهار پنج سال که نزد میرزارضا مشق کرد، درگذشت.۵۲

میرزارضا کلهر علاوه بر زمینه ارثی و تعلیم و تحصیل ایام صباوت و نوجوانی در نزد بنی‌اعمام و خوشنویسان برجستة کلهر و زنگنه، در ورود به تهران به مقتضی درک و دریافت اخلاق و رفتار و عمل به احکام و دقت در مسائل شرعی که گویا مرحوم میرزا محمد خوانساری نیز بدان صفات متصف بوده است، محضر او را ترجیح می‌دهد و به ادامه تعلیم خوشنویسی می‌پردازد.

بنابر نوشته استاد غلامحسین امیرخانی در بررسی و کالبدشکافی خوشنویسی خط فارسی در مکتب میرزارضا کلهر، وی «توانست در (نسبت) به‌خصوص در آثار بعد از ۱۲۹۰ که از او به یادگار مانده، تکامل ایجاد کند. این مطالب را از اساتید بزرگوار خود (آقا سیدحسین و آقا سیدحسن) علما و عملا شنیده‌ام.

پیش از انقلاب اسلامی هنر بیشتر در مدار تهران می‌چرخید. در شهرها سکوتی سخت و دلگیر در حوزه فرهنگ و هنر حاکم بود. اصفهان و شیراز و تا حدودی تبریز به سبب ویژگی‌های خاص در این حوزه و عبور و مرور میهمانان خارجی و برگزاری جشنهای زیربنایی، استثنا بودند.

قرآن كريم، این معجزۀ جاویدان، در كنار جنبه های آوایی و زیبایی قرائت آن بر توأم ساختن متن نورانیش با هر عنصر زیبا در بین بشر پاى مى فشارد. مسلمان معتقدی که با آیات ﴿الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ﴾ و قسم باری تعالی به قلم و آنچه می نگارد ﴿ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ﴾ انس دارد اگر قصد کتابت و ارائۀ متن کلام الهى ـ جلّ و علا ـ را داشته و بخواهد به تعبیر روایی با زبان دست «الخط لِسانُ اليَدِ» آن را در قالب سطور بیاورد احساس چه وظیفه ای خواهد کرد و چگونه این معجزۀ ابدی را به نقش خواهد کشید؟ این مهم ترین نگاه در بین مسلمانان بود که باعث ایجاد نهضتی در عرصۀ کتابت و پیشرفت این هنر در بين آنها شد.

کیانوش معتقدی بی شک قزوین یکی از مهم ترین مراکز خوشنویسی و کتیبه نگاری ایران در دوره اسلامی است و وجود نمونه های متعدد و ممتاز از کتیبه های خوشنویسی باقی مانده از روزگار سلجوقیان تا پایان عهد قاجار، در بناهای مختلف این شهر خود گواهی بر این مدعاست

تیموریان سلسله ای ترکی – مغولی هستند که در فاصله سالهای ( 913- 771 ق ) عموماً در نواحی ماوراءالنهر و ایران حاکمیت داشتند . تجربه همزمان زندگی یکجانشینی و کوچ نشینی در الوس جغتای و آسیای مرکزی باعث شد تا تیمور و جانشینانش با اسلام و فرهنگ ایرانی آشنایی هر چند مختصری داشته باشند. به همین سبب مؤلفه های هویت ایرانی از جمله هنر ایرانی و مذهب تشیع در این زمان فرصت رشد و وحدت بیشتری یافتند .