اخبار

جای فرخزاد کجاست؟ کجای مدرنیسمِ شعری فارسی؟ تبعاً این سوال تنها در دامنه‌ی میدانِ نیما پیش کشیده می‌شود. مسأله‌ی نیما (به‌بیانِ مالارمه‌ای) «مسأله‌ی بحرانِ مصرع» است: از بیت به سطر. مسأله تأسیسِ سطر بر ویرانه‌های بیت است. گذار از یک نظامِ ادراکی و توزیعیِ تقارن‌محور (دو مصراع مثل دو کفه‌ی یک ترازو، و ذهنی که در «عدلِ» شعر نشسته)، به یک نظامِ خطی-سطری.

غزالی در آثار خود از طوس یاد کرده اما از«نوقان» سخنی نگفته است. از باب نمونه در نامه پند‌آموز به سلطان سلجوقی (ظاهراً به غیاث احمدبن‌محمد سلجوقی، حکومت ۴۹۸-۵۱۱‌ هجری)،۸ اشاره‌ای به خشکسالی طوس در پریشانی اهالی دارد: «ایزد تعالی ملک اسلام را از مملکت دنیا برخوردار کناد… که یک ساعت عدل برابر صد سال عبادت است.

مساله مطرح شده در این مقاله، قول به شان علمی تاریخ است؛ چون علم، بنا به تعریفی، کشف روابط علت و معلول میان پدیده ها است، پس تاریخ نیز نخست باید ماوقع، یعنی همان پدیده های تاریخ را بیان دارد، و سپس علل وقوع آنها را به دست دهد.

ابوعلی احمد بن محمد بن یعقوب مسکویه از مورخان قرن چهارم هجری معتقد است: «تاریخ برای سیاستمداران و رهبران ملتها آزمایشگاهی است که آنها را از تاریخ اقدامات گذشتگان آگاه می‌سازد.

اگر بشود تاریخ را به حافظۀ انسان تشبیه کرد، کار مورخان حفظ و وضوح‎بخشی به آن حافظه است؛ مورخان هستند که گوشت و پوست تاریخ را فراهم می‎کنند و از طریق منابع مختلف، رویدادها را باز‎گویی یا بازآفرینی می‎کنند، در این میان امکان دارد فردی از میان مورخان اندکی به سمت مفاهیم فلسفی منعطف شده و راه را برای اندیشیدن به تاریخ کمی باز کند.

فراخوان نخستین همایش تاریخ، پژوهش و نقد متون اعلام شد. این همایش با همکاری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و گروه تخصصی تاریخ شورای بررسی متون کتب علوم انسانی برگزار خواهد شد.

مگر نه اینکه هر مورخی که آمد تاریخ ما را از آغاز تا روزگار خود دوباره نوشت و علایق و زبان عصر خود را چاشنی قلم خود کرد و گاه نه به یک روایت بلکه به چند روایت (طبری) نوشت تا هم‌عصران و آیندگان را از احوال گذشتگان بی‎خبر نگذارد و باعث عبرت گردد، پس چگونه است که ما این‌چنین به نداشتن حافظۀ تاریخی بی‎مثالیم و به ‎قول مهدی اخوان‌ثالث جز پدر، نیای دیگری نشناختیم هرگز؟۱

پیرنیا راست می گفت: لوی هندرسن سفیر امریکا در ساعت 6 بعد از ظهر اول شهریور 1333 از در عقبی دربار وارد شد و به دیدار شاه رفت. این ملاقات خصوصی و محرمانه بود که به درخواست شاه انجام می شد. شاه روز پیش از رم به تهران بازگشته بود. او هم هنگام فرار که بعد از شنیدن خبر شکست کودتای 25 مرداد ساحل خزر را ترک گفت و هم هنگام بازگشت که پس از پیروزی کودتای 28 مرداد و سقوط دولت به سوی تهران می آمد سر راه بغداد توقف کرده بود. هنگام رفتن هواپیمای شاه کمی پیش از هواپیمایی که ملک فیصل را از اردن می آورد و در فرودگاه بغداد نشست...

ماریتن اعتقاد دارد که به فرهنگ و تمدن می‌ باید به چشم مقولاتی برابر نگریست که اشتیاق انسانی را برای داشتن تعاریفی جاودانه از خدا، وجوه متعالی نیکی، حقیقت و زیبایی به عنوان اساسی برای زندگی زمینی اش تشریح می‌­کنند. فرهنگ یا تمدن، غنی‌سازیِ خودِ زندگی انسانی است. به طوری که نه تنها توسعه‌ی مادّی، که البته برای زندگی شایسته در این دنیا لازم و ضروری است، که فراتر از همه، تکامل اخلاقی و رشد توانایی­‌های نظری و عملی (هنری و اخلاقی) را در برداشته باشد.(maritain۱۹۷۵:۵۵۸-۵۵۹) می‌توان تطور «روح عینی» را تجسم یافته در شماری از اَشکال فرهنگی در ظرف تاریخ مشاهده کرد. هر فردی می‌­تواند تاثیر معنوی را در گستره‌ی این اشکال فرهنگی بیابد

بوریس ل . گوبمن[۱]، مترجم: سیدرضا وسمه‌گر[۲] آراء ژاک ماریتن و نیکلای بردیایف در باب معنای تاریخ ؛ مقدمه مترجم: بازگشت به ارزشهای دینی و امر قدسی البته با حفظ مفاهیم مدرنیستی چون انسانگرایی و آزادیخواهی از پیامدهای تندروی‌های مدرنیته در حوزۀ اندیشۀ دینی و خود بنیادانگاری لجام گسیخته بشری در این دوران است.