تهران یک «شهر سیاسی» است؛ اصولاً شهر در ایران یک مفهوم سیاسی است. شهر ایرانی با شهر یونانی تقریباً هم‌عصر است، اما اگر به خاستگاه هر یک توجه کنیم، درخواهیم یافت که شهر یونانی حاصل یک قرارداد عمدتاً خویشاوندی است در حالی که شهر در ایران برآمده از یک تصمیم سیاسی است و از این رو، واژه شهر از «شاه» گرفته شده است؛ به این معنا که شهر شدن یک فضای برآمده از یک تصمیم فردی است که این تصمیم توسط شاه گرفته می‌شود.
ایران کشوری باستانی با تاریخی کهن و مملو از آثار باستانی و تاریخی است. تفکر غالب این بود که برای بازدید از آثار باستانی و تاریخی، علاقه مندان بایستی شهرها را ترک کرده و به گوشه‌های دورافتاده ایران سفر کنند، اما چندی است که در رویدادی میمون و مبارک شهرهای ایران نیز گذشتۀ باستانی و تاریخی خود را به روی ما گشوده و به معرض نمایش گذاشته‌اند
شاید برای بسیاری دور از ذهن باشد که تهران پیش از انتخاب پایتخت از سوی آقا محمدخان قاجار، تقریبا شبیه قریه‌ای بیش نبود. در واقع مؤسس سلسله قاجاریه، از این جهت تهران را انتخاب کرد که منطقه‌ای خوش آب و هوا بود و البته نسبتا نزدیک به مرکز محسوب می‌شد. تهران در دوران سه پادشاه نخست قاجاریه به واسطه شیوه سنتی حکمرانی ایشان، چیزی شبیه قلعه‌های نظامی بود که در چهارگوشه خود با برج و بارو حفظ می‌شد. در این دوران البته هنوز فاصله زیادی میان تهران و شهرهایی همچون اصفهان وجود داشت که در دوره شاه عباس صفوی یکی از زیباترین شهرهای جهان محسوب می‌شد.
«کلنگی است در بنای شهر جدید ناصری بجهه دست مبارک اعلی‌حضرت اقدس همایونی ساخته شده و اول کلنگی که بر زمین زده شد، این کلنگ است که به دست مبارک یازدهم شعبان ۱۲۸۴ "توشقان ئیل" (سال خرگوش) بطالع نور بر زمین زدند.»
شهر از موضوعاتی است که در جامعه ما مورد غفلت واقع شده است چون در نگاه و مجموعه دانش ایرانی می‌بینیم معارفی مانند فلسفه، الهیات، روانشناسی و ... غالب است تا تاریخ و جامعه‌شناسی. در عین حال رویکردهای موجود نیز معطوف به شرایط و وضعیت جامعه ایرانی نبوده و بیشتر برای رد یا اثبات دیدگاه‌هایی بوده که در فضاهای فکری مطرح شده است. از این رو کمتر محققی را داریم که به طور همه جانبه با رویکردهای اجتماعی در پی شناخت پدیده‌ای به نام شهر یا زندگی شهری برآمده باشد و ببیند که فئودالیسم چه وضعیتی داشته، نظام سیاسی چگونه بوده و غیره.
در اسفند 1367، کریم امامی در یادداشتی با نام «زمزمه‌هایی از چهارراه کتابی» که در نشریه «نشر دانش» منتشر شده است نوشت: «جلوی دانشگاه تهران یکی از متراکم‌ترین بازارهای کتابفروشی جهان است. سیل دانشجویان خواستار کتاب با سماجت تا آخرین پستوهای پاساژها رسوخ می‌کنند و کتاب‌هایی را که مدت‌ها پیش موجودی آنها به پایان رسیده است طلب می‌کنند. بانگ «نداریم، نداریم» از همه‌سو به گوش می‌رسد و چهره‌های جوان پرسان پایان ندارد. منظره غم‌انگیزی است. عوارض کمبود کاغذ در اینجا به صورت ملموسی تجسم یافته است.»
«سه قطعه سفال در بازار صندوق‌سازان توانستند قدمت تهران را ۶۶۰۰ سال بیشتر به عقب بکشانند، بنابراین دیگر داستان مسافر چشمه علی و شهری ری دیگر منتفی است، تهران ۷۰۰۰ سال قدمت دارد» «در طول سال‌های گذشته معمولا قدمتی بیشتر ازصفویه برای تهران قائل نبوده‌اند؛ به گونه‌ای که باستان‌شناسان در هر کاوش روی محوطه‌های تاریخی، بعد از به دست آوردن «یافته‌های صفوی» کار آن محوطه را تمام شده می‌دانستند» اما ...
تلفنخانه تهران ۳۰ مهرماه ۱۳۰۵ در عمارت جدید آغاز به کار کرد. در سال ۱۲۶۵ شمسی و مصادف با ۱۸۸۶ میلادی، برای اولین بار در ایران، یک رشته سیم تلفن بین تهران و شاهزاده عبدالعظیم به طول ۷/ ۸ کیلومتر توسط بوآتال بلژیکی که امتیاز راه‌آهن ری را داشت، کشیده شد. ولی، در واقع مرحله دوم فناوری مخابرات در تهران از سال ۱۲۶۸ شمسی، یعنی 13 سال پس از اختراع آن، با برقراری ارتباط تلفنی بین دو ایستگاه ماشین دودی و شهر ری آغاز شد.
«۲۵ سال پیش باید ثابت می‌کردیم که تهران تاریخی است. باید مردم و مخاطبان‌مان را آگاه می‌کردیم از ارزش‌هایی در شهر گم شده‌اند. هرچند حالا هم با حضور رسانه‌ها، به سختی می‌توانند دست به تخریب تهران بزنند.»
امیر پرندآور/ گردشگران فرانسوی گفتند: ایران کشور پهناوری است چطور می شود نقشه توریستی نداشته باشد و اینجا چه پایتختی است که یک نقشه شهری ندارد.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید