امکان علم دینی

1394/8/13 ۰۹:۴۸

نخستین نشست از سلسله سخنرانی‌های پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری با موضوع «امکان علم دینی»، 5 آبان‌ماه با سخنرانی دکتر مهدی گلشنی، استاد دانشگاه صنعتی شریف در دانشکده سنجش از راه دور دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.

نخستین نشست از سلسله سخنرانی‌های پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری با موضوع «امکان علم دینی»، 5 آبان‌ماه با سخنرانی دکتر مهدی گلشنی، استاد دانشگاه صنعتی شریف در دانشکده سنجش از راه دور دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.

دکتر گلشنی، در این نشست گفت «علم» و «دین» هر دو ادعای هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی درباره جهان دارند و ما تنها باید فهم‌مان از جهان را تحت یک چارچوب وحدت‌بخش بین این دو (علم و دین) قرار دهیم.

او نخست به بیان سوء‌برداشت‌هایی که در نسبت بین علم و دین مطرح است، پرداخت. به زعم او علم امروز اغلب دانشی تنظیم‌یافته پنداشته‌ می‌شد که از طریق «مشاهده»، «آزمون» و بر اساس «قوانین طبیعی» به دست می‌آید. از این رو، علم؛ عینی، جهانی و مبتنی بر شواهد و دین؛ ذهنی، احساسی و مبتنی بر سنت قلمداد می‌شود.

بنا به اظهارات دکتر گلشنی، مسلمانان در گذشته علم و دین را مستقل نمی‌پنداشتند و کسب دانش را نوعی عبادت تلقی می‌کردند اما مسلمانان معاصر دیدگاه‌های مختلفی در رابطه این دو (علم و دین) دارند. بعضی این دو حوزه را کاملاً مستقل از هم تلقی می‌کنند و معتقدند که هر کدام از آنها با جنبه‌های متفاوتی از زندگی سروکار دارند، برخی رابطه بین این دو را متعارض می‌بینند و دسته‌ای دیگر هم بر این باورند که زمینه‌های مشترکی بین این دو حوزه وجود دارد که می‌تواند ثمربخش باشد.

وی افزود: «علم و دین هر دو ادعای هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی درباره جهان دارند و ما تنها باید فهم‌مان از جهان را تحت یک چارچوب وحدت‌بخش بین این دو قرار دهیم. براین اساس، در جهان‌بینی اسلامی علم در یک چارچوب خداباورانه قرار می‌گیرد که خدا را خالق و نگهدارنده جهان می‌دانند.»

وی با بیان اینکه ما باید علم را در یک چارچوب متافیزیکی جای دهیم، گفت: «علم امروز ویژگی‌هایی دارد که عبارت است از طرد هر گونه دانشی که ریشه در حواس ندارد، نادیده گرفتن سطوح بالاتر هستی، نادیده گرفتن ارزش‌های اخلاقی در کار علمی، غفلت از آثار تخریبی علم و... متأسفانه دانشکده‌های ما به تبادل بین‌رشته‌ای ناآشنا هستند. این در حالی است که در دانشکده‌های خارجی بین علوم مختلف تبادل وجود دارد و در یک همایش علمی، یک کشیش مذهبی در کنار یک فیزیکدان قرار می‌گیرد و هر یک نظر خود را بیان می‌کنند.»

 در نهایت دکتر گلشنی این‌گونه بحث خود را جمع‌بندی کرد که باید علم را در چارچوبی متافیزیکی قرار داد تا بتوان به نحوی سودمند از هر دوی اینها (علم و دین) بهره برد.

منبع: روزنامه ایران