1394/7/28 ۰۹:۵۷
مجموعه آستان سیدالشهدا(ع) در شهر کربلا، از فضاهای معماری متعددی تشکیل شده است که هرکدام پیشینه تاریخی و ارزش معماری خاص خود را دارند و مجموعاً بازتابی هستند از هنر شیعی و ایرانی طی 11 قرن گذشته. در ادامه مهم‌ترین بخش‌های آستان حسینی معرفی می‌شود:
گنبد
گنبد حرم حسینی که بر فراز مزار آن حضرت برپا شده، از نظر معماری کاملاً ایرانی و به شیوه چهارطاقی ساخته شده است. به این معنا که گنبد روی چهار ستون عظیم قرار گرفته است. این چهارستون فضای مربعی را زیر گنبد ایجاد کرده‌اند که هرچه بالاتر می‌رود، کثیرالاضلاع‌تر می‌شود و نهایتاً به دایره گنبد می‌رسد. گنبد حرم حسینی مانند گنبدهای بزرگ ایرانی از جمله گنبد حرم رضوی یا گنبد مسجد جامع عباسی اصفهان به صورت دو پوش ساخته شده است؛ بدین معنی که یک گنبد زیرین با خیز کم است که گنبد دیگری با قوس تیز روی آن قرار گرفته است. ارتفاع گنبد بیرونی از کف زمین 5/26 متر و پوشیده از طلاست. روی ساق گنبد یک کتیبه لاجوردی رنگ با خط سفید به چشم می‌خورد.
ضریح
ضریح کنونی حرم حسینی از اسفندماه سال 1391 نصب شده است و مانند ضریح پیشین شش گوشه اما کمی بلندتر از آن است. در ساخت ضریح جدید که مساحت پلان آن 86/22متر مربع است، حدود 5/4 تن نقره خالص، حدود 120 کیلوگرم طلای خالص،600 کیلوگرم مس و حدود 400 کیلوگرم استیل و مقداری فلزات دیگر برای اتصالات ضریح به کار رفته است. وزن چوب‌های به کاررفته در ضریح مطهر حدود 5/5 تن است. این چوب‌ها طبق شناسنامه روی آنها در سال 2003 از درخت ساج و جنگل‌های کشور میانمار درجنوب آسیا تأمین شده است. گفته می‌شود که این چوب بالاترین طول عمر و مقاومت را داراست. ضریح جدید در ابعاد 04/5 در 34/7 و با ارتفاع 49/4متر ساخته شده و 20پنجره دارد.
قتلگاه
قتلگاه همان جایی است که پیکر امام حسین(ع) بر زمین افتاد و شمر سر آن حضرت را از تن جدا کرد. امام را نیز درست همانجا به خاک سپردند. این مکان اکنون به صورت سرداب آرامگاه درآمده است و پیکر تنی چند از شهدای کربلا نیز در گوشه جنوب شرقی همین سرداب قرار دارد که البته تعیین دقیق مدفن هر یک از شهدا تقریباً ناممکن است.
آرامگاه شهدای کربلا – به غیر از حبیب بن مظاهر و آنهایی که در گودال قتلگاه دفن شده‌اند- نزدیک به ضریح امام حسین(ع) قرار دارد و برای آن ضریح جداگانه‌ای ساخته‌اند. این ضریح به صورت یک پنجره درون دیوار متصل به قبور شهدا نصب شده است.
رواق‌ها
حرم امام حسین(ع) دارای چهار رواق بزرگ به نام رواق شمالی (پادشاهان)، رواق شرقی (فقیهان)، رواق غربی (ابراهیم مجاب) و رواق جنوبی (حبیب بن مظاهر) است. در همه این رواق‌ها چنان که از نامشان پیداست، افراد سرشناسی از رجال سیاسی یا مذهبی دفن شده‌اند. برای مثال، رواق غربی جایگاه مزار «ابراهیم مجاب» نواده امام موسی کاظم(ع)
قبر میرزا تقی خان امیرکبیر نیز در رواق پادشاهان قرار دارد. همچنین، در رواق جنوبی حبیب‌بن مظاهر به خاک سپرده شده است. حبیب از بزرگان قبیله بنی‌اسد بود و هنگامی که اهل این قبیله برای دفن پیکرهای امام و یارانش به کربلا آمدند، برای حبیب قبری جداگانه ساختند. در رواق شرقی نیز عالمانی چون آقا باقر بهبهانی به خاک
سپرده شده‌اند.
ایوان طلا
ساختمان بارگاه امام حسین(ع) دارای چهار ایوان در چهار جهت جغرافیایی است. از همه مهمتر ایوان جنوبی است که طلاکاری شده و در دو سوی آن دو مناره طلا برافراشته‌اند. درهای وسط ایوان نیز از طلا و کاری از هنرمندان اصفهانی است.
صحن
صحن حرم امام حسین(ع) صحن یکپارچه‌ای است که چهار طرف ساختمان اصلی حرم را فرا گرفته و دارای 10 ورودی به نام‌های در قبله، رجا، قاضی‌الحاجات، شهدا، کرامه، سلام، سدره، سلطانیه، رأس‌الحسین و زینبیه است. دورادور صحن 65 حجره ایوان‌دار وجود دارد که برخی‌شان محل دفن اموات و برخی علما و بزرگان هستند.
در گذشته حتی داخل صحن نیز قبرهای زیادی وجود داشت که اکنون نشان خیلی از آنها از میان رفته است. برای نمونه، در شمال غربی صحن، مزار شیخ عبدالحسین معروف به شیخ‌العراقین قرار دارد که مجتهد بزرگ تهران در دوره قاجار بود. او همان کسی است که به عنوان وصی امیرکبیر انتخاب شد و مسجد و مدرسه شیخ عبدالحسین در بازار تهران را از مال‌الوصایه امیرکبیر بنا کرد. در بخش جنوب شرقی صحن نیز مزار میرزا محمدتقی شیرازی، معروف به میرزای دوم قرار دارد که در دوره قاجار برای مدتی مرجع تقلید شیعیان و رئیس حوزه علمیه نجف بود. از اینها گذشته، در قسمت شرقی صحن یک مسجد وجود دارد و در قسمت جنوب صحن نیز تکیه یا خانقاه بکتاشیه احداث شده است. تمام دیوارهای صحن آستان امام حسین(ع) پوشیده از کاشی‌های رنگارنگ سبک صفوی و قاجاری هستند.
منبع: روزنامه ایران
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید