وفات محمدحسين خاتون‏ آبادی،عالم فاضل قرن دوازدهم (1151ق)

1394/5/17 ۱۲:۵۷

امير محمدحسين خاتون‏آبادي فرزند امير محمدصالح از عالمان بزرگ اماميه در قرن دوازدهم هجري به‏شمار مي‏رفته که از محضر پدر و جد خويش - علامه - و آقاجمال و اساتيد بزرگ حوزه اصفهان سال‏ها بهره‏مند بوده است تا اين‏که خود به مقام اجتهاد رسيد و از حضور وي اعلامي چند برخاست.

امير محمدحسين خاتون‏آبادي فرزند امير محمدصالح از عالمان بزرگ اماميه در قرن دوازدهم هجري به‏شمار مي‏رفته که از محضر پدر و جد خويش - علامه - و آقاجمال و اساتيد بزرگ حوزه اصفهان سال‏ها بهره‏مند بوده است تا اين‏که خود به مقام اجتهاد رسيد و از حضور وي اعلامي چند برخاست.
از علماي مشهور عصر خويش، فقيه فرزانه، حکيم بلندپايه، فاضل محقق، جامع بين مراتب دانش و نيکي رفتار و زهد و پاکي درون، سبط علامه ملامحمدباقر مجلسي (قدس‏سره) است. در دوران صفويه شيخ‏الاسلام و امام جمعه اصفهان بوده و در زمان شاه سلطان حسين، وزير مريم بيگم بوده است.
هنگام حمله افاغنه به اصفهان در ۱۱۳۵ق، زجر و شکنجه بسيار از آنان ديده و بنا به گفته خودش، اين مصائب و آلام در تصفيه روح و اصلاح حال او و بي‏رغبتي به دنيا بسيار مؤثر گرديده است. او، از اين فتنه جان سالم به در برده و پس از آن نيز مقام مرجعيت ديني را به عهده داشت.
• خاتون‏آبادي - همان‏طور که پیش‏تر اشاره شد - از بزرگان فقه شيعه، ادب و حكمت در قرن دوازدهم هجري قمري بود. خاتون آبادي از علماي گران‏قدر شيعه، انشايي روان و دلنشين داشت؛ وي روايت‎ها و احاديثي را كه از بزرگان شنيده بود، ثبت و ضبط كرد.
آثار خاتون‏آبادي به‏صورت مخطوط در بسياري از کتابخانه‏هاي عمومي و خصوصي موجود است، از جمله نسخه شماره ۵۶۹ مسجد اعظم قم قريب به بيست رساله وي را در بر دارد. از معظم‏له آثاري به‏جا مانده است که برخي از آن‏ها عبارت‏اند از: ۱- اسلافه العصر في محاسن الشعراء بكل مصر؛ ۲- التذكره في الفوائد النادره؛ ۳- الحدائق النديه في شرح الصمديه؛ ۴- الزهره في النحو؛ ۵- الطراز الاول فيما عليه من لغه العرب المعمول؛ ۶- الفرائد البهيه في شرح الفوائد الصمديه؛ ۷- الكلم الطيب و الغيث الصيب؛ ۸- المخلاه؛ ۹- انوار الربيع في انواع البديع؛ ۱۰- رساله في اغلاط الفيروز آبادي في القاموس؛ ۱۱- رساله في المسلسله بالاباء؛ ۱۲- رياض السالكين في شرح صحيفه سيد الساجدين عليه السلام؛ ۱۳- سلوه الغريب و اسوه الاديب؛ ۱۴- وسيلةالنجاة؛ ۱۵- خزائن الجواهر؛ ۱۶- مفتاح الفرج و ۱۷- نجم الثاقب.
• خاتون‏آبادي از جد مادري خود - علامه مجلسي - اجازه روايت داشته است؛ وي در خاتمه مناقب الفضلاء مي‏گويد: وقد استجزت رواية الصحيفة السجادية (صلوات‏الله علي من الهمها) من جدي العلامة المجلسي (طيب‏الله مضجعه) في اول الصبا قبل اوان الحلم فاجازني رحمه الله تعالي.
ديگر مشايخ اجازه مير محمدحسين عبارت‏اند از: والد بزرگوارش مير محمدصالح خاتون‏آبادي، آقاجمال‏الدين محقق سبزواري، سيدعلي بن احمد مدني شيرازي، شيخ سليمان بن عبدالله ماحوزي بحراني، ملا ابي‏الحسن شريف فتوني و ملامحمد سراب تنکابني.
جمع کثيري از فضلا نيز از مير محمدحسين خاتون‏آبادي اجازه روايي داشتند، از جمله: فرزندش امير عبدالباقي خاتون‏آبادي، سيدعبدالله جزايري، سيدصدرالدين قمي (متوفي حدود ۱۱۶۰ق)، ملااحمد بن محمدمهدي شريف خاتون‏آبادي، ملامحمد شفيع بن نورالدين خاتون‏آبادي، سيد ابي‏الفتح نصرالله بن حسين موسوي حائري (شهيد حدود ۱۱۶۸ق)، امير محمدحسين حسيني اصفهاني، شيخ محمد بن محمد زمان کاشاني، شيخ زين‏الدين خوانساري.
• امير محمدحسين خاتون‏آبادي سرانجام در تاريخ بيست و دوم شوال‏المکرم سال ۱۱۵۲ هجري قمري در اصفهان وفات يافت و جسد پاکش به مشهد مقدس انتقال داده شد و در سرداب مدرسه ميرزاجعفر مدفون گشت. فرزندان وي نيز از علما و دانشمندان شيعي به‏شمار مي‏رفتند، از جمله امير عبدالباقي که مرحوم سيد بحرالعلوم رحمةالله از وي روايت مي‏کند و سبطش محمدحسين بن ميرعبدالباقي نيز امام جمعه اصفهان بوده است.