1394/5/3 ۰۹:۵۷
مراسم نکوداشت مرحوم مشفق کاشانی شاعر نامدار معاصر و افتتاح خانه شعر سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، جمعه شب با حضور رئیس این سازمان و جمعی از شاعران کشور از جمله ساعد باقری، سهیل محمودی، عبد الجبار کاکایی ، افشین علا و…در موزه هنرهای دینی امام علی(ع) برگزار شد.
در این مراسم احمد مسجد جامعی عضور شورای اسلامی شهر تهران در سخنانی اظهار داشت: چند سال قبل پیشنهاد دادم تا دایره المعارفی توسط مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی با عنوان تهران تهیه شود که در آن با تقسیم کردن تهران به چهار بخش تهران، ری، شمیران و کن در چهار مجلد درباره شهر تهران به سخن پرداخته شود. برای این کار یک هیأت علمی تاسیس شد که یکی از اعضایش مرحوم استاد عنایت الله رضا بود. وی برای من نقل می کرد که در سفرش به آلمان به منظور دیدار با پسرش به رادیو دعوت می شود تا در کنار یک استاد مصری به بحث در مورد فرهنگ جهان بپردازد. در این برنامه وقتی که از آن استاد مصری سوال می پرسد که شما چرا با ظهور اسلام از میثاق های باستانی فرهنگی خود دست کشیدید، به او پاسخ می دهد: چون ما فردوسی نداشتیم.
به گزارش خبرنگار مهر پیش از این در شبکه های اجتماعی این عبارت(چون ما فردوسی نداشتیم) به حسنین هیکل نسبت داده شده بود و محل مناقشاتی شده بود.
مسجد جامعی ادامه داد: فردوسی به عنوان یک شاعر محصول یک روح و زمانه است. خود او در شاهنامه هزار بیت از دقیقی دارد و در دوره ای که او زیست می‌کرده رجوع به داستان های دهقانی رایج بوده است. در این میان اگر اثر فردوسی ماندگار می‌شود به این خاطر است که او نورانیت اسلام رادر نگاهی علوی پذیرفت و به آن احترام گذاشت. پس از او نیز هر کسی از حکما و شعراکه نسبت بیشتری با عقلانیت داشت و آن را از منظر دین دید، حتی اگر شیعه هم نبود، به اهل بیت ارادت ورزیده و شعرش ماندگار شد.
عضو شورای اسلامی شهر تهران ادامه داد: فردوسی به عنوان روایتگر اندیشه ایرانی از عنوان خداوند جان و خرد بهره می‌برد و همین مساله است که تفاوت میان تمدن‌های بزرگ ایران و مصر را به رخ می‌کشد. ما با خرد به تبارمان استمرار بخشیدیم و مهم ترین افرادی که در این راه تلاش کردند شاعران و شعر بوده است، این شعر بوده است که شیر خدا و رستم دستان را کنار هم آورده و به آنها یک وزن داده است و به عبارت دیگر میان پهلوانی و اخلاق ارتباط برقرار ساخته است. به همین خاطر معتقدم شعرفقط حاصل جوشش و کوشش شاعرانه نیست، بلکه نگرشی از عالم دیگر است که باید در شاعر حلول کند.
وی در بخش دیگری از این مراسم با یادکرد از مرحوم مشفق کاشانی عنوان کرد: ایشان از جلوه‌های روح ایرانی به تمامی معنا بودند. اخلاق و تواضع و بزرگمنشی او از مهمترین ویژگی‌های شخصیتی وی بود و بخش مهمی از زندگی او صرف جلوه گر ساختن معانی نهفته در میراث شیعه شد.
مشفق از قله های غزل مفصل معاصر است
در ادامه این نشست سهیل محمودی از دیگر شاعران حاضر در این مراسم نیز در سخنانی با اشاره به قالب غزل در شعر فارسی و نام آن که برگرفته از محتوای آن است، گفت:معمولا در شعر فارسی قالب نامش را از فرم و ظاهردریافت می کند اما غزل از معدود قالب هایی است که مبتنی بر فرم اسم گرفته است نه ظاهر.غزل بیانی عاشقانه توام با مهر و دوستی است و مرحوم مشفق نیز در یکی از بهترین نمونه های غزل میانه یا مفصل را در شعر فارسی خلق کرد که واسط میان غزل کلاسیک و غزل نیمایی امروز است.
این شاعر ادامه داد: سهم آقای مشفق در پیوند دادن نسل ها و رساندن غزل به دوران پس از خود بسیار قابل اعتنا بوده است. در کنار این مساله زندگی استاد نیز همواره توام با مهر و عشق بوده است. او در زندگی و شعر میان نسل پدران و پسران شعر فارسی پیوند ایجاد کرد و باعث شد بسیاری از بزرگان ادبیات فارسی را بشناسیم.
محمودی افزود: آقای مشفق در زمان حیات به بخشندگی و سخاوت و گشاده دستی شهره بودند و امیدوارم که در دیار باقی نیز خداوند به همین دلیل بر او آسان بگیرد.
حسین اسرافیلی دیگر شاعر حاضر در این نشست نیز در نوبت بعدی سخنرانی در این نشست به یادکرد و توصیف برخی از شعرا در وصف مرحوم مشفق کاشانی پرداخت.
در این مراسم عبدالجبار کاکایی شاعر و ترانه سرا در سخنانی با اشاره به نخستین دیدار خود با مرحوم مشفق در بنیاد ۱۵خرداد گفت: در آن دیدار شعری با این آغاز خواندم: کس نپیچیدست بر خون زلال خویشتنر پیرهن بر قامت آهی که من پیچیده‌ام.
در همان لحظه مرحوم مشفق از من خواست که به جای اصطلاح خون از عبارت اشک استفاده کنم.
وی در ادامه به جریان غزل واسط اشاره کرد و گفت: پس از فراگیر شدن جریان ادبی نیمایی، بسیاری از شاعرانی که گرایش به شعر سنتی داشتند به منظور همگرایی و دادن حیات تازه به شعر شروع به معدل گیری از شاعران در حوزه سبک های شعری پرداختند که در آن به تولید اثر پرداخته اند. این اتفاق به این نتیجه منجر شد که سبک خراسانی در کار شعرا بیشتر از سایر سبک ها به چشم آمده است و همین نتیجه شعرا را به سمت ساختارمندی و ساختارگرایی حرفه ای بیشتری سوق داد .
وی با اشاره به شعر مرحوم مشفق گفت: در شعر ایشان شاید تک بیتی که در ذهن‌ها بماند نتوان یافت، اما کلیت یک قطعه شعر از ایشان چنان ما را مسحور می کرد که بلاواسطه پی به استواری کلام و بیان او می‌بردیم.
کاکایی شعر مشفق را متعلق به سبک عراقی و توام با غلیان احساسات معرفی کرد و گفت: شعر آقای مشفق هرمنوتیک و تاویل پذیر نیست و بیشتر به دنبال اخلاق و نگاه به تقدیر است. از سوی دیگر شعر او شعری طبیعت گراست و از طبیعت به عنوان ابزاری برای بیان احساس بهره می برد.
خاطره دیدار با امام راحل
در ادامه این مراسم محمد گلریز نیز به ذکر خاطره ای از دیدار خود با امام راحل پرداخت و گفت: پس از ساخت سرود شهید مطهر به همراه جمعی از عوامل سازنده این قطعه به دیدار امام راحل مشرف شدیم. در بدو ورود مرحوم حاج احمد خمینی حدود نیم ساعت با ما صحبت کرد و از قول حضرت امام(ره) به ما گفت که ایشان معتقد است به دلیل وجود سلائق مختلف ما باید کاری بسازیم که همه آن را بپسندند. پس از آن به دیدار امام نائل شدیم و پس از دستبوسی به خاطر دارم وقتی که برگشتم تا ایشان را ببینم، به ما دو مرتبه فرمودند: خدا در پناه اسلام حفظتان کند.
به نام نو آوری شعر را رمی نکنیم
ساعد باقری از دیگر شاعران حاضر در این نشست نیز در نوبت سخنرانی خود اظهار کرد: روزی به استاد مشفق گفتم که وقتی چهره شما را می بینم می توانم تصور کنم که شما در هر سنی به چه شکلی بوده اید. از من پرسیدند چطور؟ و گفتم شما همه عمرتان از نوزادی که سلوکتان بوده مراقبت کرده اید که آلوده نشود.
وی افزود: آقای مشفق بعد از دوره بازگشت ادبی نسلی از شعرا را تربیت کرد که در غزل حد واصل شیوه‌های کهن و شیوه های تازه برآمده بود و انصافا باید گفت که نسل ایشان به خوبی نقش خود را در این راه ایفا کرد. ۵۰سال قبل از این گفتند که باید مجلس ختم غزل را برپا کرد اما کار ایشان نشان داد که غزل قالب نامیرای شعر فارسی است.
باقری با تاکید بر اهمیت اصالت کار مرحوم مشفق کاشانی گفت: خیلی‌ها هستند که تا پند ترکیب در غزل می‌شنوند می‌گویند که اینها تکراری است و بارها گفته شده است. ما هم قبول داریم که نوآوری دغدغه ای جدی و همگانی در شعر است اما نباید با آن شعر را رمی و نقد کرد.
برگزاری ماهانه بزرگداشت اهالی فرهنگ در تهران
محمود صلاحی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران نیز در این نشست عنوان داشت: ما باید هر ساله برای تمامی بزرگان در قید حیات و رفته از حیات بزرگداشت برگزار کنیم. آنها هر روز متولد می‌شوند و روز به روز نیز زنده تر می شوند. بزرگداشت آنها نه برای آنها که برای خود ماست که بیشتر با مفاخر معاصر مان آشنا شویم. من به همین خاطر به معاون هنری سازمان دستور دادم که ماهانه یک بزرگداشت برای اهالی فرهنگی برگزار کند و هر فصل نیز یک آلبوم موسیقی بر اساس کار آنها تولید شود که نخستینش در ماه محرم رونمایی خواهد شد.
در پایان این مراسم سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران نیز با ارسال هدیه ای از خانواده مرحوم مشفق کاشانی تقدیر کرد.
تشکیل ستاد بزرگداشت مشفق کاشانی
رضا اسماعیلی از تشکیل ستاد بزرگداشت مرحوم مشفق کاشانی و آماده انتشار شدن مجموعه ای از اشعار وی به همراه جلد چهارم تذکره خلوت انس این شاعر خبر داد.
رضا اسماعیلی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به ایام سالروز تولد مرحوم مشفق کاشانی اظهار داشت: با صحبتی که با خانواده مرحوم مشفق داشتم عنوان کردند که مراسمی جز برنامه بزرگداشت فردا عصر در موزه هنرهای دینی امام علی برای این روز تدارک دیده نشده است اما خانواده وی در تلاش است تا مجموعه ای از اشعار منتشر نشده وی را برای سالگرد درگذشت ایشان در دی ماه گردآوری و منتشر کند.
اسماعیلی ادامه داد: موضوع دیگر بحث انتشار جلد چهارم از تذکره خلوت انس مرحوم مشفق بود که بنا به اعلام خانواده ایشان، مطالب آن تا اندازه زیادی در زمان حیات استاد گردآوری شده بود. گویا مرحوم مشفق در زمان حیات بخشی از زندگی نامه های مربوط به شاعران را از آنها دریافت کرده بود تا در این کتاب مورد استفاده قرار بگیرد. امیدواریم که این کتاب نیز به سالگرد استاد مشفق رسیده و منتشر شود.
این شاعر همچنین از تشکیل ستادی به منظور بزرگداشت مرحوم مشفق خبر داد و گفت: با محوریت حوزه هنری ستادی ایجاد شد که از نمایندگان وزارت ارشاد و سایرنهادهای مرتبط برای حضور در آن دعوت خواهیم کرد تا برای برنامه بزرگداشت این شاعر اقدام شود. در حال حاضر و در همین راستا در نظر داریم یک ویژه نامه مطبوعاتی به منظور بزرگداشت ایشان آماده و همزمان با سالگرد درگذشت وی منتشر شود. مرحوم عباس کی منش مشهور به مشفق کاشانی دی ماه گذشته و در حین یک نشست شعر خوانی در خانه شاعران ایران دچار عارضه قلبی شد و درگذشت.
اطلاعات
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید