مرگ كارل پوپِر 1994م

1392/6/26 ۱۰:۰۱

كارل ريمونْد پوپر متفكر و نظريه‏پرداز معروف و معاصر اتريشي در 28 ژوئيه 1902م در خانواده‏اي يهودي در ويِن پايتخت اتريش، به دنيا آمد

كارل ريمونْد پوپر متفكر و نظريه‏پرداز معروف و معاصر اتريشي در 28 ژوئيه 1902م در خانواده‏اي يهودي در ويِن پايتخت اتريش، به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، مدتي به مشاغل آزاد روي آورد اما پس از آن به تدريس پرداخت. با قدرت‏گيري نازي‏ها در آلمان و سپس اتريش، پوپر جهت دوري از حاكميت حزب نازي، به زلاندنو در قاره اقيانوسيه سفر نمود و به تدريس در دانشگاه مشغول شد. وي طي سال‏هاي بعد به ارائه نظرات خود پرداخت و طي بيش از پنجاه سال تدريس، كتاب‏هايي نيز نگاشت. پوپر در اين زمان، در فلسفه علم و فلسفه سياسي به عنوان يكي از نظريه‏پردازانِ شاخصْ شناخته شد و كتابهايش به حدود سي زبان ترجمه گرديد. پوپر در فلسفه علم، با پوزيتيويسم منطقي و فلسفه تحليلي مخالفت مي‏كرد. پيروان فلسفه تحليلي براين عقيده بودند كه آن چه در فرايند ذهن به جريان در مي‏آيد، ناشي از درك امور از طريق حواس است، به طوري كه زبان را به عنوان نمود ذهن معرفي مي‏كنند. پوزيتيويسم منطقي نيز در پي ارائه يك بنياد محكم و مطمئن براي علوم و اثبات بي‏معنايي هر نوع فلسفه ما بعد الطبيعه است كه آن نيز بر به كارگيري روش‏هاي تجربي در كشف حقيقت، پافشاري مي‏كند. در اين راستا، پوپر معيار علمي بودن يك گزاره را ابطال پذيري عنوان كرد و نظريه حدس و ابطال را بر پايه آن بنا نهاد. به اين معنا كه دانشمند نظريه‏اي را با حدس عرضه مي‏كند و در صورتي كه اين نظريه با يك قضيه مشاهده‏اي ناسازگار باشد، آن نظريه ابطال مي‏شود. اين نظريه، نظريه‏اي قراردادگرايانه درباره ماهيت علم است كه ظاهري منطقي دارد، هرچند انتقاداتي را نيز در برداشته است. پوپر در فلسفه سياسي نيز به طورعمده به فلسفه سياسي افلاطون و ماركسيسم تاخت و از ليبراليسم دفاع كرد به گونه‏اي كه به صورت يكي از بزرگ‏ترين حاميان ليبراليسم در قرن بيستم به شمار آمد. پوپر در عين حال از نظم نوين امريكا حمايت كرد و ژاندارمي امريكا بر جهان را پذيرفت. پوپر به عنوان يكي از پرنفوذترين نظريه پردازان و فلاسفه قرن بيستم، در آكادمي‏هاي علمي متعددي عضويت داشت و نشان‏هاي گوناگوني دريافت كرد. از پوپر آثاري بر جاي مانده كه جامعه باز و دشمنان آن، شناخت عيني، حدس‏ها و ابطال‏ها، فقر تاريخي‏گري و منطق اكتشاف علمي از آن جمله‏اند. كارل رِيموند پوپر سرانجام در 17 سپتامبر 1994م در 92 سالگي درگذشت.