1394/4/24 ۱۰:۰۳
در این سالها رسانههای خارج ایران، نقش مخربی در چهره نگاری مردم سرزمینم داشته اند. مردمی كه در منطقهای زندگی می كنند كه زنانگی، شاعرانگی و صلح طلبی جزو لاینفك زندگی آنهاست. در سالهای اخیر، دغدغه من گوش دادن به اخباری از رسانه های مختلف بوده كه مرگ مردم این سرزمین را اتفاقی عادی و روزمره میدانند. اخباری كه هر روز به گوش میرسد، خبر كشته شدن حداقل ٥٠ یا ١٠٠ یا ٢٠٠ نفر در خاورمیانه است. لحن گوینده رسانه ها در مورد كشتارهای مردم منطقه خاورمیانه برای من گزنده و آزاردهنده است.
صلح ، آرامش و آزادی / منیژه حكمت
آیا این انسانها در نقشهای جدا از نقشه جهانی زندگی میكنند كه آوارگی و مرگ و میرشان اینقدر عادی جلوه میكند؟ باید به این موضوع فكر كنیم. این روزها صدر تمام اخبار جهان، ایران است و ظریف. لحن رسانهها نسبت به ایران تغییر كرده است. مردم صلح طلب ما منتظر نتیجه هستند، نتیجه ای كه نوید از آینده خوب و اتفاقات خوب دهد. سیاستمداران ما، آگاه بر شرایط منطقه و نگران مردم این سرزمین هستند. البته غرور و وطن پرستی این دیپلماتها را نمیتوان نادیده گرفت. ما صلح میخواهیم. ما آرامش میخواهیم و میخواهیم كه تصویر واقعی چهره مردمانمان را در رسانههای دنیا ببینیم. غیر از این راهكار، هیچ راهكاری نمیتواند چهره واقعی سرزمینم را به نمایش در آورد. امیدوارم چهره تخریب شده مردم ایران با كمك اهالی هنر و دیپلماتهای دانا در صفحه تمامی تلویزیونهای دنیا به زودی به نمایش درآید. امنیت ملی این سرزمین، جز با صلح دوستی و نوع دوستی امكان پذیر نیست.
دغدغه شش ماهه اخیر مردم من نشان دادن غرور ملی و همزیستی مسالمت آمیز در كنار مردم جهان است، امیدی كه از اتفاقات اخیر به وجود خواهد آمد و به ما این انرژی را خواهد داد كه در آمارهای جهانی بتوانیم سیر صعودی را طی كنیم. حق مردم ما نیست كه چهره ای مخدوش از آنها به نمایش در آید. صلح و صلح و صلح میتواند امید را در نسل جوان ما كه آینده این سرزمین را میسازند روز به روز پررنگتر كند و روز به روز آمارهای ناهنجاریهای اجتماعی ما را كمرنگ تر سازد. آقای ظریف و گروه همكاران او در پر رنگ كردن این امید نقش بسزایی داشتند. دولت آقای روحانی با شعاری كه یك كلمه بیشتر نبود و مفهومی جهانی داشت به نام «امید» با مشكلات فراوان هر روز نقش این كلمه را در نقشه ایران پررنگتر میكنند. این كار دستمریزاد دارد. امید خیلی كمرنگ شده مردمان میهنم و به خصوص جوانها پر رنگ و پررنگ تر می شود و ایرانی خواهد ساخت سرشار از امید و مردمی كه امیدوارند هیچ تهدیدی بر آنها اثرگذار نیست. امیدوارم به عنوان یك شهروند، یك سینماگر، روزهای پر از صلح و آرامش و امید برای كشورم به ارمغان آید. این ارمغان، دستاورد تركیبی از ملت و سیاستمداران این سرزمین است كه قلبشان برای ایران می تپد.
هنرایران به بازارهای جهانی می‌رود / مرتضی كاظمی ٭
یكی از عرصه‌هایی كه بیشترین بهره و سهم را از این «توافق» خواهد برد، «هنرایران» است، به این دلیل كه هنر ما از ظرفیت‌های فوق‌العاده‌ای بهره‌مند است و میتواند در بازارهای جهانی حضوری موفق داشته باشد اما در دهه گذشته، تحریم‌هایی كه وضع شد، موانعی بزرگ برای تحقق این موقعیت ایجاد كرد اگرچه با تمام مشكلاتی كه در این زمینه وجود داشت، هنرمندان عرصه تجسمی توانستند برخی از این موانع را پشت سر بگذارند و حضوری قابل توجه دربازارهای منطقه و درمواردی دربازارهای جهانی داشته باشند، اما نمیتوان این مساله را انكار كرد كه به دلیل تحریم‌ها، این حضوربا مشكلات بسیاری مواجه بوده است كه از جمله آن می‌توان به رفت‌و‌آمد هنرمندان، نقل و انتقال پول، ارتباط با نهادهای هنری جهان و مسائلی از این دست اشاره كردكه باعث شدند تا امكان حضوری موفق و چشمگیر درشأن و تراز هنر ایران فراهم نشود.
در وضعیت جدید اما می‌توان امیدوار بود كه مسیرهنركشور به سمت مجامع و بازارهای جهانی هموارشود تا هنرمندان ما بتوانند جایگاه شایسته خود را در روند جهانی هنر معاصركسب كنند. در همین جا باید اشاره كنم كه آثارهنری این سرزمین، چه سنتی، چه مدرن و چه معاصر درجهان خریداران بسیاری دارند و اگر عرضه مناسبی داشته باشند می‌توانند درمیدان رقابت، گوی سبقت را ازآثار سایر كشورها، به ویژه درخاورمیانه، بربایند. من به همین سبب امیدوارم دولت و همچنین هنرمندان، مجموعه‌داران و مدیران گالری‌ها این موقعیت جدید را به خوبی درك كرده و با برنامه‌ریزی جامع امكان صادرات و عرضه آثار هنری را فراهم كنند. در چنین صورتی تحولات چشمگیری درهنر كشور رخ خواهد داد زیرا هنرمندان خواهند توانست به چشم‌اندازی فراتر از افق ملی دست یابند و به افق‌های جهانی بنگرند.
همین امر در كمیت آثار و مهم‌تر از آن در كیفیت نگاه وخلاقیت ایشان تاثیر فراوانی خواهد گذارد، تا آنجا كه سبب ظهور سبك‌ها و جریان‌های جدید هنری خواهد شد. خلاصه اینكه در دوران پساتحریم هنرمندان ایران این امكان را خواهند یافت كه با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته، میدان خلاقیت خود را وسعت بخشند وبا خلق و عرضه آثاری با ویژگی‌های فرهنگ دینی و ملی خود، دایره مخاطبان هنرایران را در قلمروهای جهانی گسترش دهند، به همین دلیل باید آن‌گونه برنامه‌ریزی و اقدام كرد كه چنین هدف بایسته وشایسته‌ای تحقق یافته و غیبت تمامی این سالها به بهترین شكل جبران شود. به عبارت دیگرهنرایران جای خالی خود را درهنرجهان پر كند.
٭مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در اقتصاد فرهنگ و هنر
آغاز دوران بیم و امید / مهسا محب‌علی
توافق هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های جهانی توافقی سیاسی است با پیامدهای سیاسی مشخص. تنش‌زدایی از روابط پرتنش ایران و جهان در یك دهه گذشته قطعا یكی از این پیامدهاست. تبعات توافقی سیاسی در مرحله نخست كار سیاستمداران را متحول میكند. سیاستمدار ایرانی از این به بعد در جهان دست بازتری سر میز سیاست خواهد داشت؛ كمتر مورد سوءظن است و به جای تلاش برای اثبات بی‌گناهی خود میتواند پیگیر تحكیم روابطش با متحدان و نزدیك‌تر كردن مواضع و حل اختلافاتش با رقبا باشد. اما عموم مردم چرا باید از این توافق خرسند باشند؟ می‌گویند توافق هسته‌ای رفع كامل تحریم‌های ایران را به همراه دارد و می‌گویند عمده مشكلات اقتصاد ایران را همین تحریم‌ها درست كرده است. اگر درست گفته باشند عموم مردم حداقل به همین یك دلیل می‌توانند از توافق هسته‌ای راضی باشند؛ به امید بهبود وضع معیشتی و اقتصادی‌شان كه باید دید تا چه اندازه توقعی بجاست. اهالی فرهنگ چه موضعی دارند یا چه موضعی باید داشته باشند؟ فرهنگی‌ها هم از عموم مردم جدا نیستتد، یعنی به عنوان اعضای موجودی كه مسامحتا به آن مردم می‌گویند حداقل همین یك دلیل را برای خشنودی دارند: بهبود اوضاع اقتصادی.
اما به عنوان عضوی از جامعه فرهنگی می‌توانند از یك جهت دیگر هم به دوره پس از توافق بیندیشند. از فردای توافق، دولت، كه روی كار آمدن خود را تا حدی مدیون همین جماعت فرهنگی است، بهانه‌ای برای فرار از مسوولیت‌های داخلی خود نخواهد داشت. جمع كثیری از فرهنگی‌های كشور در انتخابات سال ٩٢ حمایت از دولت كنونی را عاقلانه دانستند و پس از پیروزی آن در انتخابات باز كثیری از آنان حمایت كامل از دولت در مذاكرات خارجی را عقلانی برآورد كردند. با این استدلال كه دولت برای پیشبرد مذاكرات و به سرانجام رساندن آن -كه فرض می‌كنیم هدف نخست آن حمایت انتخاباتی بود- با میزانی از مخالفت در عرصه سیاست داخلی و بین‌المللی روبه‌رو است كه بهتر آن است كه سكوت كنند و با طرح توقعات بحق خود در عرصه فرهنگ عرصه را بیش از این بر دولت تنگ نكنند. این دوره با به سرانجام رسیدن مذاكرات هسته‌ای به پایان رسیده است.
هنوز زود است قضاوت درباره اینكه توافق هسته‌ای برای فرهنگی‌ها خوش‌یمن است یا نه. تنها می‌شود گفت كه دوره سكوت فرهنگی به پایان آمده یا حداقل دیگر دلیل عاقلانه‌ای برای سكوت وجود ندارد. اینكه اهالی فرهنگ سكوت را بشكنند و اینكه اگر چنین كنند از سوی دولتی با شمایل محافظه‌كارانه با چه واكنشی مواجه خواهند شد روشن نیست. از این جهت به پایان رسیدن دوره سكوت عاقلانه آغاز دوران بیم و امید است.
بازیگرانی توانا با انتخاب كنش‌های درست / رضا بهبودی
مفهومی در تحلیل درام وجود دارد كه به «كنش سراسری » معروف است. اینكه یك متن دراماتیك در نهایت می‌خواهد با مخاطبانش چه كند؟ چه اثری روی آنها بگذارد؟ با ادراكات و عواطف و نگاه آنها به پیرامون چه كند؟
تشخیص و تحلیل درست این مفهوم در یك متن، راهگشای همه آن چیزهایی است كه مثلا در تئاتر منجر به اجرا می‌شود. یك اجرای درست از یك متن نمایش منوط به فهم و تشخیص درست در كنش سراسری آن است.
اما جالب اینجاست كه نباید این كنش سراسری را بازی كرد! بلكه باید با انتخاب فعالیت‌های درست و كنش‌های فرعی و اجرای درست لحظه به لحظه یك متن، كم‌كم كنش سراسری را به جهان مخاطب منتقل كرد.
در پایان، مخاطب به ادراك و فهمی از متن میرسد كه از رهگذر هزارویك عنصر دیداری و شنیداری و عوامل به دست آمده است. اما در كنار این عوامل موثر در یك اجرای درست، نقش بازیگران انكارناشدنی است.
بازیگر بد، بازیگر زیاده‌خواهی است كه فقط می‌خواهد«نقش» او پررنگتر شود، دیالوگ‌های بیشتری ادا كند، بیشتر دیده شود، زیباتر به نظر برسد و بیشترین تمركزش در قسمت تماشاگران است! فارغ از اینكه همه این كارها آیا در جهت تحقق كنش سراسری است یا صرفا پاسخگوی چند لحظه از یك كلیت است؟
مصالح عالیه یك كشور، حكم همان كنش سراسری را دارد. باید آن را فهمید و در جهت تحقق آن كوشید.
اگر ادراك درستی از یك متن وجود نداشته باشد به اجرای درستی هم منتهی نمی‌شود. بماند كه همیشه بین ادراك و اجرای آن فاصله‌ای است كه رفع آن به مدد سالها مطالعه و كار عملی به دست می‌آید.
ویژگی تیم مذاكره‌كننده هسته‌ای فقط در همین زمینه است: ادراك درست از شرایط جهان و ایران و انتخاب كنش‌های درست و موثر كه به سمت تحقق اهداف عالیه حركت كند. از خود می‌پرسم علت پیروزی در این توافق چیست؟ آیا «كنش سراسری» تغییر كرده است یا بازیگران تواناتری به اجرای لحظه به لحظه درام مذاكرات مشغول بوده‌اند؟ تا آن موقع، به احترام این بازیگران بلند می‌شویم و خسته نباشید می‌گوییم.
باز شدن روزن‌ها آرزوی‌مان است / حسین پاكدل
قدر مسلم آنكه در عصر شتاب و توسعه، حتی یك فرد هم نیازمند ارتباط و تبادل محصول صنعتی و فكری با دیگران است چه رسد به یك ملت. بدیهی است همان‌طور كه یك فرد برای در‌هم شكستن حصار انزوا، غرور فردی خود را مدنظر قرار می‌دهد یك ملت هم در قامت جامعه‌ای پویا و زنده به غرور ملی خود در این خصوص اهمیت می‌دهد.
طبیعی است همگان به ویژه اهل فرهنگ و هنر از باز شدن روزن‌ها و پنجره‌های ارتباطات جهانی خشنود خواهند شد؛ چرا كه این امر به‌شدت روی تبادلات محصولات فرهنگی - هنری تاثیر مستقیم دارد و میتواند همتراز سایر محصولات صادراتی كشور ارزآوری داشته باشد و سهم مغفول مانده ملت ما از گردش كلان مالی فرهنگ و هنر در جهان را به این سمت نیز هدایت كند و به تبع آن باعث رونق و شكوفایی شده و چرخش فرهنگ و هنر را از حالت محلی، گلخانه‌ای و بسته خارج كند.
ولی بدیهی بود كه اهل فرهنگ اگر نگوییم همتراز سایر آحاد، بلكه بیش از بقیه به غرور ملی و حفظ جایگاه كشور در مناسبات جهانی توجه داشته و حل این مناقشه را از راه گفت‌وگو به سود مردم خود ارزیابی كرده و میكنند.
چشمان ناظر اهل فرهنگ به مذاكرات فوق‌العاده پیچیده و سنگین نمایندگان خود چنان حساس و دقیق بود كه این پیشرفت و دستاورد آن را در اكنون تاریخ كشور ارج می‌نهد و به آینده امنیت‌آور آن امیدوار است. روند مذاكرات به شكلی آبرومند تمامیت منافع ملی كشور را مد نظر قرار داد و طبعا همگان واقفند برای رسیدن به این مرحله چه بهای سنگین و كمرشكنی پرداخت شد.
طرف مذاكره قدرتمندترین وسایل تبلیغی و ارتباط جمعی را در اختیار دارد و به راحتی میتواند زیاده‌خواهی‌ها و بدقولی‌های خود را توجیه كند و به ملت متمدن ایران و شهروندان آن انگ تروریست بزند؛ اما صداقت و صراحت و قاطعیت تیم مذاكره‌كننده و پشتوانه عظیم ملی آن - چه موافق و چه مخالف- توانست تا این مرحله كار را به خوبی پیش ببرد.
تا همین گام هم باید ممنون و سپاسگزار این تیم خستگی‌ناپذیر بود و به آنان دستمریزاد گفت.
بارقه امید / كیوان ساكت
به‌طور كلی زیربنای هر جامعه‌ای بر پایه اقتصاد استوار است و بر كسی پوشیده نیست كه مسائل اقتصادی تا چه حد میتواند در ارتقای سطح فرهنگ مردم و اخلاق معنوی مردم موثر باشد. نابسامانی‌های اقتصادی و فقر همواره در جامعه میتواند تنش‌زا باشد و در این میان، بدون شك تحریم‌هایی كه در چند سال گذشته جامعه ایران با آن روبه‌رو بود، تاثیری منفی بر اقتصاد ایران و بالطبع در محدود كردن توانایی مردم در خرید به وجود آورد و درنتیجه باعث رواج تنش و بی‌اخلاقی‌هایی میان مردم شد.
حالا در صورت برداشته شدن این تحریم‌ها زیر سایه یك توافق جامع، می‌توانیم با برنامه‌ریزی صحیح و درازمدت شاهد نتایج مثبت این اتفاق در تمامی عرصه‌های زندگی عمومی و همچنین «هنر»باشیم. بدون شك در شرایط اقتصادی بد و ناموجه، نخستین چیزی كه سرپرست خانوار از سبد خرید خانواده حذف میكند، كالای فرهنگی است. طبیعی است كه بسیاری بر این اعتقاد هستند كه بدون نان، آب و گوشت - یا هر مایحتاج دیگر- نمیتوان به زندگی ادامه داد، اما استفاده نكردن از كالای فرهنگی را می‌توان به تعویق انداخت یا حذف كرد. این مساله میتواند یك فاجعه بزرگ معنوی در تاریخ هر كشوری باشد. این مساله از منظری دیگر نیز قابل بررسی است، با توجه به فقدان قانون كپی‌رایت در ایران و رعایت نشدن حقوق مادی و معنوی مولف و صاحبان آثار و همچنین تاثیرات سوء‌تحریم‌ها بر زندگی اقتصادی مردم آنچه بیش از هر چیز در ابتدای امر لطمه می‌بیند، «فرهنگ و هنر» و بعد از آن «روابط اخلاقی مردم» در ارتباط با یكدیگر در جامعه است، حالا آحاد وسیع مردم و تمام ملت ایران آرزومند است كه با تدبیر و روش درست هر چه زودتر شاهد برداشته شدن تحریم‌ها باشیم؛ اگرچه باید حواس‌مان به این مساله باشد كه برگشت به شرایط ١٠ سال پیش و قبل از تحریم‌ها، شاید بیش از آنچه ما تصور می‌كنیم، زمان بخواهد؛ ولی لااقل بارقه امیدی را در ذهن و روح مردم روشن میكند و آنها را امیدوار به زندگی و آرامش بیشتر خواهد كرد.
استفاده از تجربه تاریخ / محمد علی جعفریه
دكتر ظریف در گفت‌وگویی كه با محمدمهدی راجی انجام داده و در كتاب آقای سفیر منتشر شده درباره اسیران ایرانی و عراقی جنگ بین دو كشور نكته‌ای می‌گویند كه جالب است:
«موضوع اسرا از این قرار بود كه عراقی‌ها تعداد زیادی از اسرای ایرانی را ثبت‌نام نكرده بودند. درحالی كه ما به نسبت بیشتر از تعداد اسرای عراقی، ثبت‌نام كرده بودیم. نتیجه اینكه عراقی‌ها می‌گفتند باید اسرای ثبت‌نام شده، آزاد شوند. از طرف دیگر ما نیز می‌خواستیم كه ابتدا، اسرای‌مان ثبت‌نام شوند. ما با اینكه می‌دانستیم تعداد اسرای ایرانی بیشتر است اما دست پایین را داشتیم».
و در ادامه اشاره میكنند كه عراقی‌ها بر حقوق بین‌الملل مسلط بوده‌اند و از پیش می‌دانستند صلیب‌سرخ بر اساس قوانین، ابتدا پیگیر آزادی اسرای ثبت‌نام شده خواهد بود. و به دلیل تسلط عراقی‌ها بر حقوق بین‌الملل بود كه بسیاری از اسرای ما سالهای بعد از جنگ نیز در اردوگاه‌های عراقی بودند. به عبارتی تسلط آنها بر قوانین و بهره بردن‌شان از آن و بی‌اعتنایی ما به قوانین به قیمت در حصر ماندن انسان‌های شریفی تمام شد كه جنگیده بودند تا امنیت و آزادی ما فراهم شود و به حق انتظار داشتند تا ما از قوانین آگاه باشیم و برای‌شان بجنگیم. شاید روزی كه رییس‌جمهور پیشین قطعنامه‌های سازمان ملل را ورق‌پاره می‌خواند فكر نمی‌كرد كمر ملت زیر بار تحریم‌ها در حال خم شدن است و وظیفه ایشان نه تقابل با جهان كه تفاهم است و رساندن صدای صلح‌طلبی ایرانیان به گوش جهان. اگر دستگاه دیپلماسی ایشان از تجربه انباشته شده تاریخ ایران استفاده می‌كرد امروز خیلی راحت‌تر و سریع‌تر بر این مشكل فایق می‌شدیم؛ تجربه‌ای كه با یك فلش‌بك به خوبی قابل لمس است: سخن نگفتن و بی‌اثر دانستن دیگران و نشنیدن دیگران راه به جایی ندارد. دیپلماسی بیرون راندن روس‌ها از ایران، ملی شدن صنعت نفت توسط مصدق و حركت تاریخی امام برای پایان جنگ هشت‌ساله همه محصول گفت‌وگوست نه بی‌اعتبار دانستن و بی‌اعتنایی به دیگران. شاید از همین روست كه توافق و رفع تحریم‌ها در اعتلای فرهنگ میتواند كارساز باشد. چرا كه گفت‌وگو شرط لازم آن است. ما ناشران هنوز از ضربه كاری كلاهبرداری كه به علت تحریم‌ها از شركت تعاونی ناشران و كتابفروشان تهران شد كمر راست نكرده‌ایم. سرمایه چند میلیاردی كه متعلق به ٦٠٠ نفر ناشر و كتابفروش بود از بین رفته و دو سالی است شكایت از این شیادان ره به جایی نبرده است. امیدوارم با رفع تحریم‌ها گشایشی در بازار نشر و كتاب شود و كاغذ و مواد اولیه با كیفیت بهتر و قیمت مناسب به دست ناشران برسد و باز آرزوی ناشران كه تهران، پایتخت فرهنگی جهان شود محقق شود. به قول خواجه شیراز با دوستان مروت و با دشمنان مدارا این‌بار با درایت انجام پذیرد.
روزنامه اعتماد
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید