آغاز کنگره بین‌المللی حافظ شیراز در دانشگاه آزاد

1394/2/16 ۰۹:۴۸

کنگره بین المللی حافظ شیرازی دانشگاه آزاد اسلامی با پخش سخنرانی سال ۶۷ رهبر معظم انقلاب اسلامی در کنگره جهانی حافظ آغاز شد. در این همایش پس از باز نشر سخنان مقام معظم رهبری در کنگره جهانی حافظ دکتر طه هاشمی، معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی، متن پیام آیت الله هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس هیإت موسس دانشگاه آزاد اسلامی را قرائت کرد.

کنگره بین المللی حافظ شیرازی دانشگاه آزاد اسلامی با پخش سخنرانی سال ۶۷ رهبر معظم انقلاب اسلامی در کنگره جهانی حافظ آغاز شد.

 در این همایش پس از باز نشر سخنان مقام معظم رهبری در کنگره جهانی حافظ دکتر طه هاشمی، معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی، متن پیام آیت الله هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس هیإت موسس دانشگاه آزاد اسلامی را قرائت کرد.

متن پیام آیت الله هاشمی رفسنجانی به این شرح است:

پیام دوست شنیدن سعادتست و سلامت

یکی از شیرین‌ترین و لطیف‌ترین ایام زندگی من که بی‌هیچ شائبه‌ای آن را تالی عبادت می‌دانم، حضور در محافل ادبی و عرفانی و دیدار با صاحب‌دلانِ صاحب نظر و گویندگان و پژوهشگران فرهیخته و اندیشمند به ویژه حوزة حافظ‌شناسی و حافظ‌پژوهی است، آن هم در چنین فرصتی فرخنده که دانشگاه آزاد اسلامی فراهم آورده تا جوانان شیفتة فرهنگ و ادب از برکات و فرآورده‌های ذوقی، فرهنگی، علمی، ادبی و هنری حافظ‌شناسان ایران و جهان به بایستگی بهره برگیرند و از رهگذر کرسی‌های نسخه‌شناسی، پرسش و پاسخ و شیوة تتبع در شناخت ابعاد گوناگون شخصیت این رند «به غایت خوبی رسیده» و از «وَصْمَتِ تفرقه به موهبت جمعیت خاطر نایل آمده» به روشنی بیاموزند.

اینک که از حضور در این فضای فرهنگی و هنری محرومم، اجازه می‌خواهم با تواضعی راستین به زبان خواجة شیراز بگویم «پیام دوست شنیدن سعادتست و سلامت» و با شیفتگی تمام سخنان دل‌نشین و دقایق پژوهش‌های ارزشمندتان را در ویژه‌نامه همایش مطالعه خواهم کرد.

خوشا دمی که ترا باز یابمی بسلامت

قَدِمْتَ خیرَ قدومٍ نَزَلْتَ خَیرَ مَقامِ

ضمن آرزوی موفقیت برای همة شما فرهیختگان در این همایش چهارروزه در تهران و شیراز، سعادت، سلامت و عزت روزافزون از خداوند بزرگ مسألت می‌کنم و بویژه سعی مشکور دکتر حمید میرزاده رئیس فرهیخته دانشگاه آزاد اسلامی، معاونت فرهنگی و اجتماعی، شورای علمی، مدیریت اجرایی و بین‌المللی و همة واحدهای دانشگاهی که مستقیماً مشارکت داشته‌اند و نیز سازمان‌هایی که حمایت فکری و فرهنگی خویش را در تحقق این هدف بلند معمول داشته‌اند، ارج می‌نهم و مخصوصاً از مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی و همکاری‌های مستمر رئیس و اعضای فرهیخته آن در تشکیل جلسه‌های شورای علمی قدردانی می‌کنم.

حافظ‌پژوهان خارج از کشور براستی می‌دانند که ایران خانه آنهاست و فرهنگ و ادب این سرزمین یار و مددکار همة مردم جهان و آرزومند آنست که صلح و تفاهم و همزیستی و احترام راستین بر همه شئون زندگی آنان روشنی ریزد و رسیدن بدین مقصد عالی – از نظر حافظ که دست پروردِ عنایت حق است – امکان‌پذیر تواند بود.

با اشارتی به بیت مطلعِ این گفتار، به عرایضم پایان می‌دهم: در عرفان تمام اضداد و متقابل‌ها به وحدت می‌رسند و کثرت و اختلاف برمی‌خیزد. شاید خواجه در این بیت می‌خواهد بدین نکته اشاره کند که ذات حق از شدت ظهور ناشناخته است و هر عارفی به وجهی در خَمِ گیسوی آن محبوب گرفتار. آنگاه که همة اضداد و متقابل‌ها به وحدت نایل آمدند، جمعیت خاطر پدید گشته، وَصْمَتِ تفرقه از میان برمی‌خیزد. بدیهی است در اندیشة حافظ «پریشانی» بار معنایی مثبت دارد، نه منفی و هرگز مترادف با «تفرقه» نیست و در مفهوم گستردة پریشانی، هزاران هنر مندرَج است و سرانجام باید گفت که «الشعراءُ اُمراءُ الکلام» و «اِن مِنَ الشعر لَحِکمه» و خواجة شیراز با اندیشه‌های بلند و زبانی فاخر در ادب و فرهنگ جهان جاودانگی خود را امضا کرده و به عنوان جوهرة هنر شناخته شده است:

قلندرانِ حقیقت به نیم‌جو نخرند

قبایِ اطلس آن کس که از هنر عاریست

حافظ حافظه تاریخی و ملی ایرانیان

دکتر حمید میرزاده، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی هم در این مراسم در سخنانی گفت: با اشاره به غزلی ازحافظ گفت: این رند خشت زیر سر نهاده و بر تارک هفت اختر برنشسته، خلاصة فرهنگ ایران از عهد گاثاها تا دوران اسلامی و نماینده خرد جمعی جهانست و تلقی هنری او از عرفان، حکمت، فلسفه، دین و الهیات و دفاع راستین او از ارزش‌های اخلاقی و اصل متعالی آزادی و آزادگی، وی را از همه اقران و اماثل، ممتاز و متمایز ساخته است.

وی افزود:در اندیشه ناب و فراهنجار حافظ- که از رهگذر ایهام‌های هنری از زبان معمول و متداول فاصله گرفته است، مفاهیم و معانی گسترده و چند معنایی را در ساحت غزل‌های رندانه و عارفانة خویش متجلی ساخته است – هنر و معرفت را اساس آفرینش شناخته و این موهبت متعالی را ورای هر نوع جمود و تحزب دانسته است.

میرزاده با اشاره به این که حافظ این گویندة فرازمانی و مکانی، حافظة تاریخی و ملی ایرانیان است و با اندیشه‌های بلند خود، عزت و عظمت این ملت بزرگ را رقم زده است افزود:مهندسی واژگان و شیوة بکارگیری ترکیب‌های بدیع در غزل‌های خواجه، وی را چشم و چراغ مردم ایران و خسرو شیرین‌دهنان و شاخ شمشاد قدان ادب فارسی ساخته است.

حافظ قهرمان مبارزه با ریا و تزویر

رئیس اسبق دانشگاه آزاد اسلامی هم در این مراسم حافظ را قهرمان مبارزه با ریا، تزویر و نفاق در عرصه فرهنگ و تاریخ ایران دانست و گفت: بخش مهمی از محبوبیت حافظ از این خصیصه او سرچشمه می گیرد.

عبدالله جاسبی گفت: حافظ با اندیشه سازنده و خلاق و عمل آفرینش گرانه خود به نبوغی نائل شد که با تبعیت از قرآن طرحی نودرانداخت.

شجریان: حافظ زندگی مرا به سوی خود کشاند

محمدرضا شجریان استاد آواز ایران هم در این مراسم در سخنانی گفت‌: بدون شعر نمی‌توانم آواز بخوانم. حافظ، زندگی من را به دنبال خود کشانده و همیشه در پی حافظ بوده‌ام. در این مراسم نماهنگی از یکی از ترانه های حافظ که توسط محمدرضا شجریان خوانده شده بود ، پخش شد.

سخنان دکتر سعیدآبادی

دکتر محمدرضا سعیدآبادی دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو هم در این مراسم در سخنانی گفت: سخن گفتن از شخصیتی که شناسنامه زرین و هویت فرهنگی رنگین ایران و ایرانیان را به وجهی احسن و طریقی ایمن آراسته است، کاری بس سنگین و سترگ می نماید. آنچه که حافظ را از کوی خاک به ملکوت افلاک رهنمون داشت؛ شوریدگی جان به شوق واصل شدن به حریم یار و دل بریدن از اغیار بود.

وی اضافه کرد:بدین وصف، سترگ ترین میراث حضرت حافظ طبابت روح رنجور و ضجور آدمی است. طبیب حاذقی که روح زنگار گرفته را از پلشتی و پلیدی به غمازی و پاکی بشارت می داد و چه کاری متعالی تر است از تجویز و تسکین روح دردمند بشریت در دوران حرمان انسانیت.

روزنامه اطلاعات