1404/9/23 ۱۰:۵۵
ابن سینا (۴۲۸ـ۳۷۰ق.)، در دوره امپراتوری سامانیان كه همزمان اروپا در تاریكی عصر قرونوسطی قرار داشت، دو كتاب معروف «قانون» و «شفا» را به نگارش درآورد كه نخستین چاپ سربی كتاب قانون در سال ۱۵۹۳م. (۱۰۰۲ق.) و همزمان با حكومت شاهعباس صفوی اول، در رم (ایتالیا) منتشر و تكثیر شد كه نسخهای از آن در بخش خطی كتابخانه مجلس موجود است.
گزارشی اسنادی - پژوهشی - روزنامهنگاری از نخستین فعالیتهای «دیپلماسی فرهنگ و هنر» در جغرافیای ایران باستان
دل گرچه در این بادیه بسیار شتافت
یك موی ندانست ولی موی شكافت
اندر دل من هزار خورشید بتافت
آخر بكمال ذرهای راه نیافت (بوعلی سینا)
مریم مهدوی اصل: ابن سینا (۴۲۸ـ۳۷۰ق.)، در دوره امپراتوری سامانیان كه همزمان اروپا در تاریكی عصر قرونوسطی قرار داشت، دو كتاب معروف «قانون» و «شفا» را به نگارش درآورد كه نخستین چاپ سربی كتاب قانون در سال ۱۵۹۳م. (۱۰۰۲ق.) و همزمان با حكومت شاهعباس صفوی اول، در رم (ایتالیا) منتشر و تكثیر شد كه نسخهای از آن در بخش خطی كتابخانه مجلس موجود است. درحالی كه 432 سال میلادی از نخستین چاپ سربی كتاب قانون ابنسینا، به عنوان یكی از كهنترین نسخههای علمی جهان، البته پس از چاپ سربی كتابهای مقدس انجیل و تورات میگذرد، محمدعلی فروغی (ذكاءالملك) نیز ۸۸سال پیش در ترجمه كتاب «فن سماع طبیعی از كتاب شفا»، از ابنسینا به عنوان «درخشندهترین ستاره معارف شرق» یاد كرده است. بنابراین، چرایی و چگونگی بازآفرینی آرامگاه و برگزاری نخستین جشن «هزاره ابنسینا» در دو دهه تلاش مستمر كه از پشتوانه فكری «دیپلماسی فرهنگ و هنر» برخوردار است، از این جهت اهمیت دارد كه در كتاب «ایرانشهر»، نشریه شماره ۲۲ كمیسیون ملی یونسكو در ایران، چاپ ۱۳۴۲، درباره شرایط بسیار سخت زندگی مردم ایران در این دوره تاریخی نوشته شده است: «هرچه جنگ [جنگ جهانی دوم ۱۳۲۴ـ۱۳۱۸ش.] پیش میرفت، كسر بودجه مملكتی افزونتر میگردید و برای دولت جمعآوری و وصول مالیاتها مخصوصا در منطقه اقامت قوای روسی دچار اشكالات و تعویق میشد. چون بچاپ و انتشار اسكناس ناگزیر اقدام كردند ازینرو افزایش قیمتها و تورم اقتصادی روزافزون بالاتر رفت. خلاصه در نتیجه این اوضاع ارزش زندگانی بسیار گران شد. اگر واحد قیمت زندگانی در فروردین ۱۳۱۶ را ۱۰۰ فرض كنیم همان رقم در شهریور ۱۳۲۰ به ۱۵۴ واحد رسیده و از آن پس به سرعت تمام بالاتر میرفت تا آنكه در شهریور ۱۳۲۲ به ۳۹۲ و در ماه آذر همان سال به ۵۴۲ و بالاخره در فروردین ۱۳۲۴ به ۱۱۰۸ كه حد اعلای گرانی بود رسید.»
تاسیس انجمن آثار ملی
پیش از ورود به متن گزارش حاضر، نیاز است تا به پیشدرآمدی درباره چرایی شكلگیری انجمن آثار ملی در ۱۰۳ سال پیش بپردازیم. بنابراین، در بخشهایی از كتاب «كارنامه انجمن آثار ملی» با نگارش حسین بحرالعلومی در سال ۱۳۳۵ش. نوشته شده است: «...ازجمله چندتن از برجستهترین رجال آن تاریخ به ابتكار سردار معظم خراسانی (عبدالحسین تیمورتاش) نماینده مجلس شورای ملی در پاییز ۱۳۰۱ خورشیدی درصدد برآمدند كه دلبستگی مردم را به آثار هنری و علمی و ادبی پرورش دهند و با تجلیل از بزرگان ایران و ارایه خدمات آنها به میهن خود احساسات ملت را برانگیزند و به بیداری و یگانگی و وحدت ملی كمك كنند. رجال مذكور عبارت بودند از حسن مستوفی ـ حسن پیرنیا ـ ابراهیم حكیمی ـ محمدعلی فروغی ـ حسن اسفندیاری ـ عبدالحسین تیمورتاش ـ فیروز میرزا فیروز ـ حاج سید نصرالله تقوی ـ ارباب كیخسرو شاهرخ... هیاتی كه تشكیل شد عنوان انجمن آثار ملی را برای خود انتخاب كرد و با اساسنامهای كه تصویب نمود مشغول كار شد... در این دوره... ریاست انجمن به عهده محمدعلی فروغی (ذكاءالملك) بود... چون قانون حفظ آثار عتیقه در دوازدهم آبانماه سال ۱۳۰۹ شمسی در ۲۰ ماده به تصویب مجلس شورای ملی رسیده و نظامنامه اجرای آن را هیات وزیران در جلسه ۲۸ آبانماه ۱۳۱۱ش. در ۵۲ ماده تصویب كرده بود، وزارت فرهنگ برطبق آن به تاسیس اداره عتیقات... مبادرت نمود... [بنابراین] انجمن آثار ملی كه یك سازمان ملی و فاقد ممر درآمد و اعتبار مخصوص بود تا سال ۱۳۲۳ش. عملا فعالیتی نداشت... [سپس] در آذرماه ۱۳۲۳ش. هنگامی كه آقای دكتر صدیق وزیر فرهنگ بودند به كوشش ایشان فعالیت انجمن آثارملی مجدداً آغاز گردید... .»
عریضه اصناف همدان ۱۳۱۲ش.
با این پیشدرآمد تاریخی، اكنون به شرح اسناد مجلس ملی درباره چگونگی بازآفرینی آرامگاه و برگزاری جشن هزاره ابن سینا میپردازیم. در برگی از شكایات مردمی به كمیسیون عرایض مجلس ملی به تاریخ ۱۲/7/۱۳۱۲كه سپس آن را به وزارت معارف ارجاع دادهاند، نوشته شده است: «... نظرباینكه همواره تصمیم هیات محترم دولت براین بوده است كه در هركجا كه ابنیههای تاریخی و مقبرهای اشخاص بزرگ میباشد امر به تعمیر و ترمیم آن مینمایند لذا خاطر مبارك آنمقام منیع را مستحضر میدارد كه در همدان دو نفر از حكماء بزرگ و دانشمندان معظم میباشند كه حیث و شهرت آنها صفحات تاریخ را پر كرده است و مقبره آنها رو بخرابی و انحطاط گذاشته یكی مقبره حضرت شیخالرییس حكیم ابوعلی سینا است كه در چندی قبل مختصر تعمیری شد ولی همینطور بحال وقفه مانده است و دیگری مقبره حضرت باباطاهر است كه علاوه براینكه تاكنون تعمیری نشده روبخرابی هم میرود این است كه بوسیله این عریضه تقاضا مینماییم كه عطف توجهی فرموده و مقرر فرمایید اقدام عاجلی هم برای تعمیر مقبره این دو بزرگوار بشود... (ازطرف اصناف مختلف همدان)».
اقدامات ملی ۱۳۲۴ش.
در بخشی دیگر از سند شكایات اهالی همدان به كمیسیون عرایض مجلس شورای ملی به تاریخ سوم آذر۱۳۲۴ نوشته شده است: «بهطوریكه استحضار دارند شهر همدان یكی از كهنسالترین شهرستانهای ایران و مهد تمدن سلاسل داریوش و سیروس و ساسانیان بوده و آثارتاریخی آن شاهد مدعای این موضوع میباشد و مدفن دو نفر از حكما و عرفای بزرگ ایران یكی شیخالرییس ابوعلی سینا و دیگری باباطاهر عریان میباشد كه بقعه بوعلی...كه بنای آن با آنكه قبلا دارای قرائتخانه و كتابخانه و ساختمان نسبتا آبرومندی بود كه بوسیله شهرداری خراب و زمین آن تسطیح و اطراف آن نردهكشی شده و پس از خرابی هم معلوم نیست مصالح و كتابهای آن چه شده و در دست كی است با عدمتوجه اولیای امور بقعه مذكور كه در مركز شهر واقعشده [واقع شده] و بهطوركلی بحال اسفناكی افتاده كه واقعا در انظار خودی و بیگانه اسباب خجلت و شرمساری میباشد... دولت را بدرخواست و تقاضای شروع ما اهالی متوجه فرموده امورمقرر فرمایند اولا ساختمان نیمهتمام باباطاهر را تكمیل و تمام و همچنین محل فعلی و خراب بوعلی را ساختمان و تكمیل فرموده... آثارملی آن از بین نرود...»
در ادامه، در برگی دیگر از اسناد مجلس ملی نوشته شده است: «وزارت فرهنگ - اداره كل باستانشناسی- انجمن آثارملی - عین نامه شماره ۲۷۶۶۵ـ ۹/۱۰/۲۴ مجلس شورای ملی و یكبرگ ضمیمه آن مربوط به تقاضای عده از اهالی همدان راجع بساختمان مقبرههای ابوعلیسینا و باباطاهرعریان بضمیمه ارسال و ضمنا تذكر میدهد بهطوریكه مستحضر میباشند نقشه ساختمانهای مذكور از طرف هنركده تهیه و برای هزینه ساختمان مقابر هم مبلغ سیصدهزار ریال ضمن بودجه ۱۳۲۴ وزارت فرهنگ تقاضای اعتبارگردید ولی وزارت دارایی با تامین مبلغ مذكور موافقت ننمود... وزیر فرهنگ...»
در نهایت، در بخشی از سند انجمن آثارملی به مجلس نوشته شده است: « وزارت فرهنگ- اداره باستانشناسی - انجمن آثارملی ۳۰ /۱۱/۲۴ ـ درجواب نامه شماره ۱۷۰۱ /۴۰۳۷۳- ۲۶ /۱۰/ ۲۴ متضمن نامه شماره ۲۷۶۶۵ـ ۹ /۱۰/ ۲۴ مجلس شورای ملی و رونوشت عریضه اهالی همدان راجع بدرخواست بنای آرامگاه ابن سینا باباطاهر عریان زحمت میدهد چنانكه اطلاع دارند انجمن آثارملی كه سالهای متمادی دچار وقفه و تعطیل بل [بلكه] انحلال شده بود از یكسال پیش دوباره بتجدید [به تجدید] اساس دیرین خود پرداخته و با همت جمعی از مردم باهمت و دانشمند و عناصری كه باحیاء و حفظ و اقامه آثار باستانی كشور علاقه و عنایت مخصوص دارند خدمات خود را از سر گرفته است و مهمترین موضوعی را كه در دستور خود قرار داده بنای آرامگاه ابن سینا و بپا كردن جشن هزاره (كه پنجسال دیگر خواهد بود) میباشد و البته برای اقدام باین امر بزرگ نیازمند بجمعآوری وجوه هنگفتی كه در حدود بیستملیون [میلیون] ریال است میباشد و برای انجام این منظور وسائلی كه پیشبینی كرده است ترتیب یك بختآزمایی (مانند بختآزمایی فردوسی) و چاپ تمبرهای یادگار است. مقدمات بختآزمایی فراهم و اوراق آن چاپ شده و حاضر است ولی چاپ تمبرهای یادگار با آنكه اصول آن بتصویب هیات دولت رسیده است بواسطه اشكالاتی هنوز ترتیب آن از طرف وزارت دارایی داده نشده و امیدوار است پس از رفع اشكال بچاپ تمبر اقدام كند تا با سرمایه كافی بتواند جدا مشغول بهكار شود... رییس هیات موسسه انجمن...»
تصویب قانون ۱۳۳۰ش.
شش سال بعد، دولت مصدق، لایحهای را برای تصویب قانون برگزاری جشن هزاره ابن سینا به مجلس ملی در دوره شانزدهم قانونگذاری ارسال میكند كه از سوی مجلس سنا و شورای ملی به ریاست رضا حكمت، تصویب میشود. اكنون، متن این لایحه دولت بدین شرح است: «بتاریخ ۳ /۵/ ۱۳۳۰- ریاست محترم مجلس شورای ملی بهطوریكه استحضار دارند جشن هزاره حكیم شهیر ابن سینا در اردیبهشتماه ۱۳۳۱انجام خواهد شد برای ساختمان آرامگاه این حكیم تاكنون بالغ بر یازدهمیلیون و ششصدهزار ریال از محل وجوه متفرقه بوسیله انجمن آثار ملی بمصرف رسیده و اكنون بنای مزبور ناتمام و حداقل مبلغ سه میلیون ریال دیگر كسر دارد تا ساختمان این بنای مهم و مجلل كه در نوع خود كمنظیر است بپایان برسد و نیز برای مصارف جشن و مخارج پذیرایی مستشرقین و دانشمندان جهان برطبق پیشبینیهایی [پیشبینیهایی] كه شده در حدود مبلغ پنجملیون[میلیون] ریال مورد احتیاج است. از یك طرف تمام مجامع علمی و فرهنگی جهان از جریان این جشن اطلاع حاصل نموده و منتظرند كه این جشن پرافتخار كه بنام یكی از مفاخر ایران است برپا شود و سایر ممالك اسلامی نیز بنوبت خود در این خدمت فرهنگی شركت نموده و دعوتنامه منتشر ساختهاند تا برای فروردینماه ۱۳۳۱ جشن تجلیل این حكیم بزرگوار در بغداد منعقد نمایند از طرف دیگر عملیات ساختمان نظر بآب و هوای مخصوص همدان فقط در ماههایی كه هوا گرم و معتدل است انجامپذیر میباشد بنابراین ماده واحده زیر را پیشنهاد و استدعای تصویب آن را مینماید: ماده واحده - دولت مكلف است مبلغ هشت میلیون ریال از محل درآمد سال جاری كشور بشرح زیر برای تكمیل ساختمان آرامگاه و تهیه مقدمات و مراسم جشن هزاره حكیم ابوعلی ابنسینا تامین و پرداخت نماید. دوره عمل این اعتبار تا آخرسال ۱۳۳۱ ادامه خواهد داشت. ۱ـ برای تكمیل ساختمان آرامگاه سه میلیون ریال بتوسط انجمن آثارملی با نظارت وزارت فرهنگ. ۲ـ برای تهیه مقدمات و مخارج جشن و پذیرایی بتوسط وزارت فرهنگ پنج میلیون ریال. وزیر دارایی محمد علی وارسته ـ نخستوزیر دكتر محمد مصدق ـ وزیر فرهنگ دكتر سنجابی ـ تاریخ چاپ ۸/ ۵/ ۱۳۳۰».
كارنامه هزاره ابن سینا
باتوجه به محتوای اسناد مجلس ملی، اكنون به بخشهایی از كتاب «كارنامه انجمن آثار ملی» با نگارش حسین بحرالعلومی، دانشیار دانشكده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران كه از سلسله انتشار انجمن آثار ملی در سال ۱۳۳۵ است، درباره چگونگی برگزاری «هزاره ابن سینا» میپردازیم كه بدین شرح است:
كتابخانه عظیم سامانیان ـ در بخشی از زندگینامه ابن سینا، درباره چگونگی آموختن علوم زمان، نوشته شده است: بنابرآنچه خود وی [ابن سینا] در شرح احوالش نگاشته پدرش عبدالله از اهل بلخ و از عمال دولت سامانی بوده كه در زمان فرمانروایی نوح بنمنصور (۳۶۶ـ ۳۸۷) به بخارا منتقل و عامل قریه خورمثین (خرمیثن) از قراء بخارا گردیده است... پس از آن عبدالله با فرزندان خود به بخارا رفت و ابوعلی درآنجا به فراگرفتن قرآن و ادب و فقه و علومریاضی مشغول شد و چندی بعد فیلسوف و دانشمند مشهور ابوعبدالله ناتلی به بخارا آمد و به خواهش عبدالله... به تربیت ابوعلی همت گماشت. ابوعلی قسمتی از كتب منطق و اقلیدس و المجسطی را نزد استاد خواند... تا آنكه ناتلی از بخارا رهسپار خوارزم گردید و آنگاه ابوعلی بتنهایی به مطالعه و تحقیق در علوم الهی و طبیعی و طب و ریاضی پرداخت و در همه این علوم تبحر یافت و بر اثر معالجه پادشاه سامانی اجازه ورود به كتابخانه عظیم سامانیان را یافت و خود او گوید: «... در آن كتابخانه كتابهایی دیدم كه بسیاری از مردم اسم آنها را هم هرگز نشنیده بودند و من نیز پیش از این آنها را ندیده بودم و پس از این هم نیافتم، این كتابها را خواندم و بر فوائد آنها دست یافتم و مرتبه هركس را در علم شناختم و چون به هژده [هجده] سال تمام رسیدم از همه این علوم فارغ شده بودم... .»
هزارمین سال تولد ابن سینا ـ چنانچه پیشاز این اشاره كردیم ولادت ابوعلی سینا را ماه صفر سال۳۷۰ه.ق دانستهاند... [كه] مصادف با هزارمین سال ولادت آن دانشمند بزرگ میشد و بدین مناسبت در اكثر مجامع علمی جهان سخن از بزرگداشت وی و انجام دادن مراسمی به افتخار او بود... آغاز تهیه جشن ابنسینا را در ایران باید از آذرماه سال (۱۳۲۳ه.ش) یعنی از شروع دومین دوره فعالیت انجمن آثار ملی دانست... برای جشن هزاره ابن سینا نخستین اقدام انجمن برگزیدن افرادی بود از بین اعضاء و هیات رییسه خود تا كمیته مخصوصی تشكیل دهند و مطالعات لازم را در این مورد بعمل آورند، كمیته اقدامات ذیل را برای این امر لازم دانست: ۱- بنای آرامگاه جدیدی برای ابن سینا... ۲- تهیه مجسمه ابنسینا... ۳- تشكیل كنگرهای از دانشمندان و خاورشناسان جهان در تهران، ۴- تاسیس كتابخانهای به نام ابن سینا در همدان، ۵- طبع یا تجدید طبع آثار فارسی ابن سینا، ۶- تهیه مدالهای یادگاری به نام ابن سینا، ۷- نشر مقالات و كتابها و رسالههایی درباره زندگانی و آثار و افكار ابن سینا، ۸ - جلسه همكاری كشورهای دیگر برای بزرگداشت ابن سینا.
آرامگاه ابن سینا ـ بنابرآنچه اصیبعه و گروهی دیگر از محققان و مورخان نوشتهاند ابن سینا در همدان درگذشته و در زیر حصار آن شهر دفن شده است... تا اواخر قرن سیزدهم هجری چهارطاقی كوچكی بر روی قبر آن دو [ابن سینا و ابوسعد بن دخدوك] قرارداشته است... نگارخانم دختر شاهزاده عباس میرزا ولیعهد فتحعلیشاه درصدد تجدید بنا و تعمیر آن برآمده است... به دستور این شاهزاده خانم بجای چهارطاقی قدیم گنبدی از آجرساختند... درسال ۱۳۳۹ق. شخصی بنام محمدحسین فریدالدوله گلگون همدانی... در جنب آرامگاه یك تالار بزرگ و تالاری كوچكتر برای كتابخانه و یك مخزن كتب ساخت... و مخارج این ساختمان از اعانهیی كه چندتن از اهالی همدان دادند تامین گردید... .
آرامگاه جدید ـ نظر اعضاء انجمن آثارملی این بود كه در بنای آرامگاه بوعلی اصول معماری قدیم و جدید هر دو ملحوظ گردد و درهم آمیزد و باتوجه بدیننكته درخردادماه سال (۱۳۲۴ه.ش) طرح نقشه آن بین مهندسان و فارغالتحصیلان رشته معماری به مسابقه گذارده شد... طرح پیشنهادی آقای مهندس هوشنگ سیحون كه با نظر آقایان آندره گدار مدیركل فنی موزه باستانشناسی و مهندس محسن فروغی تهیه شده بود مورد قبول قرار گرفت و به عنوان جایزه اجراء ساختمان بر عهده او واگذار گردید. طرح مزبور با توجه به سبك معماری قرنی كه حكیم در آن میزیست از روی یكی از قدیمترین و عظیمترین بناهای آن عصر یعنی گنبد قابوس كه از شاهكارهای معماری بشمار میرود اقتباس گردیده بود. گنبد قابوس بموجب كتیبه موجود بر روی بنا به سال ۳۷۵ش. برابر با ۳۹۷ق. بنا شده و بنای آرامگاه برای ابنسینا بدان سبك و شیوه از هر جهت مناسب مینمود. و ازجمله آنكه گنبد قابوس در قرن پنجم یعنی قرنی كه قسمتی از دوران زندگانی ابن سینا در آن گذشته بنا شده و علاوه بر آن آرامگاه شمسالمعالی قابوس بن وشمگسر بن زیار دیلمی است كه ابن سینا مدتی در نزد وی بسر برد. گذشته از اینها گنبد قابوس از زیباترین مقابری است كه از روزگاران كهن بازمانده و بنایی است بصورت برج بسیار مرتفع با گنبدی مخروطی... آقای [سیدمحمدتقی]مصطفوی [در مجلد اول جشننامه ابن سینا با موضوع «هگمتانه»] نوشتهاند كه: «اختلاف عمده كه برج آرامگاه بوعلی سینا با گنبد قابوس دارد دوچیز است: ...ابعاد برج آرامگاه بوعلی نصف ابعاد گنبد قابوس در نظر گرفته شده است... اختلاف عمده دیگر اینست كه فاصله بین تركهای آرامگاه بوعلی سینا باز و گشاده است درصورتیكه بنای گنبد قابوس از بنیاد تا بالا جز در ورود و روزنه كوچكی در پایین گنبد هیچگونه منفذی به خارج ندارد... .» درنیمه سال (۱۳۲۶ه.ش) انجمن تصمیم به اجرای طرح ساختمان آرامگاه گرفت... سپس در تیر ماه (۱۳۲۸ه.ش) بین انجمن آثارملی ایران و شركت ساختمانهای كشور (شركت نسبی مهندس ابتهاج و شركاء) قرارداد قطعی ساختمان منعقد گردید... چنانچه اشاره شد ساختمان از سنگ و بتون مسلح و پیها و دیوارها با سنگ خارا ساخته شده و برج و سقفها از بتون مسلح و ریزههای سنگ خارا است... ساختمان آرامگاه در سال (۱۳۳۰ه.ش) به پایان رسید... .»
مجسمه ابن سینا ـ چون انجمن آثارملی در نظر داشت كه مجسمهای از ابن سینا تهیه كند لازم بود كه نخست تصویری از آن فیلسوف بزرگ باتوجه به مآخذ و مدارك موجود فراهم آورد و از این رو كمیسیونهای متعدد از دانشمندانی كه با آثار شیخ و شرح حال او آشنایی داشتند تشكیل گردید و با توجه به اطلاعاتی كه درباره شیخ از متون و از جمله شرح حال شیخ بقلم او و شاگردش ابوعبید و نوشته بیهقی در تتمه صوانالحكمه به دست میآمد تهیه تصویری از ابن سینا به عهده هنرمند و پیكرتراش شهیر آقای ابوالحسن صدیقی واگذار گردید و استاد هنرمند در اردیبهشت ماه سال (۱۳۲۴ه.ش) تصویری تمام چهره به قلم سیاه تهیه كرد و در بیست و یكمین جلسه هیات موسسین انجمن آثار ملی تصویر مذكور مورد تصویب واقع شد و بر روی اوراق بختآزمایی ابنسینا چاپ شد و برای تهیه مجسمه نیز همین تصویر ملاك عمل قرارگرفت. پس از آن استاد صدیقی در دیماه سال (۱۳۲۸ه.ش) باتوجه به طرح نخستین طرحی نیمرخ تهیه نمود كه برای تهیه مدال و تمبر یادبود و غیره از آن استفاده شد. از طرف انجمن آثارملی به استاد ابوالحسن صدیقی ماموریت داده شد تا باتوجه به تصویر تمام رخ ابن سینا مجسمه ایستادهای از شیخ بسازد تا در میدان بوعلی شهر همدان نصب گردد و استاد هنرمند مجسمه بوعلی سینا را... از سنگ یكپارچه مرمر سفید قم تهیه نمود و بر روی پایهای در میدان بوعلی در انتهای خیابان بوعلی همدان نصب گردید... و در نهایت، ساعت سه بعدازظهر روز چهارشنبه اول اردیبهشت ماه سال (۱۳۳۳ه.ش) مطابق با ۲۱ آوریل ۱۹۵۴م. مراسم افتتاح جشن كنگره هزاره ابن سینا در دانشكده پزشكی دانشگاه تهران در تالار ابنسینا باشكوه كامل آغاز گردید...
منابع: كتابخانههای شماره یك، ایرانشناسی
بخش خطی و مركز اسناد مجلس
روزنامهنگار و پژوهشگر
منبع: روزنامه اعتماد
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید