ژاله آموزگار: شمس تبریزی شخصیت تاریخی است، نه اسطوره‌ای

1404/9/15 ۱۱:۱۵

ژاله آموزگار، اسطوره‌شناس ایرانی اهل خوی، در حاشیۀ مراسم رونمایی کتاب «آستان شمس تبریزی»، با تأکید بر ماهیت تاریخی شمس تبریزی اعلام کرد که نباید او را در شمار اسطوره‌های ایرانی قرار داد.

مرضیه نگهبان مروی: ژاله آموزگار یگانه، در مراسم رونمایی کتاب «آستان شمس تبریزی» که به کوشش میرحسین حسن‌زاده و با مقدمه محمدعلی موحد منتشر شده، به عنوان یکی از چهره‌های مشهور خوی، حضور یافت.

در حاشیه این مراسم، ژاله آموزگار، اسطوره‌شناس ایرانی اهل خوی در گفت‌وگوی اختصاصی با ایبنا با تأکید بر ماهیت تاریخی شمس تبریزی اعلام کرد که نباید او را در شمار اسطوره‌های ایرانی قرار داد. آموزگار با اشاره به کاربردهای رایج واژۀ «اسطوره» در فضای عمومی گفت این تعبیر دربارۀ شمس تبریزی بیشتر جنبه نمادین دارد و از معنای دقیق اسطوره‌شناختی فاصله دارد.

او توضیح داد که شمس تبریزی شخصیتی واقعی و شناخته‌شده در تاریخ است و اطلاق عنوان «اسطوره» به او نباید موجب خلط میان چهره‌های تاریخی و شخصیت‌های اسطوره‌ای شود. به گفته آموزگار، آنچه امروز باعث می‌شود برخی شمس را در جایگاهی اسطوره‌وار ببینند، برداشت‌های فرهنگی و ذهنی معاصر است و نه ویژگی‌های مربوط به اسطوره‌های کهن ایران.

آموزگار تأکید کرد که شمس تبریزی، به‌رغم جایگاه برجستۀ معنوی و فرهنگی‌اش، در چارچوب تعریف علمی اسطوره قرار نمی‌گیرد و نگاه اسطوره‌گونه به او بیشتر نتیجه جایگاه نمادین او در فرهنگ عمومی است.

به گفته این پژوهشگر، توجه به دقت مفاهیم و تفکیک میان اسطوره و تاریخ برای شناخت درست چهره‌هایی چون شمس ضروری است. او تأکید کرد که شمس نمادی فرهنگی و معنوی برای ایرانیان محسوب می‌شود، اما این نمادپردازی نباید جایگاه تاریخی او را دگرگون یا مخدوش کند.

منبع: ایبنا