بررسی کتاب «راهنمای آماده ساختن کتاب» اثر میرشمس‌الدین ادیب‌سلطانی

1404/8/18 ۱۱:۰۴

چهل‌و‌یکمین نشست از مجموعه‌برنامه‌های «صد کتاب ماندگار قرن» روز یکشنبه ۱۸ آبان‌ماه ۱۴۰۴ از ساعت ۱۰ تا ۱۲ در مرکز همایش‌های بین‌المللی کتابخانه ملی ایران برگزار می‌شود و به بررسی کتاب «راهنمای آماده ساختن کتاب» اثر زنده‌یاد میرشمس‌الدین ادیب‌سلطانی اختصاص دارد.

به گزارش روابط‌عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در این نشست، هرمز همایون‌پور، پژوهشگر و مترجم، و غلامرضا زکیانی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی، دیدگاه‌های خود را درباره اهمیت این اثر در تاریخ ویرایش و زبان علمی فارسی بیان می‌کنند. دبیری علمی نشست را عارف خرمشاهی، پژوهشگر و ویراستار، برعهده دارد.

میرشمس‌الدین ادیب‌سلطانی (۱۳۱۰–۱۴۰۲) فیلسوف، مترجم و زبان‌شناس برجسته ایرانی است که ۲۱ اردیبهشت‌ماه ۱۳۱۰ در بروجرد زاده شد. او پس از تحصیل در رشته پزشکی دانشگاه تهران، مسیر خود را به سوی فلسفه، منطق و زبان‌شناسی تغییر داد و از پیشگامان زبان علمی و ویرایش در ایران شد.

ادیب‌سلطانی با ترجمه‌هایی چون «سنجش خرد ناب» کانت، «منطق ارسطو» و «جستارهای فلسفی» راسل، سهمی مهم در شکل‌گیری زبان فلسفی معاصر فارسی داشت. دقت علمی، وسواس زبانی و واژه‌سازی‌هایی چون «رایانگر»، «واژه‌آما» و «فرگشت» از ویژگی‌های ماندگار او بود.

کتاب «راهنمای آماده ساختن کتاب» از مهم‌ترین آثار اوست که ضمن ارائه اصول نگارش، ویرایش و چاپ، به زبان به‌مثابه صورت اندیشه می‌نگرد و بر دقت، نظم و اخلاق در نوشتن تأکید دارد. در این اثر، نویسنده افزون بر تدوین قواعد فنی و زبانی، برای اصطلاحات چاپ و نشر معادل‌های فارسی دقیق پیشنهاد می‌کند.

با گذشت دهه‌ها، این کتاب همچنان از منابع مرجع در حوزه ویرایش و نشر علمی به شمار می‌آید و اندیشه ادیب‌سلطانی، که زبان را مسئولیت و کلمه را حقیقت می‌دانست، در میان اهل قلم زنده است.

مجموعه نشست‌های «صد کتاب ماندگار قرن» با هدف مرور و تحلیل آثار شاخص تألیفی و پژوهشی معاصر فارسی از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار می‌شود و تاکنون چهل اثر برجسته در این چارچوب بررسی شده است.