امید داشتن و کارهای تازه کردن مرا سرپا نگه می‌دارد

1404/8/5 ۱۲:۱۶

بلوکباشی گفت: دکتر می‌گوید هر یک ساعتی که پشت لپ‌تاپ هستی باید بلند بشوی و راه بروی، ولی وقتی آدم مشغول می‌شود دیگر نمی‌تواند متوقف شود؛ به هر صورت کار ما همین نوشتن و خواندن است!

علی بلوکباشی در گفتگو با خبرنگار مهر از فعالیتهای این روزهایش خبر داد و گفت: الان در دائرة المعارف بزرگ اسلامی مسئولیت دارم و بخش مردم‌شناسی زیر نظر من است و مقالات آنجا را کار می کنم و می بینم و ویرایش می کنم؛ همین امید داشتن و کارهای تازه کردن مرا سرپا نگه می دارد.

این استاد پیشکسوت مردم شناسی ادامه داد: سن و سال است و بالاخره بالا می‌رود و سلول های مغزی معمولاً فرسوده می شوند. ولی خب راه جلوی فرسودگی مغز را گرفتن، کار ذهنی زیاد کردن است و من هم این کار را می‌کنم. روزهایی که در خانه هستم حداقل پنج شش ساعت پای کامپیوتر هستم و می‌نویسم. البته شب خسته می‌شوم و دکتر گفته که یکی دو ساعت قبل از خواب دست بردار، ولی گاهی که شروع می کنم و مشغول می‌شوم، نمی‌توانم رها کنم. دکتر می‌گوید هر یک ساعتی که پشت لپ تاپ هستی باید بلند بشوی و راه بروی، ولی وقتی آدم مشغول می‌شود دیگر نمی‌تواند متوقف شود؛ من هم همین طور ادامه می دهم. به هر صورت کار ما همین نوشتن و خواندن است!

علی بلوکباشی (زادهٔ ۱۳۱۴ خورشیدی در تهران) از برجسته‌ترین انسان‌شناسان، مردم‌نگاران و پژوهشگران فرهنگ عامه ایران است که از او به‌عنوان «پدر مردم‌شناسی آکادمیک ایران» یاد می‌شود.‌

او در محله شاپور تهران متولد شد و از نوجوانی به ادبیات و نوشتن علاقه‌مند بود. پس از گذراندن دوره دبستان و دبیرستان، به‌جای پزشکی وارد رشته ادبیات شد و مدرک کارشناسی ادبیات فارسی (۱۳۴۱) و کارشناسی ارشد زبان‌شناسی همگانی و زبان‌های باستانی (۱۳۴۹) را از دانشگاه تهران دریافت کرد. سپس برای ادامه تحصیل به انگلستان رفت و در دانشگاه آکسفورد دوره‌های Diploma، B.Litt. و D.Phil را در رشته انسان‌شناسی اجتماعی به پایان رساند.‌

بلوکباشی از پیشگامان شکل‌گیری مردم‌شناسی دانشگاهی در ایران بود و از دهه ۱۳۴۰ تا کنون در حوزه‌های ایران‌شناسی، مردم‌نگاری و فرهنگ عامه به پژوهش و تدریس پرداخته است. از جمله سمت‌ها و فعالیت‌های علمی او می‌توان به این موارد اشاره کرد: معاون اداره فرهنگ عامه و مدیر بخش تحقیقات شهری در مرکز مردم‌شناسی ایران (۱۳۴۴ تا ۱۳۵۵)، مدیر بخش مردم‌شناسی در دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی (۱۳۶۵ تا ۱۳۹۳)، استاد دانشگاه‌های تهران، الزهرا و آزاد اسلامی، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی و فرهنگنامه کودکان و نوجوانان.‌

آثار او شامل صدها مقاله و ده‌ها کتاب در زمینه‌های مردم‌شناسی، آیین‌های ایرانی و فرهنگ عامه است. برجسته‌ترین آثار او عبارت‌اند از: «قالی‌شویان؛ مناسک نمادین قالی‌شویی در مشهد اردهال»، «تعزیه‌خوانی؛ حدیث قدسی مصایب در نمایش آیینی»، «چهارشنبه‌سوری»، «نوروز؛ جشن نوزایی آفرینش»، ترجمه «تاریخ انسان‌شناسی از آغاز تا امروز»، اثر توماس هیلند اریکسن و فین سپورت نپلسن، «در فرهنگ خود زیستن و به فرهنگ دیگری نگریستن».‌

او در گسترش انسان‌شناسی فرهنگی معاصر ایران سهمی تعیین‌کننده داشته و پرورش‌دهنده نسل‌های بعدی مردم‌نگاران ایرانی است.

منبع: مهر