1404/7/27 ۰۹:۱۹
نفیسه فلاحتی مروست نوشت: مجموعه کتاب‌های اهدایی زنده‌یاد دکتر محمد مصدق، یکی از ارزشمندترین و متمایزترین مجموعه‌های نفیس موجود در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران است.
نفیسه فلاحتی مروست: مجموعه کتاب‌های اهدایی زنده‌یاد دکتر محمد مصدق، یکی از ارزشمندترین و متمایزترین مجموعه‌های نفیس موجود در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران است. این آثار در زمره‌ی منابعی قرار دارند که در سالهای گذشته از کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی به کتابخانه مرکزی منتقل شده‌اند و با توجه به پیشینه‌ی تاریخی، شخصیت علمی و جایگاه ملی دکتر مصدق، واجد اهمیت فرهنگی، پژوهشی و اسنادی بسیار بالایی هستند.
اهمیت این مجموعه نه تنها از آن جهت است که به یکی از چهره‌های ماندگار تاریخ معاصر ایران تعلق داشته، بلکه از آن روست که بخش قابل توجهی از این کتاب‌ها منابع اصلی مورد استفاده ایشان در دوران تدریس و پژوهش‌های دانشگاهی بوده‌اند. بنابراین، مطالعه و تحلیل محتوای این آثار می‌تواند به درک روشن‌تری از جهت‌گیری‌های علمی، فکری و نظری دکتر مصدق در حوزه‌های گوناگون از جمله حقوق، سیاست، اقتصاد و جامعه‌شناسی منجر شود.
اخیراً کتابی شامل ۱۰۲۸ عنوان کتاب از روی دفاتر ثبت کتابخانه دانشکده حقوق به عنوان آثار اهدایی دکتر مصدق به کتابخانه این دانشکده منتشر شد که مواردی از آن، با مجموعه موجود در کتابخانه مرکزی، همپوشانی دارد اما به نظر نمی رسد کاملاً منطبق باشد.
این مجموعه طی سالهای اخیر فهرست ناشده در کتابخانه مرکزی باقی مانده بود که طی یک ماه اخیر، به صورت دقیق از روی نسخ موجود در بخش نفیس بخش اختصاصی دکتر مصدق فهرست نویسی شده است.
در فرآیند شناسایی، و بررسی آثار، مجموعاً ۴۰۰ نسخه کتاب از منابع منتسب به دکتر محمد مصدق شناسایی گردید. شناسایی اصالت و انتساب این آثار از طریق بررسی دقیق چندین مهر اختصاصی و اهدایی انجام گرفت که در صفحات آغازین کتاب‌ها مشاهده شد. مهم‌ترین این مهرها عبارت‌اند از:
* مهر «اهدایی محمد مصدق به کتابخانه مدرسه سیاسی طهران»،
* مهر «کتابخانه شخصی محمد مصدق»،
* مهر «اهدایی محمد مصدق به دانشکده حقوق طهران»،
* و مهر «خرید از وجوه اهدایی دکتر محمد مصدق».
تحلیل محتوایی و زبانی کتاب‌ها نشان می‌دهد که بخش عمده این آثار به زبان فرانسه تألیف شده‌اند و این امر با تحصیلات و مطالعات گسترده دکتر مصدق در دانشگاه‌های فرانسه و تأثیرپذیری از متون حقوقی و سیاسی اروپایی هماهنگ است. در کنار این آثار، تعدادی کتاب نیز به زبان‌های فارسی، عربی، انگلیسی و آلمانی در مجموعه مشاهده می‌شود.
موضوعات کتاب‌ها دامنه‌ای وسیع را شامل می‌شود؛ از جمله حقوق مدنی و عمومی، حقوق تطبیقی، فلسفه حقوق، اندیشه سیاسی، اقتصاد، تاریخ ایران و جهان، ادبیات و فقه اسلامی. این تنوع موضوعی، گستره‌ی مطالعاتی و نگاه چندوجهی دکتر مصدق را در شناخت و تحلیل مسائل اجتماعی و حقوقی نمایان می‌سازد.
پس از شناسایی آثار و تأیید تعلق آنها به مجموعه اهدایی دکتر مصدق، تمامی کتاب‌ها مورد ثبت و ساماندهی قرار گرفتند. در این فرایند، نسخه‌های دارای آسیب فیزیکی از جمله پارگی، ریختگی جلد، یا فرسودگی برگ‌ها جداسازی شد تا برای مرمت و صحافی تخصصی ارسال گردد.
مجموعه شناسایی شده که شامل ۴۰۰ نسخه است، به‌طور کامل فهرست‌نویسی و در نرم‌افزار جامع کتابخانه مرکزی ثبت شد. فهرست‌نویسی این مجموعه بر اساس قواعد فهرست‌نویسی انگلو-آمریکایی (AACR2) و نظام رده‌بندی کتابخانه کنگره آمریکا ( LC ) انجام پذیرفت تا انسجام و قابلیت بازیابی علمی آثار در سطح ملی و بین‌المللی حفظ گردد.
این مجموعه اکنون به صورت جدا گانه در تالار کتاب‌های نفیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران نگهداری می‌شود و دسترسی به آن برای پژوهشگران فراهم است.
بدین‌ترتیب، فهرست‌نویسی و ساماندهی این آثار که با پیگیری و حمایت مستمر ریاست کتابخانه مرکزی جناب دکتر جعفریان به انجام رسید، نه تنها اقدامی در جهت صیانت از میراث مکتوب و فرهنگی یکی از برجسته‌ترین رجال سیاسی ایران است، بلکه گامی مؤثر در راستای توسعه خدمات پژوهشی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد و ارتقای جایگاه دانشگاه تهران به‌عنوان مرجع ملی در نگهداری منابع اصیل تاریخی محسوب می‌شود.
کارشناس مسوول بخش فهرست نویسی کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران
منبع: ایبنا
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید