محمود دولت آبادی: ما میراث‌دار یک فضای سیاسی بودیم تا ادبی

1393/12/13 ۰۹:۵۰

«دوست داشتن سرزمین و مردم از اصول هنرورزی است اما کسانی که خودشان را از مردم متفاوت می‌بینند بعید است راه دشوار نویسندگی را طی کنند.»

«دوست داشتن سرزمین و مردم از اصول هنرورزی است اما کسانی که خودشان را از مردم متفاوت می‌بینند بعید است راه دشوار نویسندگی را طی کنند.»

این جمله محمود دولت‌آبادی، نویسنده پیشکسوت، است که پس از پیگیری کانون ادبی پنجره دانشگاه صنعتی اصفهان شامگاه دوشنبه (11 اسفندماه) در ویژه‌برنامه «کافه داستان» و در جمع دانشجویان این دانشگاه حضور یافت. دولت‌آبادی که استقبال دانشجویان را از این نشست دید، گفت: هنگامی‌که وارد دانشگاه شدم احساس سربلندی کردم که در یکی از شهرهای بزرگ ایران چنین فضای خوبی ساخته شده است. دولت‌آبادی اضافه کرد: جدای از نخبگانی که از کشور رفته‌اند اکنون در ایران نخبگانی را می‌بینیم که در محیط صنعتی مشغول به کار هستند. اما می‌خواهم بگویم وجود ادبیات و هنر در محیط صنعتی یک الزام است. ممکن است کسی بگوید شما می‌خواهید مهندس شوید و چه‌کار به ادبیات دارید؟ اما من جواب می‌دهم برای اینکه انسان صنعتی دچار خشک‌مغزی نشود نیاز دارد تا به تئاتر و ادبیات و هنرهای دیگر توجه کند. همین امر موجب شد با تمام خستگی‌ای که دارم این دعوت را بپذیرم و ضرورت این مسأله را بیان کنم.

دولت‌آبادی ادامه داد: سؤالاتی از من پرسیده شد که می‌خواهم به آنها پاسخ دهم. اول اینکه چرا در زمان حاضر نویسندگانی همچون احمد محمود، هوشنگ گلشیری و بهرام صادقی نداریم؟ جواب روشن است چون هر دوره چهره‌های خود را ارائه می‌کند. او تصریح کرد: این نویسندگان بعد از سال 1320 متولد شدند، یعنی 50 سال بعد از ادبیات جدید که می‌دانیم از دوره مشروطه آغاز شد. این ادبیات در دوره پهلوی اول دچار سانسور می‌شود و در آن نه چیزی از فرموده‌هایش بیرون می‌آید و نه از نفرموده‌هایش. دولت‌آبادی با اشاره به همنسلان خود اضافه کرد: ما برآمده از تناقضات 50 سال قبل خود بودیم و وقتی به عرصه یادگیری رسیدیم گذشته ما عبارت بود از درگیری‌های حزبی با حکومت و درگیری‌های سیاسی از چپ به راست و از راست به چپ. بنابراین ما میراث‌دار یک فضای سیاسی بودیم تا ادبی.

او گفت: پس از 28 مرداد سال 1332 نهضت ترجمه در ایران پا گرفت و به یاری ما آمد. ترجمه‌ها چشم ما را به دنیا باز کرد، بنابراین مجبور نبودیم تنها همان فضای اپوزیسیون و دیکتاتوری پهلوی را که ارائه شده بود ببینیم. این نویسنده پیشکسوت با تأکید بر نقش مترجمان تصریح کرد: مترجمان با سیاستی که پیش گرفتند به نتایج مهمی رسیدند و به این نتیجه رسیدند که دانایی ما از جهان کم است و باید آن را گسترش دهیم و این کار را خواستند با ترجمه انجام دهند.

دولت‌آبادی با بیان اینکه با ترجمه، دانایی یافتیم و با جهانی روبه‌رو شدیم که هم با آن غریبه بودیم و هم بتدریج با آن آشنا می‌شدیم، اظهار کرد: نجف دریابندری عضو حزب اپوزیسیون دیکتاتوری بود و در سن 24 سالگی در زندان به این نتیجه رسید که دانش ما از فلسفه کم است، بنابراین در سن 24 سالگی در حالی که در زندان بود زبان یاد گرفت و کتاب فلسفی ترجمه کرد.

روزنامه ایران