تجربه زندگی چند روزه در ایل

1393/11/20 ۰۷:۳۵

طرح گردشگری جامع بنیاد عشایر قشقایی طایفه شش بلوکی تیره هیبت لو درحالی که تجربه زندگی در ایل و همراه شدن با عشایر و آشنا شدن با آداب و رسوم و سنن آنها یکی از آٰرزوهای گردشگران است، طرح گردشگری جامع بنیاد عشایر قشقایی به منظور فعال نمودن جامعه بومی اجرایی شد تا گردشگران بتوانند یک یا چند روز با عشایر زندگی کنند.

طرح گردشگری جامع بنیاد عشایر قشقایی طایفه شش بلوکی تیره هیبت لو

درحالی که تجربه زندگی در ایل و همراه شدن با عشایر و آشنا شدن با آداب و رسوم و سنن آنها یکی از آٰرزوهای گردشگران است، طرح گردشگری جامع بنیاد عشایر قشقایی به منظور فعال نمودن جامعه بومی اجرایی شد تا گردشگران بتوانند یک یا چند روز با عشایر زندگی کنند.

 کسب اطلاعات کوچ و تجربه زندگی ایل و عشایر یکی از آرزوهای گردشگران است چنانکه حاضر هستند برای همراه شدن با ایل هر مشکلی را به جان بخرند.

در این میان تورهای ویژه‌ای با توجه به سلایق مختلف گردشگران طراحی شده‌است که از آنجمله زندگی در میان عشایر و اقامت در سیاه چادرهای آنهاست.

با این وجود طرح‌های مختلفی به منظور پاسخگویی به این خواسته گردشگران اجرا شده‌است که یکی از موفقترین آنها «طرح گردشگری جامع بنیاد عشایر قشقایی طایفه شش بلوکی تیره هیبت لو» است. طرحی که حدود 8 سال پیش استارت این طرح زده شد.

«شیما امیری» نماینده عشایر جامع بنیاد قشقایی شیراز در این خصوص گفت: «تعدادی از افراد ایل قشقایی به دلیل روبه رو شدن با روندی که موجب فراموشی آداب و رسوم و سنن سنتی، مراتع و چراگاه‌ّها می‌شد به فکر اجرای طرحی افتادند تا بتوانند آنچه برایشان باقی مانده را حفظ کنند.»

او ادامه داد: «در این راستا به دلیل آنکه قشقایی‌ها دارای ساختاری منسجم از طایفه گرفته تا تیره، بن کوه و خانواده‌های مختلف می‌شود مجریان طرح به این نتیجه رسیدند که کار به صورت انفرادی و شخصی قابل اجرا نیست و باید یک گروه این کار را انجام دهد. از این رو جامعه هدف تیره هبتلو به منظور توانمندسازی مد نظر قرار گرفت.»

امیری یادآور شد: «در بحثی که پیش آمد، با تسهیلگری موسسه سن ستا، و حمایت UNDP و SJP از سازمان ملل، طرح گردشگری جامع بنیاد عشایر قشقایی تیره هیبت لو را شروع کردیم.»

در این راستا اهداف خاصی از جمله احیای آداب و سنن با تاکید بر گسترش قرق های بومی و حفاظت از محیط زیست مد نظر قرار گرفت از این رو صندوقی تحت عنوان معیشت پایدار تشکیل شد و به ثبت قانونی رسید. دراین صندوق طرح‌های مختلفی اجرا می‌شود که یکی از آنها گردشگری است و به جای آنکه یک شخص بانی کار شود تمام سود را به صندوق واریز می‌ کنیم که به صورت مستقیل و غیر مستقیم بین مشارکت کنندگان تقسیم می‌شود.

امیری با بیان این صحبتها اذعان کرد: «این طرح در مقیاس کوچک اجرا شد تا درصورت به نتیجه رسیدن به سایر بخش‌ها تعمیم داده شود. چنانکه طرح احیا و فروش صنایع دستی در حال بررسی است تا به مرحله اجرا برسد.»

به گفته نماینده عشایر جامع بنیاد قشقایی شیراز، درمفهوم جامع بنیاد، تصمیم‌گیری، اجرا و حتا مواد اولیه برای کار از ایل تهیه می‌شود و اساسی‌ترین ارکان جامع بنیاد بودن است. اعضای هیات مدیره از این طایفه و تیره هستند. آیین نامه‌ّهای اجرایی، قوانین، ارزیابی‌ها و تمام موارد توسط افراد ایل انجام می‌شود. جامعه محلی به عنوان مجریان طرح هستند نه قشر کارگر. آیین نامه‌های اجرایی و اساسنامه و قوانینی گردشگران باید رعایت کنند توسط جامعه بومی نوشته شده‌است.

این طرح و صندوق که مجوز رسمی فعالیت خود را از سازمان میراث فرهنگی دریافت کرده‌است براساس طرح گردشگری جامع بنیاد «فرشته فاضل بخششی» اجرا شده‌است که در سال 87 به صورت پایان نامه و چارت علمی ارائه شد. این درحالی است که طرح‌های جامع بنیاد در دنیا زمان طولانی است که  اجرا می‌شود و اکنون این طرح بر اساس قوانین و فرهنگ، بومی سازی شده‌است و به مرحله اجرا رسیده‌است.

به گفته امیری، از شروع کار تا به نتیجه رسیدن آن 8 سال زمان برد و با این وجود تنها 2 سال است که کار عملیاتی شده‌است و تمام این زمان برای زمینه سازی، آماده سازی کارگاه‌ها و افکار عمومی ایل صرف شد.

او افزود: «از آنجا که جامعه عشایر علاقه‌مند هستند تا سنت‌ها و فرهنگشان حفظ شود با برگزاری جلسات همفکری و آشناسازی توانستیم موافقت رئسای ایل را جلب کنیم تا این مهم به مرحله اجرا برسد.»

نماینده عشایر جامع بنیاد قشقایی شیراز درخصوص تورهای گردشگری که با این هدف اجرا می‌شوند به خبرنگار CHN گفت: «تورها در بسته‌های یک تا سه شب اقامت تعریف شده‌است و نسبت به تمایل گردشگر قابل تغییر است. البته این تغییر تنها در سفرهای یکروزه امکان پذیر است و تا 25 نفر را پوشش می‌دهد اما برای اقامت هر شب، گروه تنها برای 15 نفر بسته می‌شود.»

به گفته او، دوشب اقامت در ایل و دریافت خدماتی از جمله حمل و نق، وعده‌های غذایی محلی، نوشیدنی‌های محلی و ورودیه ایل، برای هر گردشگر حدود 300 هزار تومان خواهد شد. دراین میان هیچ اتفاقی به صورت نمادین اجرا نمی‌شود و گردشگر زندگی واقعی را تجربه می‌کند. زیبایی این طرح جامع بنیاد اینگونه است که گردشگر وارد جریان زندگی عادی ایل می‌شود و یک یا دو روز را با آنها زندگی می‌کند. این تجربه جدای از زندگی عادی ایل نیست.

امیری ادامه داد: «شیردوشی، قالی بافی، موسیقی، پخت نان، درست کردن کشک همه از جمله اتفاقات روزمره‌ایست که در زندگی روزانه ایل می‌افتد. چنانکه گردشگران آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی، دانمارکی از این تورها استقبال کرده‌اند. اما با توجه به آنکه این صندوق مجوز تور ورودی ندارد، برای جذب گردشگر با دفاتر خدمات مسافرتی مجوزدار همکاری می‌کند.»

درنهایت امر، همه چیز برای ورود گردشگران علاقه‌مند آشنایی با فرهنگ و سنت‌ّهای ایلات و عشایر فراهم شده‌است و تنها نیازمند معرفی و شناسانده شدن این جاذبه‌ها به جهانیان است.

میراث فرهنگی