جنسیت اسکلت 7 هزار ساله تهران مشخص شد

1393/11/8 ۱۰:۴۱

جنسیت اسکلت 7 هزارساله‌‌ کشف شده در محدوده خیابان مولوی تهران مشخص شد. بررسی های اولیه متخصصان حوزه های انسان‌شناسی، کالبدشناسی، ژنتیک و باستان شناسی نشان می‌دهد که این اسکلت متعلق به یک زن میانسال است.

جنسیت اسکلت 7 هزارساله‌‌ کشف شده در محدوده خیابان مولوی تهران مشخص شد. بررسی های اولیه متخصصان حوزه های انسان‌شناسی، کالبدشناسی، ژنتیک و باستان شناسی نشان می‌دهد که این اسکلت متعلق به یک زن میانسال است.

با همکاری مشترک گروه کاوش باستان شناسی در محدوده خیابان مولوی و پژوهشکده حفاظت و مرمت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری بستر لازم برای بررسی های اولیه متخصصان حوزه های انسان‌شناسی، کالبدشناسی و ژنتیک به منظور بهره گیری از ظرفیت­های علمی و فناورانه این علوم در معرفی و تحلیل اسکلت هفت هزار ساله فراهم شد.

محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار سرپرست گروه کاوش و عضو هیات علمی گروه باستان­شناسی دانشگاه تهران با اعلام این خبر افزود: با هماهنگی های انجام شده حامد وحدتی نسب انسان‌شناس پیش از تاریخ و دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه تربیت مدرس نتیجه بررسی اولیه اعلام شده است.

او گفت:« بر اساس اعلام این نتایج و با توجه به برجستگی‌های خفیف بالای ابروان، ضخامت کم جمجمه، حالت استخوان ماستوئید در استخوان گیجگاهی، عدم بیرون زدگی در قوس پایین روندة آرواره پایین و برجستگی خفیف در ناحیه چانه در استخوان آرواره پایین، می­توان نتیجه گرفت که تدفین مورد نظر به فردی مونث تعلق دارد. اضافه بر این، نکته بسیار مهم در تعیین جنس اسکلت، وضعیت شیار سیاتیک در استخوان لگن است. این شیار در جنس ماده در مقایسه با جنس نر بازتر است که فراهم کننده وضعیت مطلوب برای بارداری و زایمان است. این شیار در نمونه بررسی شده باز بوده و بر مونث بودن متوفی دلالت دارد.»

به گفته وحدتی نسب با توجه به میزان حفظ­شدگی اسکلت و همچنین با در نظر داشتن این نکته که قسمت های مهم در تعیین سن همچون برجستگی های اوریکولار در لگن، شیارهای جمجمه و دندان‌ها به­طور کامل مشهود نیستند، تعیین سن برای نمونه مورد بحث تنها با استفاده از دو عامل میزان فیوز شدن در استخوان‌های بلند و وضعیت دندان‌های آسیای کوچک در آرواره پایین انجام گرفته است. با توجه به کامل بودن اتصالات در استخوان‌های بازو و ران و همچنین میزان ساییدگی در تاج دندان‌های آسیای باقی مانده در آرواره پایین، می توان نتیجه گرفت که صاحب اسکلت شخصی کاملا بالغ بوده است.

این متخصص انسان شناسی پیش از تاریخ در ادامه افزود:«از سویی دیگر به لحاظ انسان شناسی جسمانی چنانچه فردی در حین حیات دندان‌های خود را به هر دلیلی از دست دهد، حفره ای که دندان در آن در آرواره قرار گرفته به مرور زمان پر شده و استخوانی می‌شود. چنین وضعیتی برای دندان‌های آسیای شماره 2 و 3 در آرواره پایین وجود دارد، بدین معنا که حفره های قرارگیری این دندان‌ها در آرواره کاملا پر شده است. این وضعیت خاص در کنار میزان فیوز شدن استخوان‌های بلند و ساییدگی تاج دندان‌ها که پیشتر بدان‌ها اشاره شده همگی حاکی از آنند که فرد متوفی، زنی میانسال بوده است.»

اسماعیلی جلودار همچنین درباره نتایج مقدماتی بررسی­های مرکز تحقیقات ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی بقیه ا... (عج) نیز گفت:«گروهی از متخصصان به سرپرستی دکتر تولایی به بررسی کالبدشناسانه اسکلت و پیگیری های لازم برای پژوهش های ژنیتکی درباره آن پرداخته اند. پس از بازدید دکتر تولایی نتایج اولین بررسی انجام شده بر اساس اطلاعات مستندنگاری‌های انجام شده چنین اعلام شد.»

این مستندات از این قرار است:«با توجه به لند مارک­های استخوانی در استخوان لگن از جمله بریدگی سیاتیک بزرگ ( Greater sciatic Notch) و خاصره (Iliac) و نیز لندمارک های استخوانی در جمجمه و صورت از جمله ابعاد و ساختار فک پایین و زایده ماستوئید استخوان گیجگاهی و ویژگی های استخوان پس سری، پیشانی و گونه، به احتمال بسیار زیاد، پیکره یافت شده متعلق به زنی بالغ است.» 

به گفته او، از آنجا که این شواهد در طول گذشت هزاره ها تغییراتی کرده اظهار نظر قطعی منوط به انجام آزمایشات ژنتیک خواهد بود. هم اینک پیگیر‌ی های گروه برای نمونه گیری های لازم جهت انجام آزمایشات ژنتیک در حال انجام است که بمحض مشخص شدن نتایج دستاوردهای علمی در اختیار رسانه ها قرار خواهد گرفت.

اسماعیلی گفت تاکنون همکاری­های مثبت و رضایت­بخشی با پژوهشکده حفاظت و مرمت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شده و رایزنی های کارشناسی با دکتر احمدی، ریاست پژوهشکده، و همکارانش ادامه دارد.

خبرگزاری میراث فرهنگی