جلد سوم دانشنامۀ تهران بزرگ منتشر شد

1399/10/24 ۱۶:۲۲

از فعاليت هاي مركز دائرة المعارف بزرگ اسلامی تدوين و تاليف دانشنامه بزرگ تهران است. جلد سوم اين دانشنامه به تهران اختصاص دارد که به کوشش انتشارات مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی به تازگی روانۀ بازار شده است و در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است.

دبا: از فعاليت هاي مركز دائرة المعارف بزرگ اسلامی تدوين و تاليف دانشنامه بزرگ تهران است. جلد سوم اين دانشنامه به تهران اختصاص دارد که به کوشش انتشارات مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی به تازگی روانۀ بازار شده است و در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است.

بخش اول این دانشنامه به شمیرانات اختصاص داشت که در دوجلد چاپ و منتشر شد.

 بخش دوم این دانشنامه به تهران اختصاص دارد. محدودۀ جغرافیایی تهران در این دانشنامه در بر گیرندۀ آن بخش از بافت شهری کلان‌شهر تهران است که در محدودۀ تاریخی حوزه‌های شمیران، کن، و ری قرار ندارد. هرچند روستاهای این 3 حوزه امروزه محله‌هایی از کلان‌شهر تهران را تشکیل می‌دهند، اما به‌منظور تأکید بر هویت تاریخی و مستقل آنها مدخلهای مربوط به این محله‌ها در بخشهای سه‌گانۀ یادشده که ازلحاظ تاریخی بدان‌جاها وابسته بوده‌اند، آمده است؛ ازاین‌رو، در دانشنامۀ تهران بزرگ محدودۀ جغرافیایی تهران در بر گیرندۀ سراسر مناطق 11، 12، 13 و 14 و بخشهایی از مناطق 2، 6، 7، 8 و 10 شهرداری تهران است که در واقع منطبق با زمینهای حدفاصل حصار و خندق تهران عهد ناصری با روستاهای پیرامون آن است.

دانشنامۀ تهران بزرگ، دانشنامه‌ای تفصیلی و تخصصی است که به منظور تدوین مرجع جامع، موثق و ناظر بر همۀ جنبه‌های حیات مادی و معنوی تهران بزرگ طراحی شده است. تحولات شتابناک تهران در چند دهۀ گذشته به ویژه تحولات این شهر پس از پیروزی انقلاب اسلامی و مهاجرت گسترده به تهران، چهرۀ این شهر را به قدری دگرگون ساخته که با هویت چند دهۀ پیش خود فاصلۀ بسیار گرفته است. این دگرگونیها چنان است که حال و هوای تهران چند دهۀ پیش را باید در گفته‌های کهنسالان جستجو کرد. از این رو مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی بر آن شده است تا برای ثبت هویت در حال دگرگونی تهران برای نسلهای آینده تدوین دانشنامه‌ای تفصیلی و تخصصی با موضوع تهران بزرگ را در دستور کار خود قرار دهد. آنچه که امروز کلان شهر تهران یا تهران بزرگ نامیده می‌شود، نتیجۀ گسترش کالبدی تهران به ویژه گسترش آن از دهۀ 1340ش به این سو است. با بررسی سرشماریهای سالهای 1335، 1345 و 1355ش، درمی‌یابیم که در طول این دو دهه، 108 روستا در کلانشهر تهران ادغام و به محله‌هایی از این شهر بدل شده‌اند. این روستاها از لحاظ وابستگی به 3 ناحیۀ شمیران، کن و ری وابسته بودند که تا پیش از دهۀ 1340ش واحدهایی جدا از شهر تهران به شمار می‌رفتند و از لحاظ فرهنگی و اقتصادی ویژگیهای خود را داشته‌اند. از اینرو به منظور ثبت هویت هر یک از این نواحی، دانشنامۀ تهران در 3 بخش تدوین خواهد شد. بخش نخست شمیران، بخش دوم تهران و بخش سوم ری. هر یک از این 3 بخش دارای عناوین خاص خود است که به ترتیب حروف الفبا تنظیم خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود دانشنامۀ بزرگ تهران دربرگیرندۀ حدود 10 هزار مقاله باشد که شامل موضوعاتی گوناگون از جنبه‌های حیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تهران بزرگ خصوصاً در 200 سال گذشته خواهد بود.

جلد سوم دانشنامه تهران بزرگ شامل  357 مدخل است که در 550 صفحه به کوشش انتشارات مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در 500 نسخه به چاپ رسیده است.

علاقمندان به تهیۀ این کتاب، برای کسب اطلاع بیشتر می توانند با فروشگاه انتشارات مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی: ۰۲۱۲۲۲۹۷۶۷۷؛ ۰۹۱۲۷۳۶۲۶۸۴ تماس حاصل نمایند.