وقوع جمعه سیاه و كشتار بی‏رحمانه مردم در میدان شهدای تهران (1357 ش)

1393/6/17 ۱۰:۱۰

در اولین ساعات جمعه، 17 شهریور سال 1357، ارتشبد غلامعلی اویسی، فرماندار نظامی تهران، از رادیوی تهران و حومه، حكومت نظامی را اعلام كرد. مردم كه از حكومت نظامی اطلاع نداشتند، پیش از ساعت شش صبح برای چهارمین روز متوالی، از خانه‏ها بیرون آمده و سیل‏آسا، روی به خیابان‏ها آوردند. مركز تجمع آنان، میدان ژاله (شهدای كنونی) بود. همین كه مردم به خیابان‏ها رسیدند، ناگهان با دیدن تانك‏ها و زره ‏پوش‏های نظامی و مأموران مسلسل به دستِ حكومت نظامی غافلگیر شدند. مأموران مسلح، پس از چند بار اخطار، از زمین و هوا، جمعیت را ناجوانمردانه هدف رگبار مسلسل قرار دادند.

در اولین ساعات جمعه، 17 شهریور سال 1357، ارتشبد غلامعلی اویسی، فرماندار نظامی تهران، از رادیوی تهران و حومه، حكومت نظامی را اعلام كرد. مردم كه از حكومت نظامی اطلاع نداشتند، پیش از ساعت شش صبح برای چهارمین روز متوالی، از خانه‏ها بیرون آمده و سیل‏آسا، روی به خیابان‏ها آوردند. مركز تجمع آنان، میدان ژاله (شهدای كنونی) بود. همین كه مردم به خیابان‏ها رسیدند، ناگهان با دیدن تانك‏ها و زره ‏پوش‏های نظامی و مأموران مسلسل به دستِ حكومت نظامی غافلگیر شدند. مأموران مسلح، پس از چند بار اخطار، از زمین و هوا، جمعیت را ناجوانمردانه هدف رگبار مسلسل قرار دادند. در اطراف میدان، جنازه شهیدانی بود كه در صحنه نبرد نابرابر، همچنان باقی مانده و خون‏هایی كه هر گوشه‏ای از میدان را گلگون كرده بود. در آن روز مزدوران رژیم شاه حتی كسانی را كه به خانه‏های دیگران پناه می‏بردند تعقیب كرده و به شهادت می‏رساندند. رژیم پهلوی، تعداد كل شهدای این روز را 58 نفر و این تجمع را نقشه خارجی اعلام كرد. هر چند شمار دقیق قربانیان این حادثه، هیچ گاه مشخص نگردید ولی آن چه قطعی است، این رقم از چهار هزار نفر افزون بود. از آن روز، هفدهم شهریور 1357، به جمعه خونین تهران معروف گردید.