نگاه مردم آناطولی به مولانا

1390/9/27 ۰۳:۳۰

عدنان قره‌اوغلی اسماعیل، مولوی‌شناس ترک به تشریح «نگاه مردم آناطولی» پرداخت

به گزارش روابط عمومی همایش مولانا، که هم‌اکنون در مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی در حال برگزاری است، عدنان قره‌اوغلی اسماعیل، مولوی‌شناس ترک به تشریح «نگاه مردم آناطولی» پرداخت. وی گفت: توضیح نگاه مردم ترکیه به مولانا کاری بسیار دشوار است. چون مولانا در فرهنگ و ادبیات ترکی جایگاه و اهمیت بزرگی دارد. دربارۀ مولانا و پیروان او منابع بسیاری به زبان ترکی هست؛ مثل کتاب «سفینۀ مولویه» تألیف ثاقب دده ابتدای قرن هجدهم و کتاب «تذکره شعرای مولوی» تألیف اسرار دده اواخر قرن هجدهم.
او گفت: در عصر حاضر تحقیقات علمی دربارۀ تأثیرات مولانا و مثنوی او بر سنن شعری و اشعار کلاسیک ترکی انجام شده است مثل مقاله مفصل عامل چلبی با عنوان تأثیر مولانا بر مثنویهای قرون 13- 15 (نیمه اول) میلادی و کتاب نزاهت اؤزتکین به عنوان تأثیر حکایات مثنوی مولانا بر مثنویهای سده‌های 13 تا 15 میلادی.
علاقه و توجه اندیشمندان عثمانی به مولانا بسیار عظیم بوده است؛ ملا فِناری از نیمۀ اول قرن نهم هجری که به عنوان نخستین شیخ‌الاسلام عثمانی پذیرفته می‌شود و شیخ‌الاسلامِ نامی کمال پاشازاده از نیمۀ اول قرن دهم هجری اؤ جمله اين اندیشمندان هستند.
وی گفت: اگر بخواهیم مثالهایی از اولین صوفیان آناطولی بیاوریم، از چند شخصیت باید نام برد مثل یونس اِمره (متوفی به سال میلادی 1321) و گلشهری از اول قرن هشتم هجری و الوان چلبی از قرن هشتم هجری.
اخیراً یک کتاب مهم در این زمینه چاپ شده است با نام «مدایح دربارۀ مولانا در شعر عثمانی و عناصر مولویه» که عنوان اصلی آن «مجموعه مدایح مولانا» است. واصف افندی گردآورنده مجموعه، در آخر قرن نوزدهم در این مجموعه نزدیک به 600 شعر را جمع‌آوری کرده است.
در عصر حاضر مردم ترکیه نسبت به مولانا توجه و علاقۀ زیادی دارند. برای مثال دو نمونه کافی است. الآن در شهرهای مختلف ترکیه جلسه‌های مثنوی‌خوانی برگزار می‌شود. مثلاً در آنکارا در چند محل مثنوی شریف می‌خوانند. دوازده سال است که در بنیاد اتحادیۀ نویسندگان ترکیه هفته‌ای یک بار، شب دوشنبه جلسۀ مثنوی‌خوانی تشکیل می‌شود. در شهر قونیه هر هفته، شنبه شبها مجلس سماع اجرا مي كنند که هر هفته حدود دو هزار نفر در آن شرکت می‌کنند.