وفات جمال ‏الدین خوانساری (1125ق)

1398/3/11 ۰۷:۱۴

جمال ‏الدین فرزند محقق خوانساری معروف به آقاجمال «محقق خوانساری» یکی از بزرگ‏ترین علمای شیعه در قرن دوازدهم هجری است. وی در بیت علم و حکمت، نشو و نما نمود و سنوات عمر خود را در اصفهان سپری نمود. آقاجمال از محضر پدر دانشمند خویش و محقق سبزواری و دیگر اساتید اصفهان به کمالات علمی نائل آمد. وی در علم کلام، منطق، فلسفه، حکمت، فقه، اصول، تفسیر و... پس از پدر، یگانه عصر خویش گشت؛ معظم‏له نیز به محقق خوانساری معروف است و با مدقق شیروانی معاصر و در یک ترازو.

جمال ‏الدین فرزند محقق خوانساری معروف به آقاجمال «محقق خوانساری» یکی از بزرگ‏ترین علمای شیعه در قرن دوازدهم هجری است. وی در بیت علم و حکمت، نشو و نما نمود و سنوات عمر خود را در اصفهان سپری نمود. آقاجمال از محضر پدر دانشمند خویش و محقق سبزواری و دیگر اساتید اصفهان به کمالات علمی نائل آمد. وی در علم کلام، منطق، فلسفه، حکمت، فقه، اصول، تفسیر و... پس از پدر، یگانه عصر خویش گشت؛ معظم‏له نیز به محقق خوانساری معروف است و با مدقق شیروانی معاصر و در یک ترازو. آقاجمال را برادری عالم و فاضل به‏نام رضی‏ الدین محمد بود که با برادر در دروس علمی شریک بودند؛ هرچند شهرت آقاجمال از آقارضی بیش‏تر گشت. علامه خوانساری صاحب روضات می ‏نویسد: آقاجمال در روزگار خود ریاست تدریس را به عهده داشت و از برکات انفاسش گروهی از فضلا و اعیان به عالی‏ترین مقامات علمی نائل آمدند. او دانشمندی ظریف، خوش‏ طبع، نیکوچهره، جلیل ‏القدر و با اندیشه متنفذ و بزرگوار بود و آنی از اشتغال به علم غافل نبود... محصلین خویش را به درس مدام تشویق می‏نمود و به آن‏ها می ‏گفت عزیزان من بدانید در سایه پشتکار و اشتغال به تحصیل، شما از آقاجمال کم‏تر نیستید. معاصرش شیخ حر عاملی در کتاب امل او را به ‏عنوان حکیمی دانشمند و فقیهی فاضل ستوده و محدث نوری و محدث قمی نیز در آثار خود به ‏دنبال جمال معنوی‏اش رفته ‏اند. آقاجمال شرحی بر "شفا" و "اشارات" ابن سینا نوشت و "شرایع"، "معالم"، "شرح لمعه"، "تهذیب" و "مختصرالاصول" را نیز حاشیه زد و شرحی فارسی بر "مفتاح‏الفلاح" در ادعیه زد. آقاجمال، قرآن مجید و صحیفه سجادیه را ترجمه نمود و شرحی نیز بر غرر و درر آمدی زد. آقاجمال حاشیه ‏ای بر من لا یحضره الفقیه نیز نوشت و فصول مختار سیدمرتضی را ترجمه نمود و در اصول دین (و امامت نیز) کتابی مفید به رشته تحریر درآورد. آقاجمال دانشمندی خوش‏ذوق، پرحافظه، خوش‏محضر و عالمی حاضرجواب بود. در فکاهیات و مطائبه کم‏ نظیر بود. هیچ‏گاه سخن یا مزاح کسی را به خانه نبرد. آقاجمال ‏الدین خوانساری این دانشمند نیکو صورت و نیکو سیرت در بیست و ششم رمضان‏ المبارک سال ۱۱۲۵ هجری قمری به حضور مولایش شتافت. قبر او در تکیه خوانساری در تخت فولاد اصفهان واقع گردیده است.