کشف یک بنای ساسانی در خراسان

1397/9/7 ۱۶:۲۹

ستون‌هایی مزین به گچبری‌های کم‌نظیری از دوره ساسانی که به گفته‌ی باستان‌شناسان بخشی از یک فضای معماری آن دوره‌ی تاریخی است، در «قلعه دختر بازه‌هور» مشهد شناسایی شد.

ستون‌هایی مزین به گچبری‌های کم‌نظیری از دوره ساسانی که به گفته‌ی باستان‌شناسان بخشی از یک فضای معماری آن دوره‌ی تاریخی است، در «قلعه دختر بازه‌هور» مشهد شناسایی شد.

به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، میثم لباف خانیکی - سرپرست خواناسازی و مستندنگاری و حفاظت چاله حفاری غیرمجاز «قلعه دختر بازه هور» - با اعلام این خبر گفت: این قلعه، بخشی از محوطه‌ی تاریخی «بازه هور» در جنوب غربی مشهد است که بر فراز گردنه‌ای قرار گرفته که راه قدیم خراسان- سیستان از بین آن عبور می کند.

او با اشاره به وجود حفاری‌های غیرمجاز متعدد در این محوطه و به هم ریختن سیمای این محوطه اظهار کرد: به نظر می‌رسد همچنان شواهد ارزشمندی از معماری دوران ساسانی در این محوطه مدفون باشد که کاوش علمی آنها می‌تواند بخش مهمی از سوالات و ابهامات موجود پیرامون تاریخ و فرهنگ خراسان پیش از اسلام و اوایل دوران اسلامی را پاسخ دهد.

وی گفت: دومین فصل از برنامه‌ی پنج‌ساله‌ی مطالعات باستان شناسی در محوطه‌ی تاریخی «بازه هور» به کاوش در قلعه دختر اختصاص یافته بود و پیش از آنکه اعتبار لازم برای این تحقیقات فراهم شود، فصل جدیدی از حفاری‌های غیرمجاز در این محوطه انجام شد و کلنگ عده‌ای سودجو، یکی از آثار ارزشمند دوره‌ی ساسانی را مخدوش کرد.

او با بیان این‌که آثار به دست آمده به اندازه‌ای بود که اوایل مرداد سال قبل همراه با دکتر شیرازی، رییس پژوهشکده‌ی باستان شناسی به محل رفته و انجام عملیات نجات بخشی در دستور کار قرار گرفت،افزود: گروهی از باستان‌شناسان ارشد (حبیب عمادی و مستنصر قلی نژاد)، متخصص معماری دوره‌ی ساسانی (علیرضا شاه محمدپور) و عضو ناظر اداره استان (طغرایی) عازم محل شده و عملیات خواناسازی، مستند نگاری و حفاظت موضعی آثار مکشوفه در چالۀ حفاری غیرمجاز انجام شد.

لباف خانیکی از شناسایی گوشه ای از یک فضای معماری در جریان این عملیات خبر داد و گفت: در این فضا ستون هایی مزین به گچبری های کم نظیر از عصر ساسانی انباشته شده بود و قطعات پاره پاره گچبری که روزگاری زینت بخش آن بنا بوده، در اثر حفاری غیرمجاز به اطراف پراکنده شده بود.

وی با اشاره به شناسایی نقوش هنرمندانه‌ای از پیکره‌ی انسان، بوته‌های تاک، اشکال هندسی متنوع و کتیبه‌های فارسی میانه در بین گچبری‌ها، ادامه داد: هرکدام بخش مهمی از تاریخ و هنر خراسان و ایران را در دوران ساسانی روایت می‌کنند.

این باستان شناس با بیان این‌که حفاری‌های ناآگاهانه‌ی حفاران غیرمجاز نشان داده که در این محوطه هیچ خمره‌ای پر از سکه و هیچ مجسمه‌ی زرین و سیمینی وجود ندارد، گفت: اما واضح است که حفاظت از این آثار و مطالعه و کشف علمی آنها می‌تواند علاوه بر حل مسائل مهمی درباره‌ی تاریخ و فرهنگ ایران زمین، ثروت، رونق و توسعه‌ی اقتصادی را برای منطقه به همراه داشته باشد.

لباف خانیکی افزود: در راستای تحقق اهداف نجات بخشی، پس از مستندنگاری آثار مکشوفه، سطح آثار مکشوفه با حفظ موازین علمی حفاظت، پوشش داده شد تا از گزند عوامل طبیعی مصون بماند و در جریان کاوش‌های باستان شناسی آینده در ارتباط با دیگر عناصر مکشوفه مجموعه‌ای بی‌نظیر از هنر معماری و تاریخ فرهنگ خراسان را در معرض رأی و نظر پژوهشگران و علاقمندان قرار دهد.

منبع: ایسنا