فرهنگ تعزیه در جهان ایرانی

1397/2/3 ۱۳:۲۳

کتاب تحلیلی و نقلی «فرهنگ تعزیه در جهان ایرانی» با ثبت و ضبط مجالس تعزیه از سراسر کشور در سه جلد به قلم نویسنده و محقق تاریخنگار فرهنگی ، کیوان پهلوان روی پیشخوان کتابفروش ها سراسر کشور قرار گرفته است.

کتاب تحلیلی و نقلی «فرهنگ تعزیه در جهان ایرانی» با ثبت و ضبط مجالس تعزیه از سراسر کشور در سه جلد به قلم نویسنده و محقق تاریخنگار فرهنگی ، کیوان پهلوان روی پیشخوان کتابفروش ها سراسر کشور قرار گرفته است.

نویسنده و محقق این کتاب مرجع گفت که این فرهنگ در 20 جلد منتشر خواهد شد ، که جلد اول تاریخچه تعزیه ، جلد دوم به استان تهران و جلد سوم به تعزیه در استان های فارس و کهگیلویه و بویراحمد اختصاص دارد و جلد چهارم که هفته آینده منتشر خواهد شد به تعزیه در استان سیستان و بلوچستان می پردازیم.

وی درباره اهمیت و ضرورت تالیف و گرداوری این مجموعه بزرگ گفت که تعزیه از رکن های چند وجهی هنر ایرانی و شیعی است و ثبت و ضبط این هنر اصیل ، برای انتقال به نسل های آینده این هنر در عصر رسانه ها و ماهواره ها که فرهنگ و زندگی جوامع بشری را ( مثبت و منفی ) تحت تاثیر قرار داده و دگرگون کرده ، ضرروی و پر اهمیت است.

وی با بیان این که نشر آرون این کتاب را زیر چاپ برده است، افزود: این کتاب حاصل 16 سال تلاش ، تحقیق و تفحص مستمر است و روش تحقیقاتی کار به دو صورت میدانی و کتابخانه ای بوده است.

جلد اول به تاریخچه تعزیه پرداخته و به صورت کتابخانه ای انجام شده است و طی 16 سال حدود 90 سفر تحقیقاتی صورت گرفته و بیش از دو هزار ساعت مصاحبه و ضبط چند صد مجلس تعزیه را در بر می گیرد.

محقق این اثر می گوید که تحلیل موسیقایی تمامی این مجالس در چارچوب موسیقی ردیف دستگاهی و همچنین موسیقی محلی هر منطقه بوده که حدود 200 ساعت گردآوری شده است. و تحلیل این امر بزرگ را 'متین رضوانی پور' بر عهده داشت که با جدا کردن قطعات از نوار ها و سی دی ها به تحلیل آن پرداخت.

ثبت هر بخش تعزیه با اشاره به تاریخ اجرا و نخستین بار آن و چگونگی اجرای آن در هر منطقه مورد نظر قرار گرفت و برای تسهیل طبقه بندی، جغرافیای سیاسی ایران یعنی استان ها در نظر گرفته شد، مثلا تعزیه در استان آذربایجان شرقی در شهرهای تبریز، میانه، اسکو، آذرشهر، گوگان، ملکان، عجب شیر، بناب، مرند، صوفیان، شبستر، تسوج و روستاها و شهرهای تابعه در استان سیستان و بلوچستان شهر زابل و مناطق تابعه ثبت شده است.

پهلوان گفت که در کار میدانی با پیشکسوت ها، بزرگان ، ریش سفیدان مصاحبه صورت گرفت و با حفظ اصول تحقیق و امانت نام هر یک از افراد ذکر شده است همچنین عین متن هایی را هر یک از تعزیه خوانان و اگاهان به تعزیه خواندند، ثبت شده است.

وی اظهار کرد : بخش فوق یکی از حساس ترین و سخت ترین بخش کار بوده که مسوولیتش را پژوهشگر برجسته 'مفید شاطری' بی هیچ چشمداشت مالی به عهده گرفته است.

نوحه ها و مرثیه های پیرامون محرم و امام حسین (ع) که در منطقه سروده شده نیز در این کتاب آورده شده است و فرهنگ عامه ماه محرم و تعزیه خوانی در هر منطقه به شکل کتابخانه ای و میدانی در کتاب ها آمده است.

این پژوهشگر گفت : در این مجموعه هر استان یا چند استان در یک مجلد به چاپ خواهند رسید و جلد آخر به فرهنگ تعزیه در مردمان سرزمین نوروز ( همه مناطق و کشورهای فارسی زبان ) اختصاص خواهدداشت.

پژوهش تعزیه خوانی استان مازندران با همکاری هنرمند فرهیخته علی اکبر خلعتبری که خود دستی در تعزیه خوانی دارد، صورت گرفته است.

وی تصریح کرد : در این کار بزرگ ،بی شک کارهای محققان ارزشمند پیشین از جمله عنایت الله شهیدی، صادق همایونی،فتحعلی بیگی، ناصربخت و بسیاری دیگر راهنمای من بوده است و در این مجموعه نامشان ذکر شده است.

پهلوان در پایان گفت : مجموعه متن های شبیه خوانی که از سوی انتشارات نمایش به چاپ رسیده، منابع خوبی برای همه شبیه خوانان و همچنین برای این فرهنگ بوده است.

منبع: ایرنا