1396/11/11 ۱۳:۴۸
25 سال قبل و بلافاصله پس از مرگ دو زن جوان در تظاهراتی آرام در سارایوو، اتحادیه اروپا و آمریکا، بوسنی و هرزگوین را به عنوان کشوری مستقل به رسمیت شناختند. در پی اعلام استقلال بوسنی و هرزگوین صرب‌ها هزاران نیروی نظامی را روانه سارایوو کردند و این شهر را به محاصره درآوردند. محاصره‌ای که بیش از 11541 هزار نفر کشته به جا گذاشت. محاصره سارایوو که حدود چهار سال طول کشید، طولانی‌ترین محاصره یک پایتخت در تاریخ مدرن به شمار می‌رود.
دبا / محمود فاضلی: 25 سال قبل و بلافاصله پس از مرگ دو زن جوان در تظاهراتی آرام در سارایوو، اتحادیه اروپا و آمریکا، بوسنی و هرزگوین را به عنوان کشوری مستقل به رسمیت شناختند. در پی اعلام استقلال بوسنی و هرزگوین صرب‌ها هزاران نیروی نظامی را روانه سارایوو کردند و این شهر را به محاصره درآوردند. محاصره‌ای که بیش از 11541 هزار نفر کشته به جا گذاشت. محاصره سارایوو که حدود چهار سال طول کشید، طولانی‌ترین محاصره یک پایتخت در تاریخ مدرن به شمار می‌رود.
چند هفته پس از آغاز محاصره سارایوو فرود آمدن خمپاره‌های ارتش صرب در محلی شلوغ در مرکز این شهر جان 20 غیرنظامی را گرفت. شلیک تک‌تیراندازان صرب به شهروندان سارایوو سرآغاز جنگ بوسنی شناخته می‌شود. تک‌تیراندازان صرب دیگر کابوس شهروندان سارایوو بودند که از لابه‌لای ساختمان‌ها بزرگسالان و کودکان را هدف قرار می‌دادند. تنها در جریان یکی از کشتار‌ها در ششم فوریه 1994 در یکی از میدان‌های اصلی سارایوو 68 تن جان خود را از دست دادند. پس از آنکه 37 نفر در حمله‌ای مشابه در اوت 1995 کشته شدند، نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) علیه مهاجمان وارد عمل شدند و سرانجام محاصره این شهر شکسته شد. تا سال 1996 نیز یک کریدور هوایی بین‌المللی به ساکنان پایتخت بوسنی و هرزگوین کمک‌های انسان‌دوستانه می‌رساند. این کریدور در ژانویهٔ 1996 و پس از انجام حدود 13 هزار پرواز به کار خود پایان داد.
اکنون، دو دهه از فیصله جنگ یاد شده گذشته است و همچنان اهالی فرهنگ درباره جنگ بوسنی فعالیت می‌کنند. کتاب گلهای سرخ سارایوو تالیف دکتر عذرا یونسوویچ و با ترجمه محمد کریمی یک از کتاب‌های پژوهشی محل اعتنا در میان آثار یاد شده است. این اثر به بررسی یکی از یادمان‌های جنگ بوسنی، یعنی چاله‌های انفجاری باقی‌مانده از جنگ است که به ابتکار اهالی فرهنگ، با رنگ سرخ پر شده‌اند و به نوعی تصویر یک گل را تداعی می‌کنند. هدف از این یادمان، نشان دادن یکی از یادگاری‌های جنگ با امید تکرار نشدن آن است. در سطح شهر سارایوو یادمان‌های دیگری نیز از جنگ وجود دارد که نویسنده به آنها نیز پرداخته است، اما همانطور که گفته شد، محوریت با گلهای سرخ است.
بررسی این یادمان و دیگر یادگارهای جنگ بوسنی و چگونگی تفسیر آنها و گوناگونی معانی آنها برای مردمی که تقریبا یک دهه بعد به آنها می‌نگرند و حرف‌های خود را برای نویسنده می‌گویند، محوری‌ترین مباحث این کتاب است. این اثر اگرچه حجم چندانی ندارد، اما بی‌شک حاوی اطلاعات مغتنمی در باره این جنگ برای خوانندگان ایرانی است و آنها که سنشان قد می‌دهد آن روزها را اغلب خوب به خاطر دارند. در آن سال‌ها از رسانه‌ها رویدادهای آن را دنبال می‌کردند. این جنگ اندکی پس از پایان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران رخ داد و طبیعی بود که مردم ایران، با توجه به هم کیشی با مردم مسلمان بوسنی، بسیار ژرف با آنان همدردی کنند.
محمد کریمی، مترجم این اثر به زبان فارسی معتقد است«این اثر تحقیقی دانشجویی است که یادمان‌های جنگ در شهر سارایوو را مورد بررسی و تحقیق قرار می‌دهد. نویسنده در آن تلاش دارد تا با بررسی یادمان‌های جنگ در این شهر، ویژگی‌های آن را بیان کند، اما در عین حال محوریت با یادمان «گلهای سرخ» است. گلهای سرخ عنوان چاله‌های انفجاری باقی‌مانده از جنگ است که به ابتکار اهالی فرهنگ، با رنگ سرخ پر شده‌اند و به نوعی تصویر یک گل را تداعی می‌کنند. هدف از این یادمان، نشان دادن یکی از یادگاری‌های جنگ با امید تکرار نشدن آن است. در سطح شهر سارایوو یادمان‌های دیگری نیز از جنگ وجود دارد که نویسنده به آنها نیز پرداخته است، اما همانطور که گفته شد، محوریت با گلهای سرخ است. نویسنده همچنین به مقایسه این یادمان با دیگر یادمان‌های بوسنی و دیگر کشورها نیز پرداخته است. به عنوان نمونه، در این کتاب مقایسه‌ای با یادمان‌های جنگ جهانی دوم در مجارستان و حاکمیت سوسیالیست در اروپای شرقی نیز صورت گرفته است. یادمان گل سرخ هیچ توضیحی ندارد و نویسنده تلاش دارد تا در این اثر پژوهشی تأثیر آن را بر ذهن اقشار مختلف مردم این شهر اعم از مسلمان، کروات و صرب بپردازد.»
گلهای سرخ سارایوو
به سوی راهی برای حفظ یاد
عذرا یونسوویچ
مترجم: محمد کریمی
انتشارات: سوره مهر
نوبت اول: 1396
قیمت: 13 هزار تومان
تیراژ: 1100 نسخه
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید