1396/10/10 ۰۷:۵۴
خرمشاد: تمدن اسلامی راهکار ادامه حیات جمهوری اسلامی/ هزارجزیبی: هدف غرب اسلام‌هراسی است نه ایران‌هراسی
در مراسم رونمایی از کتاب «جایگاه تمدنی ایران در جهان اسلام» مطرح شد خرمشاد: تمدن اسلامی راهکار ادامه حیات جمهوری اسلامی/ هزارجزیبی: هدف غرب اسلام‌هراسی است نه ایران‌هراسی
محمد خجسته : مراسم رونمایی از کتاب «جایگاه تمدنی ایران در جهان اسلام» و سایت انجمن علمی جامعه‌شناسی سیاسی ایران در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی(ره) با حضور اساتید این رشته و دانشجویان علوم سیاسی برگزار شد.
محمدباقر خرمشاد:مساله جمهوری اسلامی در ساحت بین‌الملل
محمدباقر خرمشاد، نویسنده این کتاب و رئیس انجمن علمی جامعه‌شناسی سیاسی ایران و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی درباره چرایی نگارش این کتاب گفت: «علت نگارش این کتاب ایده‌ای بود که از 12 سال پیش آن را دنبال می‌کردم. این کتاب پاسخی به سه مساله در سه ساحت است که این سه ساحت سه‌ضلعی را می‌سازد و سه مساله مهم پیشروی جامعه ایران را مورد بررسی قرار می‌دهد.»
وی با بیان اینکه سه حوزه‌ای که در این کتاب بررسی شده شامل مسائل و موضوعات بین‌المللی، منطقه‌ای و داخلی است، ادامه داد: «در ساحت بین‌الملل، مساله‌ای که با آن روبه‌رو هستیم آن است که راه‌حل‌های هر کشور در این موضوع با یکدیگر متفاوت است. این بخش به این موضوع می‌پردازد که از سال 1991 که جماهیر شوروی فروپاشید و نظم دوقطبی به هم ریخت و طرف برنده در مقام شکل‌دهی به نظم بعدی در جهان برآمد، دیگران هم نمی‌پسندیدند که یک طرف پیروز بعد از یک دوقطبی بخواهد به تنهایی جهان یک قطبی را پیش ببرد.»
رئیس انجمن علمی جامعه‌شناسی ایران گفت: «از آن زمان تا امروز بیش از 26 سال می‌گذرد و جهان وارد مرحله گذار شده و می‌توان با قاطعیت گفت که بازگشت جهان به قطبی‌گرایی محتمل نبوده و تکرار جهان تک‌قطبی هم نشدنی است. امروز بین متخصصان علم سیاست در جهان این باور مشترک وجود دارد که جهان به سمت چندقطبی شدن در حرکت است. البته در تعریف این چندقطبی نظرات گوناگونی وجود دارد ولی روح همه آنها مشترک است.»
عضو هیات‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه جهان به سمت چندقطبی و چند‌تمدنی شدن درحال پیشروی است و در ارائه این تعریف اجماع وجود دارد، اظهار داشت: «در این جهان چندقطبی چند تمدن جدی وجود دارد. یکی از این تمدن‌ها که هژمون غالب بوده، تمدن غرب است که چندین قرن است وجود دارد. تمدن‌های دیگر نیز شامل تمدن کنفوسیوس چین، تمدن ارتدوکسی روسیه و تمدن اسلامی است که برخی معتقدند رهبر نداشته ولی پنج، یک یا سه کشور آن را رهبری می‌کنند که نظرات در این باره متفاوت است.»
نویسنده کتاب جایگاه تمدنی ایران در جهان اسلام با بیان اینکه در جهان چندقطبی تمدنی امروز شاهد نوعی بیداری تمدنی هستیم، تاکید کرد: «این بیداری به این معناست که در چین که امروز دومین قدرت اقتصادی جهان است و در سال 2020 که احتمالا قدرت اقتصادی برتر جهان خواهد شد یک جریان فکری در حال شکل‌گیری است که درحال ساخت و خلق بنیادهای تمدنی است. در ذهنیت اندیشمندان چینی آن موضوع اثبات شده که قدرت امروزی هیچ فایده و اثری نخواهد داشت تا زمانی که این هژمون به یک تمدن قدرتمند فکری و فراگیر تبدیل نشود.»
خرمشاد افزود: «در بحث روسیه هم این موضوع مطرح است که باید مفاهیم و بنیادهای فکری از مسیحیت ارتدوکس طراحی شود و در جهان امروز هر قدرت و هژمونی باید تعاریف مشخص و روشنی از حوزه تمدنی خود داشته باشد و تمدن به‌عنوان یک سلاح در برگیرنده و قدرتمند هم برای اقناع مردم آن کشور و هم برای تمدن‌سازی در سطح نظام بین‌الملل ایفای نقش کند.»
رئیس انجمن علمی جامعه‌شناسی سیاسی ایران با طرح این پرسش که جامعه ایرانی در این جهان چند تمدنی در کجا قرار داشته و کجا تعریف می‌شود، گفت: «ایران در این عرصه در قلمروی تمدن اسلامی تعریف می‌شود و می‌توان گفت جزء سه عضو برتر برای رهبری تمدن اسلامی است. به ادعای این کتاب ایران مهم‌ترین کاندیدای رهبری تمدن اسلامی است و تلاش می‌کند هدایت و رهبری حوزه تمدنی اسلامی را برعهده بگیرد.»
وی با اینکه جمهوری اسلامی ایران همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی و بعد از گذشت چهار دهه از آن به خوبی توانسته نقش خود را به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای و کشوری تاثیر‌گذار در نظام بین‌الملل نشان دهد، افزود: «ایران می‌توان به‌عنوان یک ستون تمدن اسلامی در این حوزه هم برای خود و هم برای تمدن اسلامی ایفای نقش کند و در معادلات پیشروی عرصه جهانی نقش مهمی را ایفا کند و دوران گذار هم نمی‌تواند بیش از این طولانی‌تر شود.»
خرمشاد اظهار داشت: «در ساحت منطقه‌ای که چالشی برای ساحت بین‌المللی است شاهد چالش شکل‌گیری گروه‌های تکفیری هستیم که یک قطب با محوریت عربستان تشکیل داده و خود را به‌عنوان رهبر جریان عرب و اهل سنت معرفی می‌کند و نقطه مقابل خود را ایران به‌عنوان رهبر جریان عجم و شیعیان قرار داده است.»
وی در ادامه با طرح این پرسش که با جهان پرآشوب اسلام چه می‌توان کرد و کدام جنبه اسلام می‌تواند مورد ملاک اصلی قرار بگیرد تا اختلاف کمتری در جهان اسلام شکل بگیرد، خاطرنشان کرد: «پیشنهاد نویسنده این بوده که اگر جمهوری اسلامی بتواند تمدن اسلامی را به‌عنوان گفتمان راهبر و یک کل در برگیرنده بین جامعه اسلامی جا بیندازد می‌توان نسخه شفابخشی برای جهان اسلام باشد.»
او در ادامه با اشاره به ساحت سوم، گفت: «در ساحت داخلی هم امروز جامعه ایران دچار گسست معرفتی و هویتی است که سرعت اجماع، رشد و ترقی را کاهش داده است. در این بخش سوالی که مطرح می‌شود این است که «راهکار ادامه حیات جمهوری اسلامی در حوزه ساحت داخلی چیست؟» نویسنده در این بخش نیز به حوزه تمدنی اشاره کرده است. تمدن اسلامی، تمدنی چندساحتی است که از بخش‌های گسترده‌ای شکل گرفته و حوزه تمدنی می‌تواند با عمومیت یافتن در سایر موضوعات این مشکلات را رفع کند.»
وی در پایان و در جمع‌بندی خود از کتاب عنوان کرد: «این کتاب در طول 12 سال نگاشته شد و تحقیق و بررسی‌های بیشتری نیز بعد از آن ادامه خواهد یافت. پاسخ این کتاب یک مفهوم مرکزی به نام تمدن بوده و بافت کتاب به دلیل 12 سال بررسی و تحقیق به مجموعه مقالاتی اختصاصی یافته که شامل هشت فصل است.»
هزارجزیبی: هدف غرب اسلام‌هراسی است نه ایران‌هراسی
جعفر هزارجزیبی، عضو هیات‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی در بخشی از سخنان خود پیرامون کتاب گفت: «کتاب به خوبی مسائل موجود درباره تمدن‌ها را مطرح می‌کند و معتقد است کشورهای اسلامی پس از ظهور انقلاب اسلامی وارد جریان تمدن‌سازی شده‌اند. هرچند این کتاب ایده‌آل‌هایی را مطرح می‌کند.»
عضو هیات‌موسس انجمن علمی جامعه‌شناسی سیاسی ایران با بیان اینکه شکل‌گیری تمدن اسلامی-ایرانی سازه‌هایی را می‌طلبد، گفت: «علاوه‌بر انسجام درونی در این مسیر نیازمند تحمل اندیشه‌های مختلف هستیم. با چندقطبی شدن جامعه جهانی، تشکیل تمدنی بزرگ و یکپارچه با موقعیت و فضای جدید جغرافیایی کار سختی است.»
وی به تضاد تمدن غرب با اسلام نیز اشاره کرد و گفت: «غرب قطعا در راستای منافع تمدنی خود با تمدن اسلامی همواره مخالف است و موضعی که گاهی با عنوان ایران‌هراسی بیان می‌شود، عبارت کاملی نیست زیرا هدف اصلی آنها اسلام‌هراسی است و تلاش می‌کنند از این طریق اجازه رشد و شکل‌گیری تمدنی در مقابل تمدن غرب را ندهند.»
ابراهیم برزگر: در کتاب آشفتگی و شتاب‌زدگی دیده می‌شود
ابراهیم برزگر از دیگر اساتید دانشگاه علامه طباطبایی که به‌عنوان منتقد این کتاب به سخنرانی پرداخت به برخی کلید‌واژه‌های این کتاب اشاره کرد و گفت: «تمدن اسلامی، تمدن نوین اسلامی، ایران و انقلاب اسلامی، جهان اسلام و بیداری اسلامی، آموزه‌های اسلامی، دانشگاه تمدن‌ساز و آینده‌پژوهی تمدن، از جمله کلیدواژه‌هایی است که در این کتاب مورد استفاده قرار گرفته است.»
وی با اشاره به مطالب درج شده در کتاب افزود: «در این کتاب تمدن‌های موجود در جهان طی 25 سال گذشته به خوبی مورد توجه و بررسی قرار گرفته و سیر صعود و سقوط آنها مشخص شده است.»
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی تاکید کرد: «در بخش مربوط به ایران، نکات درخور توجهی آمده است که نشان می‌دهد ژن تمدن‌سازی ایرانیها قوی است و آنها همواره توانسته‌اند تمدنی را بنا بگذارند. این مساله برای ما جای امیدواری است که در شرایط فعلی می‌توانیم تمدن‌ساز باشیم. البته وضعیت‌مان نسبت به قبل متفاوت است. محدودیت‌ها، فرصت‌ها و موقعیت جغرافیایی نسبت به گذشته تغییر کرده است.»
وی با اشاره به شخصیت خرمشاد گفت: «ایشان فردی نوآور و صاحب سبک در مساله جامعه‌شناسی سیاسی هستند اما ای کاش مسئولیت اجرایی را کنار می‌گذاشت زیرا مشغله‌های اجرایی باعث می‌شود مباحث علمی کامل نشوند.»
برزگر در ادامه با اشاره به برخی انتقادات به این کتاب نیز تصریح کرد: «قطعا نقد هدیه‌ای است که باعث برطرف شدن آسیب‌ها می‌شود و بنده معتقدم با بیان این انتقادات می‌توان به خرمشاد برای بهتر شدن آثار کمک کرد.»
وی ادامه داد: «کتاب مجموعه مقالاتی است که به صورت موزاییکی در کنار هم قرار گرفته است. این می‌تواند به نوعی نقطه قوت برای موضوع باشد اما از طرف دیگر اگر این موزاییک‌ها به خوبی در کنار هم قرار نگیرند، آشفتگی‌هایی در اثر ایجاد می‌کنند. در بخش‌هایی از این کتاب شاهد نوعی آشفتگی و شتاب‌زدگی هستیم.»
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه نویسنده در برخی فصول نظر قطعی و نهایی خود را اعلام نکرده است، گفت: «در موضوعاتی مانند پروسه یا پروژه بودن تمدن، شاهد موضعگیری نهایی نویسنده نیستیم که ببینیم نویسنده کدام یک از این دو موضوع را قبول دارد.»
وی در ادامه به برخی مشکلات ایران در زمینه تمدن‌سازی اشاره کرد و افزود: «غرب قطعا با تمدن اسلامی که ایران به دنبال رهبری آن است، مخالف است. اما ایران علی‌رغم داشتن بسیاری از شاخص‌های تمدن‌سازی به قول رهبر انقلاب در حوزه مدیریتی همچنان مانده است و بعد از 40 سال در این بخش ضعف دارد.»
سایت انجمن علمی جامعه‌شناسی سیاسی ایران رونمایی شد
در پایان این مراسم محمدباقر خرمشاد، رئیس انجمن علمی جامعه‌شناسی سیاسی ایران به همراه غلامرضا خواجه‌سروی دانشیار علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی و نایب‌رئیس انجمن علمی و رئیس انتشارات سرو‌اندیشه و جعفر هزارجزیبی عضو هیات‌موسس انجمن علمی جامعه‌شناسی سیاسی ایران و استاد جامعه‌شناسی دانشگاه علامه و ابراهیم برزگر از وب‌سایت جدید انجمن علمی علوم سیاسی ایران به آدرس spsiran.ir رونمایی شد.
منبع: فرهیختگان
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید