شمارۀ 139 ماهنامۀ اطلاعات حکمت و معرفت با عنوان «دوستی و شفقت» منتشر شد

1396/8/20 ۱۶:۰۳

شمارۀ 139 ماهنامۀ اطلاعات حکمت و معرفت با عنوان «دوستی و شفقت» منتشر شد. این دفتر مشتمل بر پنج مقاله و یک گفت وگو است. دربارۀ اهمیت دوستی می توان پرسش های مختلفی طرح کرد مانند این که «آیا تابه‌حال به سهم «دوستی» در زندگی‌ خود اندیشیده‌اید؟

شمارۀ 139 ماهنامۀ اطلاعات حکمت و معرفت با عنوان «دوستی و شفقت» منتشر شد. این دفتر مشتمل بر پنج مقاله و یک گفت وگو است. دربارۀ اهمیت دوستی می توان پرسش های مختلفی طرح کرد مانند این که «آیا تابه‌حال به سهم «دوستی» در زندگی‌ خود اندیشیده‌اید؟ آیا «دوستی» از نیازهای ضروری زندگی شماست یا صرفا مفهومی پرطمطراق است که به آن تن در می‌دهید ازآن‌رو که بر شکوه و زیبایی زندگی خود بیفزایید؟» با این که شاید در نگاه نخست بتوان دوستی را به‌عنوان نیازی حقیقی در زندگی و در رشد و شکوفایی اخلاقی فرد و جامعه تعریف کرد اما بهتر است که سرشت و ذات دوستی، انواع دوستی، عوامل مؤثر بر ایجاد دوستی، بقا و ماندگاری و فزونی آن و همچنین کاستی و نقصان و اضمحلالش؛ آثار و پیامدهایش بر هریک از دو طرف دوستی و جامعۀ آنها؛ و درنهایت سودمندی‌های دوستی و حتی ترویج آن در زمرۀ ضروری‌ترین لوازم زندگی فردی و اجتماعی با نگاهی فلسفی بررسی شود.

نغمه پروان دبیر دفتر ماه این شماره از نشریۀ اطلاعات حکمت و معرفت در سخن دبیر نوشته است: «در وسیع بودن حوزۀ دوستی چون‌و‌چرایی وجود ندارد؛ از یک آشنایی مختصر گرفته تا آن نوع دوستی که، به بیان مُنتنی، در آن «دوجان به هم می‌آمیزند و یکی می‌شوند. چنان‌که دیگر نشانی از نخی که به هم دوخته‌شان نتوان یافت.» همه‌‌وهمه دوستی شمرده می‌شوند. اما مطلب اینجاست که ایستادن، در هر نقطه‌ای از این طیف وسیع كه باشد، شخصیت و منش آدمي را كم يا زياد تحت تأثير قرار خواهد داد. همین نکته فیلسوفان و روان‌شناسان را بر آن داشته است تا به بررسی این مهم بپردازند که تحقق دوستی در افراد چه آثاری اعم از روان‌شناسانه و جامعه‌شناسانه با خود به‌همراه دارد.»

دفتر ماه شمارۀ 139 از ماهنامۀ اطلاعات حکمت و معرفت مشتمل بر شش نوشتار است. نخستین نوشتار با عنوان « تأملي بر دوستي و شفقت‌ورزي» گفت وگویی با دکتر علی صاحبی است که از منظر یکی از رویکردهای مهم روان‌شناسی این عصر یعنی نظریۀ انتخاب دوستی و شفقت‌ورزی را واکاوی می کند.

دومین نوشتار با عنوان «جايگاه «ديگري» از منظر كيركگور» به قلم راضيه زینلی است. هدف اصلی مؤلف در این مقاله، پرداختن به «دیگری» و ارتباط «دیگری» با فردِ انسانی از منظر کیرکگور است و پرسش اصلی این است که آیا ما در آیینۀ «دیگری» خود را می‌شناسیم یا اینکه «دیگری» مانع و حائلی است در شناخت ما از خویشتن. به همین خاطر در این مقاله قبل از پرداختن به بحث «دیگری»، ابتدا به تعریف «خود» و انسان پرداخته شده است و سپس دیدگاهِ کیرکگور دربارۀ فردِ انسانی و «خود» ‌بررسی شده و در ادامه باتوجه‌به کتاب «اعمال عشق» جایگاهِ «دیگری» را تحلیل شده است. همچنین رابطۀ انسان با «دیگری» را در سه ساحت وجودشناسی، معرفت‌شناسی و ارزش‌شناسی واکاوی شده است.

سومین نوشتار مقاله ای با عنوان « روحِ دوستي» به قلم مارك ورنون و با ترجمه عليرضا رضايت است. آنچه در این مقاله آمده است خواننده را به تأمل در روابطی وامی دارد که آنها را «دوستانه» می‌خواند.

چهارمین نوشتار با عنوان « دوستان به مثابه «من‌هاي ديگر» به قلم لورن اسميت پنگل است که  فاطمه سعيدي به فارسی ترجمه کرده است. تأمل درخصوص دوستی را بیش از هرکس می توان نزد ارسطو یافت. در این مقاله نویسنده می‌کوشد بحث خودخواهی و محبت به دوست را از نظر ارسطو واکاوی کند. گرچه ممکن است در تفکرات عامیانه خودگزینی دون پایه به‌نظر برسد، پنگل نشان داده است که از نظر ارسطو این دو، هیچ‌گونه منافاتی با هم ندارند؛ ارسطو خودگزینی را در سطحی ژرف تر نشان از فضیلت انسان برمی‌شمارد. او با برشمردن پنج مؤلفه بنیادین دوستی نشان می‌دهد همۀ این خصوصیات در ارتباط آدمی با خویش نیز یافت می شود. چراکه دوست به‌عبارتی «منِ دیگر» ماست.

پنجمین نوشتار با عنوان «تحليل پديدارشناسانه اديت اشتاين از همدلي» را محمداصغري نگاشته است. مؤلف می کوشد در این مقاله نشان دهد که اشتاین با استفاده از پدیدارشناسی هوسرل و مفاهیم به‌عاریت گرفته از فلسفۀ او به تحلیل پدیدارشناسانه «همدلی» پرداخته است. اشتاین معتقد است که همدلی دارای یک ساختار قصدی است که با بدن زیستۀ دیگری امکان وقوع دارد. من از تجربۀ دیگری به‌واسطۀ ادراک بدن و حالات و رفتارهای بدنی او آگاهی همدلانه می یابم. او معتقد است که پدیده همدلی (Einfühlung) برخلاف ادراک حسی غیرآغازین است. لذا اگر در ادراک اوبژه ای به ما داده می شود در تجربه همدلی چیزی یا اوبژه ای به ما داده نمی شود. اشتاین سه سطح برای همدلی قائل است و سطح دوم را مهم می داند. اشتاین معتقد است که من فقط چهره های افراد را نمی بینیم بلکه چهره های عصبانی یا شاد یا بهت زده یا غمگین یا افسرده را می بینم. من بدن صرف فرد را نمی بینم بلکه تجارب زیستۀ بدنی فرد را که در برابر من قرار دارند می بینم.

عنوان ششمین نوشتار «تكيه بر روابط اجتماعي» به قلم سونيا ليوبوميرسكي است که نازنين اردوبازارچي ترجمه کرده است. سونیا لیوبومیرسکی استاد روان‌شناسی دانشگاه کالیفرنیا ریورساید است و دکترای خود را در رشتۀ روان‌شناسی  اجتماعی-شخصیتی از دانشگاه استنفورد دریافت کرده است. وی در حال حاضر دوره‌های روان‌شناسی  اجتماعی و روان‌شناسی  مثبت را در دانشگاه تدریس می‌کند. مقالۀ مذکور بخشی از کتاب او با عنوان «چگونگی شادکامی» است که انتشارات پنگوئن آن را  در سال 2008 به‌چاپ رسانده است. این کتاب راهنمای جامعی برای درک چیستی شادکامی است و با ارائۀ بیش از دوازده استراتژیِ افزایش شادکامی راه جدیدی برای درک پتانسیل ذاتی انسان برای شادکامی وتوانایی حفظ آن در زندگی به ما نشان می‌دهد .

بخش دوم نشریه «ادب و هنر» نام دارد و به نوعی دنبالۀ بخش دفتر ماه است. در این بخش مقاله¬ای با عنوان «دوستي و عشق در معنويت اسلامي» به قلم ويليام سي چيتيك و با ترجمه معصومه نقدبيشي است.

بخش سوم نشریه «انديشه و نظر» نام دارد و مشتمل بر دو مقاله است. نخستین مقاله با عنوان «تشابه در نظرپردازي مابعدالطبيعي» به قلم رودولف اوتو و با ترجمه انشاءالله رحمتي است.

مقالۀ دیگر با عنوان «مطالعه تطبيقي ويژگي‌هاي پيامبري در نوشته‌هاي ابن‌سينا و غزالي» را  محمد عفيفي نگاشته و موسي ملايري به فارسی ترجمه کرده است.

بخش چهارم نشریه كتاب نام دارد. نخستین مقالۀ این بخش «ريشه‌هاي هندي و سنسكريت در داستان‌هاي حكايي ايراني» به قلم سيد مسعود رضوي است. سپس منیره پنج تنی، دبیر بخش کتاب ابتدا مقاله ای با عنوان «تکرار تکرار» نگاشته است و کتاب تکرار اثر سورن کیرکگور و دو ترجمۀ موجود از آن یعنی ترجمۀ محمدهادی حاجی بیگلو (نشر شب خیز) و ترجمۀ صالح نجفی (نشر مرکز) را نقد و بررسی کرده است. همچنین در ادامه در قالب گفت وگویی با محمدهادی حاجی بیگلو کتاب تکرار و اندیشۀ کیرکگور را بررسی کرده است.

بخش پنجم نشریه به دبیری منوچهر دین پرست، گزارش نام دارد و به گزارش مهم ترین وقایع یک ماه اخیر حوزۀ اندیشه اختصاص دارد.

شمارۀ 139 نشریۀ اطلاعات حکمت و معرفت با موضوع «دوستی و شفقت» با مدیر مسئولی و سردبیری دکتر انشاءالله رحمتی با بهای 5000 تومان در اختیار علاقمندان قرار گرفته است.

منبع: مهر