1396/6/14 ۱۱:۰۱
«خیلی محزون و دلتنگ هستم که چرا همجنس‌های من یعنی زن‌های ایرانی حقوق خود را ندانسته و هیچ درصدد تکلیفات انسانی خود برنمی‌آیند و به طور کلی از جرگه تمدن خارج شده و در وادی بی‌علمی و بی‌اطلاعی سرگردان هستند، مثل این‌که اغلب خانواده‌ها می‌گویند: این عیب است برای ما که دختر ما به مدرسه برود و باز در یک همچه روزی، آن بیچاره‌ها را در مغاک هلاک و بدبختی پرورش می‌دهند.» این روایت تاج‌السلطنه در کتاب «خاطرات تاج‌السلطنه»، نگرش پاره‌ای زنان منتقد را از وضع اجتماعی زنان در میانه‌های عصر قاجار می‌نمایاند.
نقدهایی بر وضع اجتماعی زنان در عصر قاجار
«خیلی محزون و دلتنگ هستم که چرا همجنس‌های من یعنی زن‌های ایرانی حقوق خود را ندانسته و هیچ درصدد تکلیفات انسانی خود برنمی‌آیند و به طور کلی از جرگه تمدن خارج شده و در وادی بی‌علمی و بی‌اطلاعی سرگردان هستند، مثل این‌که اغلب خانواده‌ها می‌گویند: این عیب است برای ما که دختر ما به مدرسه برود و باز در یک همچه روزی، آن بیچاره‌ها را در مغاک هلاک و بدبختی پرورش می‌دهند.» این روایت تاج‌السلطنه در کتاب «خاطرات تاج‌السلطنه»، نگرش پاره‌ای زنان منتقد را از وضع اجتماعی زنان در میانه‌های عصر قاجار می‌نمایاند. پاره‌ای زنان روشنفکر در میانه‌های عصر قاجار، بر پایه دگرگونی‌هایی فرصت یافتند در نوشتارهایی مهم، نقدهایی به وضع زنان در آن زمانه بیان کنند. بی‌بی خانم استرآبادی، کنشگر اجتماعی و تاج‌السلطنه دختر معترض و شورشی ناصرالدین شاه قاجار از مهمترین آنها هستند. استرآبادی با نگارش رساله «معایب‌الرجال» کوشید تصویری از جایگاه مردان و زنان كه در جامعه آن روز نقش بسته، با لحنی ملایم و میانه، نقدهایی در هر دو زمینه ارایه دهد. تاج‌السلطنه نیز در کتاب «خاطرات تاج‌السلطنه» همزمان که روزگار زندگی خویش را به تصویر کشید اما چنان بر وضع اجتماعی زنان در دربار و جامعه تاخت که در آن زمانه کم‌نظیر بود و جسارتی فراوان می‌ساخت. نقدهای بی‌بی‌خانم و تاج‌السلطنه اما کدام‌یک نماینده زمانه خویش بودند؟ پاره‌ای پژوهشگران و اندیشمندان برآن‌اند نقدی از جنس نوشته‌های تاج‌السلطنه در حوزه زیست فردی و اجتماعی زنان داشته باشند اما با آن‌که در تاریخ ثبت شده ولی خواسته‌های کلی جامعه زنان را در آن روزگار بیانگر نبوده است. غلامرضا وطن‌دوست، پژوهشگر و تاریخ‌نگار، در کتاب «زن ایرانی در نشریات مشروطه» نگرشی جالب درباره این پدیده تاریخی دارد. او در این‌باره می‌نویسد: «نگاه تاج‌السلطنه و نویسنده معایب‌الرجال به موقعیت زن در اجتماع، با یکدیگر متفاوت بود. تاج‌السلطنه با رویکردی مترقی‌تر، تا آن‌جا پیش رفت که برخی از ساختارهای مردسالارانه را رد کرد، اما در عین حال گفتار او هم به هیچ‌وجه بیان‌کننده اندیشه و خواسته‌های زنان آن روز ایران نبود.»
منبع: شهروند
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید