رحمانی‌زاده دهکردی: چرا برای مقالات فارسی هزینه نمی‌کنیم؟

1396/5/23 ۱۳:۵۶

اینجا است که باید پرسید چرا نمی‌خواهیم چندان برای مقالات فارسی هزینه‌ای کنیم؟ خوشبختانه همه مجلات علمی- پژوهشی ما رایگان است و می‌توان براحتی آنها را دانلود کرد.

 اینجا است که باید پرسید چرا نمی‌خواهیم چندان برای مقالات فارسی هزینه‌ای کنیم؟ خوشبختانه همه مجلات علمی- پژوهشی ما رایگان است و می‌توان براحتی آنها را دانلود کرد.
با توجه به این رایگان بودن، اگر از میزان دانلود مجلات علمی- پژوهشی سؤال کنیم شاید میانگین آن به صد برسد. این در حالی است که در غرب اگر یک مجله دانشگاهی نتواند بفروشد، بسته می‌شود.
 بنابراین، به نظر می‌رسد در غرب مطالب دانشگاهی دارای ارزش هستند و یک تولید اجتماعی محسوب می‌شوند و افراد نیازشان را در آن جست‌وجو می‌کنند و به همین دلیل هم هست که حاضر می‌شوند برای آن پرداختی انجام دهند.
چند سال پیش با دانشجویان دکترا، حدود 50 مقاله فارسی و 10 مقاله انگلیسی را انتخاب کردیم و فرض کردیم اگر این مقالات را بسوزانیم آیا حوزه مربوطه آنها آسیب می‌بیند؟ فقط یکی - دو مقاله از این آزمون سربلند بیرون آمد و اگر بقیه را کنار می‌گذاشتیم عملاً هیچ اتفاقی نمی‌افتاد! اما مقالات انگلیسی را نتوانستیم حذف کنیم چراکه با حذف هر کدام، آن حوزه پژوهشی آسیب می‌دید.
 «نگارش دانشگاهی» که تجلی و صورت عینی کشفیات علمی است، دارای دو وجه است؛ یکی «مضمون»؛ یعنی درون مایه‌اش باید مبتنی بر کشف یا گشودن ساحت‌های جدید باشد. وجه مضمون نیز خود در بردارنده دو وجه دیگر است؛ نخست، «سهم افزایشی متن» که آن را لذت‌بخش می‌کند چراکه رازی را می‌گشاید و دنیاهایی را به ما می‌نمایاند که تا قبل از این از ما پنهان بوده است.
 دوم، «سهم افتراقی متن» که نوعی نگاه جدید را به ما نشان می‌دهد. بنابراین، پژوهش یا نوشته علمی به لحاظ مضمون باید یا «سهم افزایشی» یا «سهم افتراقی» داشته باشد به عبارتی، بعضی از ناگفتنی‌ها را گفتنی کند. به‌دلیل همین ویژگی است که خریدار دارد و نیاز مخاطب را برطرف می‌کند.
از طرف دیگر نگارش دانشگاهی «وجهی صوری» دارد؛ به عبارتی، چگونگی بازنمایی محتوا در قالب گفتار و نوشتار است.
اغلب مقالات پژوهشی در بخش مضمون، تز دارند یعنی ادعایی که پشتوانه تجربی و نظری دارند و تمام مقاله پژوهشی حول آن تز سامان می‌یابد و مادامی یک نگارش دانشگاهی می‌تواند اثرگذار ظاهر شود که اولاً تز داشته باشد و در ثانی تمام محتوا، حول آن تز مشخص سامان یابد.بنابراین، بر این باورم که یک نگارش دانشگاهی مطلوب، ضمن بهره‌مندی از وجه مضمونی (افتراقی و افزایشی) قابل‌قبول، یک وجه صوری و نگارشی نیز دارد و ما در هر دو وجه در مقالات دانشگاهی فارسی با مسائلی مواجهیم که با آموزش باید در مسیر هموار کردن آنها گام  برداریم.

منبع: ایران