چرا این ملت، نظم را خود کشف نکرده است

ایرانیان آن‌گونه که روایت تاریخ نشان می‌دهد با دگرگونی در بسیاری از جنبه‌های زندگی خصوصی و اجتماعی‌شان چندان آشنا نبوده‌اند. پاره‌ای از رفتارها و کنش‌های این مردمان که از گذشته دور رواج داشته، در گذر روزگار، بدون هیچ‌گونه دگرگونی تداوم یافته است. این مردم گویی در چنان گستره‌ای اساسا به تغییر روی خوش نشان نمی‌داده‌اند. گواه‌هایی بسیار از این پدیده در تاریخ ایران می‌توان نمایاند. اگوست بن‌تان، یک افسر فرانسوی است که فرستاده دربار ناپلئون به دربار فتحعلی شاه قاجار به شمار می‌آید. او در کتاب «سفرنامه اگوست بن‌تان» که مجموعه نامه‌هایش در روایت سفری کوتاه به ترکیه و ایران در ‌سال ١٨٠٧ میلادی است، در توصیف همراهی یکی از اردوهای قشون عباس میرزا می‌نویسد «وقتی به محل اردوگاه جدید رسیدند نه افرادی که برای کمک لازم بود حضور داشتند و نه وسائل لازم از قبیل طناب و بند و غیره را که قبلا دستور تهیه آنها را داده بودم فراهم کرده بودند، ولی بدون احساس یأس و ناامیدی به کار مشغول شدم و با پافشاری زیاد موفق گشتم محل را برای اتراق اردو به‌طور منظم آماده سازم». او سپس از واکنشی سخن می‌راند که عباس میرزا پس از تماشای کارهای او نشان داده است «وقتی که شاهزاده از راه رسید خیلی خوشحال شد، همه جا را بازدید کرد و در جلوی خیمه من که رسید چندین بار با صدای بلند فریاد زد «بارک‌الله» سپس یکنفر را نزد من فرستاد تا ضمن ابراز تشکر و تبریک مراتب خشنودی شاهزاده را رسما به من ابلاغ کند. همه این احساس را داشتند». افراد حاضر در اردو، به روایت این افسر فرانسوی دریافته بودند نظم جدید دستاوردهایی برایشان داشته است «فردفرد ایرانیان متوجه برتری این نظم و ترتیب جدید شده بودند چون اکنون به آسانی می‌توانستند میان چادرها راه خود را پیدا کنند. به نظر عجیب می‌آمد ملتی که از بدو خلقت در زیر چادر زندگی کرده است چگونه برتری این نظم را به خودی خود کشف نکرده است؟»

منبع: شهروند