شمع فروزان فرهنگ و ادب

1396/5/10 ۰۸:۳۰

هزارمین نشست فرهنگی مرکز فرهنگی شهر کتاب در نخستین نگاه چندان شگفت‌آور است که همه‌ دل‌بستگان فرهنگی را ناخودآگاه به تحسین وامی‌دارد.

ابوالقاسم اسماعیل‌پور مطلق: هزارمین نشست فرهنگی مرکز فرهنگی شهر کتاب در نخستین نگاه چندان شگفت‌آور است که همه‌ دل‌بستگان فرهنگی را ناخودآگاه به تحسین وامی‌دارد.
توجه به ادبیات کلاسیک و مدرن جهان، سویه‌ دیگر این تکاپوی فرهنگی است. از شکسپیر گرفته تا شاعران مکتب رمانتیسم، نمادپردازی، سوررئالیسم و شاعران و نویسندگان پسامدرن گرفته تا نویسندگان پرآوازه و مطرح جهان معاصر اقصی نقاط جهان در شمار دستاوردهای ارزشمند این مرکز فرهنگی است.گستره‌ فراگیرتر این نشست‌ها، فعالیت برون‌دادی و فرامرزی است. برگزاری نشست‌ها، همایش‌ها و میزگردهای مشترک با مراکز علمی، فرهنگی، ادبی و هنری برخی از کشورهای جهان مانند روسیه، اسپانیا، آلمان، چین، تاجیکستان و بسیاری از کشورهای دیگر در شمار فعالیت‌هایی است که به‌آسانی دست نمی‌دهد و ثمرات پرباری داشته است. معرفی ادب و هنر ایرانی از عصر کلاسیک گرفته تا معاصر در زمره‌ اموری است که مراکز علمی، فرهنگی دولتی و دانشگاهی باید برعهده گیرند، اما مدیریت مرکز فرهنگی شهر کتاب، آقای مهندس فیروزان و آقای محمدخانی عزم جزم کرده‌اند که هرچه پرتوان‌تر پرچم ادبی هنری ایران‌زمین را در بیشتر نقاط جهان برافرازند و شمع شعر و ادب پارسی را همواره فروزان کنند. به‌راستی دست‌مریزاد گفتن برای ایشان ابراز ستایشی سزاوار و درخور نیست و در گستره‌ای وسیع‌تر باید ارزیابی و قدردانی شود.ابعاد ارزنده‌تر برگزاری این نشست‌ها، بازتاب گسترده و فزاینده‌ مباحثات و گفت‌وگوها در وبگاه مرکز فرهنگی شهر کتاب و رسانه‌های خبری و مجازی در سطح داخلی و بین‌المللی است و مانایی آن تا سال‌ها بعد بسیار تأثیرگذار خواهد بود به‌طوری که آنان که فرصت نیافتند در جلسات حضور یابند، می‌توانند در تمامی مباحثات و گفتمان‌ها مشارکت داشته باشند و یادداشت تفسیری بنویسند و نقد کنند. همچنین عرضه‌ سخنرانی‌ها و گفت‌وگوها در قالب سی دی، دی‌وی‌دی و دیگرگونه‌های نرم‌افزاری به ماندگاری و تکثیر نقدها و بررسی‌ها کمک می‌کند. نگارنده پیشنهاد می‌کند که نشست‌های فرهنگی شهر کتاب در مراکز استان‌ها و شهرستان‌ها به شکل ادواری برگزار شود که بی‌گمان مورد استقبال فراوان قرار خواهد گرفت و به بسط و اشاعه‌ ادبی هنری یاری خواهد رساند، بویژه در شهرهایی که فروشگاه‌های زنجیره‌ای شهر کتاب در آنها دایر است، برگزاری نشست‌ها می‌تواند خودبه‌خود جمعی کثیر از علاقه‌مندان به مباحث فرهنگی- ادبی افزون کند و به ترویج کتاب و کتابخوانی یاری رساند، در یک نگاه کلی به برگزاری هزارمین جلسه‌ سخنرانی، گفت‌وگو، نقد و بررسی و بویژه نشست‌های چند سال اخیر، به نظر می‌رسد بیشتر معطوف به ادبیات کهن بوده تا معاصر، اگرچه گاهی از ادبیات مدرن وطنی غفلت نشده، اما ادبیات کهن غلبه داشته است، چون حواشی این گونه نشست‌ها احتمالاً کمتر است.
تجربه‌ عملی اینجانب افزون بر سخنرانی و شرکت در این نشست‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از سلسله نشست‌ها حتی از بعضی جهات بهتر از کلاس‌های دانشگاهی است و دانشجویان و شرکت‌کنندگان در این جلسات که از طیف‌های متفاوت سنی و فرهنگی تشکیل‌شده‌اند با شیفتگی و علاقه‌ وافری شرکت می‌کنند.
 

عمر نوح/ حسن ذوالفقاری

برگزاری هزار نشست عمر نوح می‌خواهد، اما برای آنان که کاردان‌اند و می‌دانند چه می‌کنند، دشوار نیست. وقتی از دیر و دور به هزار نشست با تنوع تحسین‌برانگیز می‌نگریم، قدرت و تأثیر این همایش‌ها را بخوبی درمی‌یابیم. تنوع موضوع، از ادبیات تا فلسفه، از هنر و ادب تا روانشناسی و جامعه‌شناسی و نقد؛ تنوع مخاطب از دانشجو و استاد تا مردم عادی، تنوع میهمان از مترجم و نویسنده تا منتقد و شاعر، روش‌های اجرایی متنوع از درسگفتار تا کلاس و کارگاه و از نشست تا جشن تولد فرهیختگان، از ویژگی‌های این نشست‌هاست. موضوعات هم به ذائقه اهل سنت و حافظ دوستان و نظامی پژوهان و خاقانی خواهان خوش می‌آید و هم به ذوق نوگرایان. ادب غرب و شاعران جهان در کنار ادب ایرانی در این نشست‌ها جای خود را دارند.
نشست‌های هزارگانه، فضای نقد و آزاداندیشی را بی‌یادآوری و تذکر تصنعی همواره و بی‌اثر، در فضایی آرام و با کمترین هزینه ترویج می‌دهد. در این نشست‌ها مخاطب، تمرین نقد و گفتمان درست فرهنگی را می‌آموزد. از پادرختی‌های این نشست‌ها، حواشی شیرین آن و دیدارهای دوستانه و رایزنی‌های فرهنگی است. بهترین جا و موقعیت برای دیدار نویسنده با خوانندگانش است تا رویارو با نظر آنان آشنا شود. این نشست‌ها، نشست علمی برخی دانشکده‌های فسیل شده و کمبود آموزشی دانشجویان را جبران می‌کند.
آنچه بر اهمیت و اعتبار و هنر این نشست‌ها می‌افزاید، تداوم و بقای آن است که بی‌وقفه ادامه داشته است. اگر این نشست‌ها را ادامه منطقی نشست‌های خانه کتاب بدانیم، اکنون بیش از بیست سال است که بر خوان نعمت نشست‌ها نشسته‌ایم و این خود برای ما و همه جای شکر و سپاس دارد. مسئولان فرهنگی و ارشادی هم باید ممنون باشند که شهری کوچک اما به همت مردان و زنانی فرهیخته و با روح بزرگ، به اندازه چند سازمان عریض و طویل، کاری می‌کنند کارستان.
کارخوب این خوبان تبدیل نشست‌ها به لوح فشرده، درج در وبگاه، انتشار و نسخه ویدئویی است که می‌تواند نتایج را به تشنه‌کامان شهرستانی هم برساند. بیجا نخواهد بود اگر مسئولان صدا و سیما پاره‌ای خرد داشته باشند و شبکه‌ای را دراختیار این رسانه پویا قرار دهند.
 

منبع: ایران