1396/5/9 ۰۸:۳۲
ژئوپارک(Geopark)، مخفف پارک زمین‌شناسى(Geology Park) است و به سرزمین‌هایى که پدیده‌هاى زمین‌شناسى بى‌همتا و تاریخچه تکامل زمین‌شناسى مشخصی دارند، گفته مى‌شود. در واقع «ژئوپارک» منطقه‌اى است که در آن میراث زمین‌شناسى به خوبى و به صورت پایدار حفظ و مدیریت مى‌شود. به عبارت دیگر ژئوپارک سرزمینى است که یک یا چندجایگاه مهم از نظر علمى (نه‌تنها زمین‌شناختى، بلکه باستان‌شناسى، اکولوژیکى یا فرهنگى) را در خود جاى داده است. معرفى یک ژئوپارک براساس مواردى همچون تکامل کره‌زمین، شکل زمین، چشم‌انداز زمین(Natural landscape)، تشکیلات زمین‌شناسى، خاک‌شناسى، کانى‌شناسى، سنگ‌شناسى، فسیل‌شناسى، باستان‌شناسى، میراث فرهنگى، زیست‌محیطى و مناطق با ارزش از نظر گونه‌هاى جانورى و گیاهى است. ژئوپارک‌های کشور: در حال حاضر سه ژئو پارک در کشور وجود دارد: 1- ژئوپارک جهانی قشم، 2- ژئوپارک ارس و 3- ژئوپارک راگه.
ژئوپارک ارس ۷ سال را از دست داده پرونده ژئوپارک ارس برای نخستین بار در سال ۱۳۸۹ به شبکه جهانی ژئوپارک‌ها فرستاده شد. کارشناسان و ارزیابان این شبکه به ایران آمدند و در سال 90 از ارس بازدید کردند. این منطقه واجد شرایط کافی برای معرفی به عنوان ژئوپارک جهانی تشخیص داده نشد و قرار شد پس از رفع نواقص و تکمیل موارد مشخص شده، دوباره درخواست جدیدی آماده و ارسال شود. ژئوپارک ارس شامل پنج ژئوسایت کوه علی‌باشی، کوه کیامکی، کوه گئچی قالاسی، آبشار ماهاران و آبشار آسیاب خرابه است که هر کدام نمونه‌های زمین‌شناسی کم‌نظیری دارند. سال 92 پرونده ارس برای دومین بار ارسال شد ولی به دلیل داشتن ایراداتی پرونده ژئوپارک ارس قبول نشد. پرونده ارس با وجود کاستی‌ها، آنقدر برای یونسکو جذابیت داشت که رئیس شبکه جهانی ژئوپارک‌ها در سفر خود به ایران، پیگیر شرایط آن برای پیوستن به فهرست جهانی یونسکو شد. پاتریک مک‌کیور، دبیر برنامه جهانی ژئوپارک‌های یونسکو و مارگارت پاتزاک، رئیس دفتر شبکه جهانی در سفر خود به کشور، از «ارس» به عنوان یکی از بهترین مناطق کشور از دیدگاه میراث زمین‌شناختی و دارای شانس بالا برای ثبت جهانی یاد کردند. یکی از مهم‌ترین و بارزترین جاذبه‌های علمی منطقه ارس، مرز دوره‌های زمین‌شناسی «پرمین» و «تریاس» است که وجود طبقات سرشار از فسیل‌های گیاهی و جانوری در مقیاس ماکرو و میکرو، پدیده‌های ساختمانی زیبا و توالی سازندهای گوناگون از دیگر جاذبه‌های علمی آموزشی این منطقه به شمار می‌رود. ارس تا امروز بیش از هفت سال را از دست داده است.
ژئوپارکی که از قلم افتاده ژئوپارک راگه، سومین ژئوپارک خاورمیانه است که در رفسنجان قرار دارد. دره راگه یکی از پدیده‌های طبیعی زیبا و بی‌همتای شهرستان رفسنجان (در استان کرمان) است. این دره حاصل فرسایش آب رودخانه دائمی گیودری بوده و سن آن حدود 20 هزار سال تخمین زده می‌شود. دره راگه که در جنوب غربی شهر رفسنجان قرار گرفته، تا شهر رفسنجان حدود 15 کیلومتر و تا فرودگاه رفسنجان 10 کیلومتر فاصله دارد. طول دره 20 کیلومتر و میزان ژرفای آن 70 متر و عرض متغیر 2 تا 180 متر را دارا بوده و از عظمت خاصی برخوردار است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های دره زیبای راگه، بکر بودن منطقه است. به دلیل نداشتن راه مناسب و دور بودن از مناطق مسکونی، صنعتی، نظامی و ...، شکل طبیعی دره کاملا سالم و دست نخورده باقی مانده و جز در مواردی اندک، اثری از دست‌اندازی و تخریب بشری در آن مشاهده نمی‌شود. وجود ستون‌هایی با ارتفاع بیش از ۱۰۰ متر از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد دره راگه است. مخروط‌های نوک تیز و کله‌قندی، ستون‌ها و ستونک‌های فرسایشی، آرک‌ها و تیغه‌ها و دیواره‌های نواری که ارتفاع آنها در برخی نقاط به 100 متر نیز می‌رسد، از جمله بخش‌های خاص این منطقه است. در گذر از باریکه‌های دره، به شکاف‌ها و سوراخ‌های بزرگ و کوچکی برخورد می‌کنید که برخی طبیعی و بعضی دیگر در گذشته‌های دور توسط انسان‌ها ساخته شده‌اند. در گوشه و کنار ستون‌ها و کنگره‌ها با اشکال متنوع و جالب به چشم مى‌خورند و بین آنها راه‌هاى تنگ و باریک و گاهى پهن و وسیع وجود دارد.تقابل دشت مسطح و دره عمیق و اشکال و حجم های بوجود آمده بر اثر فرسایش از اصلی ترین وجه تمایز این دره می باشد.امنیت منطقه نیز به عنوان عاملی اساسی در جذب گردشگر غیر بومی به شمار می رود و وجود جاده دسترسی خاکی و فرودگاه در فاصله ۱۵ کیلومتری آن از دیگر ویژگی های این منطقه است. بکر بودن منطقه، عدم وجود عناصر و کاربری های مزاحم مانند صنعتی ، نظامی و … در منطقه و وجود برخی از پرندگان مانند کبک، دراج، عقاب ، و … در اطراف دره، امکان برگزاری تورهای پرنده نگری و تورهای ستاره شناسی و … را فراهم نموده است. با وجود اینکه ژئوپارک راگه از زیبایی‌های منحصر‌به‌فردی برخوردار است؛ اما هنوز برای ثبت جهانی آن هیچ اقدامی نشده است. نکته قابل توجه در خصوص این منطقه بکر طبیعی ، وجود حیات وحش منحصر به فرد در منطقه است که شامل عقاب، دراج و کبک می شود و این دره با منطقه حفاظت شده بدوئیه که پناه گاه آهو در استان کرمان محسوب می شود ، تنها چند کیلومتر فاصله دارد و وجود این حیوان نیز در منطقه توسط افراد محلی گزارش شده است.
منبع: فرهیختگان
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید