1396/4/25 ۱۰:۳۱
پس از تصویب لایحه ملی شدن صنعت نفت ایران در ٢٩ اسفند ١٣٢٩ ش در مجلس سنا، دكتر مصدق به عنوان نخستوزیر ایران درصدد اجرای این قانون برآمد. دولت ایران در این زمان، آمادگی داشت كه خود مستقیما نفت را صادر كند. از آن طرف خلعید از شركت نفت انگلستان، دولت این كشور را به عكس‌العمل واداشت و كشتی جنگی به خلیج فارس اعزام كرد.
١٧ تیر انعقاد پیمان «سعدآباد» در تهران ایران، قبل از جنگ جهانی دوم، تحت نفوذ سیاست استعماری انگلیس بود و قدرت متمركز رضاخان، اداره مملكت را برعهده داشت. با روی كار آمدن آتاتورك در تركیه، با تحریك انگلستان، در هفدهم تیرماه ١٣١٦ ش برابر با هشتم جولای ١٩٣٧ م، پیمان دوستی و عدم تجاوز بین ایران، تركیه، افغانستان و عراق در كاخ سعدآباد تهران به امضا رسید.
١٨ تیر خروج میرزاكوچك‌خان جنگلی از رشت یك ماه پس از اعلام حكومت جمهوری در گیلان توسط انقلابیون جنگلی، قزاقان حمله‌كننده به گیلان توسط ارتش سرخ روسیه متلاشی شدند. اما مدتی بعد، اعضای حزب عدالت وابسته به روسیه، به ترویج مرام كمونیسم در شهر رشت پرداختند. این موضوع، میرزاكوچك‌خان را چنان ناراحت ساخت كه در هجدهم تیرماه ١٢٩٩ ش، به فومن رفت. پس از خروج اعتراضآمیز میرزا از رشت، در این شهر كودتای سرخ صورت گرفت و بلشویكها اداره امور را به دست گرفتند.
١٩ تیر تجاوز روسها به شمال ایران و قتل و غارت روستاها در ١٩ تیر ١٢٨٧ ش، یك كاپیتان روسی به بهانه اینكه اسبش به خاك ایران فرار كرده، به همراه شش سرباز روسی وارد خاك ایران شدند و دو ایرانی ساكن در آن منطقه را كشتند. اقوام كشته‌شدگان نیز به انتقام از این رفتار وحشیانه، كاپیتان روسی و دو همراه او را كشتند. روسها كه خود در پی بهانه بودند، پس از آگاهی از این ماجرا، به روستایی در بین مرز دو كشور حمله كرده و به كشتار مردم و غارت روستا پرداختند. چهار روز بعد، روستاهای دیگری را نیز غارت كرده و پس از كشتن عده‌ای از مردم، خانه‌ها را آتش زدند. ابعاد این فاجعه و جنایت به حدی وسیع و دردناك بود كه محمدعلی شاه دستور داد تا مراسم جشن تولد او را تعطیل كرده و هزینه‌های آن را صرف مردم خسارت دیده كنند.
تاسیس حكومت ویشی به ریاست «پُتن» در فرانسه در جریان جنگ جهانی دوم، مارشال هانری فیلیپ پُتن، نخستوزیر وقت و افسر فرانسه، در پی شكست این كشور از آلمان نازی، قرارداد آتشبس با آلمان امضا كرد. براساس این پیمان كه در روز ٢٢ ژوئن ١٩٤٠م امضا شد، شمال فرانسه از جمله پاریس در اشغال ارتش آلمان نازی باقی ماند و پایتخت فرانسه و دولت دست‌نشانده مارشال پُتن به شهر ویشی در مركز این كشور منتقل شد. اگرچه مارشال پُتن از قهرمانان جنگ جهانی اول بود، اما امضای این پیمان كه به منزله ایجاد دولت دست‌نشانده هیتلر در فرانسه بود، باعث طرد وی از جانب مردم فرانسه شد.
٢٠ تیر حمله تاریخی مشروطه طلبان برای تصرف تهران محمدعلی شاه به بهانه ترور ناموفق خود، مجلس شورای ملی را در دوم تیرماه ١٢٨٧ش به توپ بست و مجاهدان و مشروطه‌خواهان را سركوب كرد. این عمل شورشهای متعددی را در شهرهای گوناگون كشور برانگیخت و سرانجام مجاهدان تصمیم به فتح تهران و خلع محمد علی شاه از قدرت گرفتند. نخستین جنبشی كه برای فتح تهران و بركناری محمدعلی‌شاه قاجار به عمل آمد در سال ١٢٨٨ ش و از ناحیه محمدولی‌خان تنكابنی، سپهدار اعظم و یاران او بود.
فتح شهر بیت‌المقدس توسط مسلمانان جنگ های صلیبی كه از اواخر قرن یازدهم میلادی از جانب اروپاییان بر مسلمانان تحمیل شد دارای چندین مرحله بود و اشغال سرزمینهای شرق و به ویژه تسلط بر منطقه بیت‌المقدس و آزادی عمل مسیحیان در آن منطقه را دنبال می‌كرد. فروپاشی خوارزمشاهیان در ایران و نیز عدم وجود دولت قدرتمند اسلامی باعث شد تا صلیبی‌ها به تسخیر كامل بیت‌المقدس فكر كنند. در این میان، درگیریهای پراكنده مسلمانان و مسیحیان در شهرهای مختلف فلسطین، بیشتر با پیروزی مسلمانان همراه بود. همچنین بروز ضعف مسیحیان و ظهور توانمندی مسلمانان باعث شد تا حاكم مصر با سپاهی به جانب بیت‌المقدس حركت كرده و در یازده جولای ١٢٤٤م به فتح آنجا دست یابد.
٢١ تیر قیام مسجد گوهرشاد مشهد علیه كشف حجاب پس از آنكه زمزمه كشف حجاب به گوش مردم رسید اعتراضات سراسری، كشور را فرا گرفت. در این میان یكی از علمای مشهد در شورای مجتهدان شهر، به عنوان نماینده معرفی شد تا با رضاخان مذاكره كند ولی به محض رسیدن به تهران، به دستور رضاخان بازداشت و در ری ممنوعالملاقات شد. مردم كه در مسجد گوهرشاد مشهد به این امر اعتراض داشتند با سخنرانی وعاظ، شوری چند برابر یافته و خواهان مراجعت آن عالم شدند. در ادامه اعتراضات، در روز شنبه ٢١ تیرماه ١٣١٤، در مسجد گوهرشاد، شعارهای ضد سلطنت و ضدحجاب‌زدایی داده شد. قوای دولتی كه مقاومت مردم را دیدند به دستور رضاخان به اجتماع آنان یورش برده و در كشتاری خونین و وحشیانه بین ٢ تا ٥ هزار نفر را كشتند. برخی این حادثه را در ٣١ مرداد ذكر كردهاند.
مرگ «الكساندر همیلتون» سیاستمدار و نظریهپرداز الكساندر همیلتون، سیاستمدار و نظریهپرداز سیاسی امریكا در سال ١٧٥٧ متولد شد. وی طرفدار خواسته‌های میهن پرستان بود و از مبارزان انقلاب امریكا به شمار میرفت. در اندیشه سیاسی همیلتون یك حكومت مقتدر دارای جایگاه ویژهای است در حالی كه او به استدلال و حسن نیت توده‌های مردم اعتقاد و اعتماد نداشت. همیلتون در سیاست خارجی معتقد به گرایش امریكا به سوی انگلستان بود و توانست جان آدامز دومین رییس‌جمهور امریكا را به امضای پیمان اتحاد با انگلستان وادار كند. این پیمان كه به نقض قرارداد امریكا و فرانسه منجر شد، باعث بروز اختلاف میان دو كشور و در نتیجه به جنگ امریكا و فرانسه انجامید. الكساندر همیلتون در ١٢ جولای ١٨٠٤ در جریان یك دوئل در ٤٧ سالگی كشته شد.
٢٢ تیر شكست سپاه «محمدعلی‌شاه» از مشروطه طلبان در پی اعمال مستبدانه محمدعلی شاه قاجار و سركوب آزادیخواهان، تعدادی از مشروطه‌طلبان در سال ١٢٨٨ ش به فكر فتح تهران و سرنگونی شاه افتادند. از این رو به سمت پایتخت به راه افتادند و وارد شهر شدند. پس از آنكه نیروهای محمدعلی شاه، در نبردهای مختلف از قوای مشروطه شكست خوردند، سرانجام درگیری نهایی در تهران روی داد و مشروطه‌طلبان به راحتی تهران را تسخیر كردند.
امضای قرارداد اتحاد بین شوروی و انگلستان چرچیل و روزولت فردای حمله آلمان به روسیه در ٢٤ ژوئن ١٩٤١م آمادگی خود را برای همكاری با استالین در برابر هیتلر اعلام داشتند، زیرا آنها هیتلر را خطر بزرگ‌تر و نزدیكتری میدانستند و معتقد بودند كه اگر هیتلر بتواند روسیه را شكست دهد دیگر هیچ قدرتی قادر به جلوگیری از تسلط وی بر جهان نخواهد شد. استالین از پیامهای كمك و همدردی چرچیل و روزولت استقبال كرد و به دنبال آن نمایندهای از طرف دولت انگلستان برای عقد یك قرارداد دوستی و اتحاد عازم مسكو شد. این قرارداد در روز ١٣ جولای ١٩٤١م در مسكو به امضا رسید.
٢٣ تیر میانجیگری «هریمن» بین ایران و شركت نفت انگلیس پس از تصویب لایحه ملی شدن صنعت نفت ایران در ٢٩ اسفند ١٣٢٩ ش در مجلس سنا، دكتر مصدق به عنوان نخستوزیر ایران درصدد اجرای این قانون برآمد. دولت ایران در این زمان، آمادگی داشت كه خود مستقیما نفت را صادر كند. از آن طرف خلعید از شركت نفت انگلستان، دولت این كشور را به عكس‌العمل واداشت و كشتی جنگی به خلیج فارس اعزام كرد. در نتیجه صادرات نفت ایران نیز متوقف شد. در ادامه، شركت نفت انگلیس به دیوان بین‌المللی دادگستری شكایت برد ولی دولت ایران رسیدگی به اختلاف یك شركت با یك دولت را در صلاحیت دیوان نمیدانست. چون كار اختلاف بالا گرفت، در بیست و سوم تیر ماه ١٣٣٠ش، اورل هریمن مشاور مخصوص هری ترومن، رییس‌جمهور وقت امریكا برای میانجیگری بین شركت نفت انگلیس و دولت ایران وارد تهران شد.
منبع: اعتماد
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید