روزگار است آنکه گه عزت دهد گه خوار دارد / عبدالحسین نوایی

1396/4/18 ۱۲:۴۹

از زندگی خصوصی ناصرالدین شاه و حرمسرای او اطلاعات فراوانی در منابع و مراجع نیامده و هیچگونه کتاب امعی هم در این باره در دست نیست. حتی نوۀ دختری او دوستعلی خان معیرالممالک در کتاب رجال عصر ناصری تنها از «مهد علیا» مادر شاه نام برده و فصلی بدو اختاص داده و فصلی به خواهران شاه یعنی عزت الدوله خواهر تنی و عزالدوله خواهر ناتنی وی.

از زندگی خصوصی ناصرالدین شاه و حرمسرای او اطلاعات فراوانی در منابع و مراجع نیامده و هیچگونه کتاب امعی هم در این باره در دست نیست. حتی نوۀ دختری او دوستعلی خان معیرالممالک در کتاب رجال عصر ناصری تنها از «مهد علیا» مادر شاه نام برده و فصلی بدو اختاص داده و فصلی به خواهران شاه یعنی عزت الدوله خواهر تنی و عزالدوله خواهر ناتنی وی. و اگر از تنی چند از همسران شاه در کمال اختصار، در حد شناسایی مختصر، نام برده به مناسبت ذکر پسران شاه است و بدین تریب است که در ذکر نام نصرت الدین میرزا سالار السلطنه از مادرش زینت السلطنه دختر محمدحسن خان سالار نام می برد و در بیان حال شاهزاده محمدرضا میرزا رکن السلطنه از خانم بدرالسلطنه دختر اکتای قاآن میرزا و در ذکر شاهزاده حسینعلی میرزا یمین الدوله از مرجان خانم ترکمان و در شرح حال شاهزاده احمدمیرزا عضدالسلطنه از مادرش به نام خانم توران السلطنه سالار را می شناسیم. همان است که در اواخر سلطنت محمدشاه در خراسان سر به طغیان برداشت و سرانجام در زمان ناصرالدین شاه سرکوب و در محکمۀ صحرایی محاکمه و محکوم به اعدام شد. اکتای قاآن هم یکی از چهار پسر شاهزاده حسنعلی میرزا شجاع السلطنه است که پدرش بر اثر دسیسۀ قائم مقام در عهد پدر ناصرالدین شاه یعنی محمدشاه کور و زندانی شد و پیداست که در این دو وصلت مصالح سیاسی منظور بوده و ازدواج شاه قاجار با این دو بانو احتمالاً قصد تحبیبی از خانوادۀ آنان....

گنجینه اسناد، دوره 5، شماره 4و3، زمستان 1374         

دریافت مقاله