«فرهنگ و هویت» انگاره انسان‌شناختی را از داده‌های مردم‌نگاری تجزیه می‌کند

1395/11/20 ۰۹:۵۴

محسن ثلاثی، مترجم کتاب «فرهنگ و هويت: تاریخ، نظریه و کاربرد انسان‌شناسی روان‌شناختی» نوشته «چارلز لیندولم» که به عنوان نامزد جایزه کتاب سال معرفی شده بود، درباره این اثر گفت: این کتاب، انگاره انسان‌شناختی را که از داده‌های مردم‌نگاری گردآوری شده تجزیه و تحلیل می‌کند.

 
محسن ثلاثی، مترجم کتاب «فرهنگ و هويت: تاریخ، نظریه و کاربرد انسان‌شناسی روان‌شناختی» نوشته «چارلز لیندولم» که به عنوان نامزد جایزه کتاب سال معرفی شده بود، درباره این اثر گفت: این کتاب، انگاره انسان‌شناختی را که از داده‌های مردم‌نگاری گردآوری شده تجزیه و تحلیل می‌کند.
 
محسن ثلاثی، مترجم کتاب «فرهنگ و هويت: تاریخ، نظریه و کاربرد انسان‌شناسی روان‌شناختی» تالیف چارلز لیندولم  درباره این کتاب توضیحاتی را ارایه کرد و گفت: انسان‌شناسی روان‌شناختی رشته‌ای است که سنت فکری دیرپایی دارد. از زمان یونانیان باستان، اندیشمندان غربی درباره تأثیر فرهنگ بر شخصیت نظریه‌پردازی کرده‌اند و از آن زمان تاکنون قضیه قدرت نسبی طبیعت در برابر تربیت، همیشه مایه تامل فیلسوفان و دانشمندان بوده است. بررسی رابطه میان فرهنگ و فرد از اواخر قرن نوزدهم آغاز شده اما در چند سال گذشته بررسی انسان‌شناختی رابطه متقابل هویت شخصی و جمعی به عنوان یک رشته دانشگاهی پدیدار شده است.

این استاد دانشگاه بیان کرد: امروز انسان‌ها می‌خواهند بدانند که ادراک و عواطف‌شان تا چه اندازه تحت تاثیر دگرگونی‌های فرهنگی و اجتماعی است. این کتاب، انگاره انسان‌شناختی را که از داده‌های مردم‌نگاری گردآوری شده تجزیه و تحلیل می‌کند. همچنین با انگاره جامعه‌شناختی سازمان‌های اجتماعی و ساختارهای نهادی قدرت را با هم مقایسه می‌کند و با انگاره روان‌شناختی نیز به بررسی حالت‌های ذهنی افراد می‌پردازد.

وی ادامه داد: اثر حاضر به عنوان کتاب درسی برای درس انسان‌شناسی روان‌شناختی به شمار می‌آید. این یک رشته جدید است که تاکنون در ایران مورد توجه قرار نگرفته و هدف اصلی آن بررسی ابعاد روانشناختی فرهنگ است. بدین معنی که می‌گوید فرهنگ علاوه بر اینکه بر اجتماع تاثیر می‌گذارد روی روانشناسی فردی و اجتماعی نیز اثرگذار است.

وی افزود: برخی از نظریه‌پردازان روان انسان‌ها را حریمی شخصی و خصوصی می‌دانند و آن را از مقوله مسایل اجتماعی خارج می‌کنند و فکر می‌کنند که روان مقوله فردی است و باید با روانشناسی فردی و خصوصی بررسی شود.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در این رویکرد، روان انسان به صورت خصوصی و فردی مورد توجه قرار می‌گیرد و به آن جنبه فردی داده می‌شود، یادآور شد: تاکنون روانشناسی از علوم اجتماعی جدایی داشته اما همواره روانشناسان اجتماعی داشته‌ایم که در این حوزه فعالیت کرده‌‌اند. روان‌شناسی اجتماعی نیز یکی از درس‌های معمول در علوم اجتماعی است، اما باز هم این درس بیشتر به ابعاد اجتماعی قضیه توجه می‌کند به طور مثال گفته می‌شود تجزیه و تحلیل روحیه ملی، قومی و اجتماعی روی فرهنگ جامعه تاثیرگذار است اما در روان فردی افراد اثرگذار نیست.

وی با اشاره به اینکه جای خالی این کتاب در ادبیات انسان‌شناسی روانشناختی خالی بود، یادآور شد: چرا که این رشته بسیار جدید است و نخستین قدم در این راه ترجمه کتابی به زبان فارسی بود و خوشبختانه این اثر از سوی انجمن‌های علمی و محافل دانشگاهی مورد استفاده قرار گرفته است.

به گفته ثلاثی، مخاطبان این کتاب می‌توانند روانشناسان و دانشجویان روانشناسی باشند هرچند که رویکرد انسان‌شناسی و مردم‌شناسی نیز در آن مشهود است و به نوعی می‌توان آن را در میان آثار میان‌رشته‌ای به شمار آورد کتابی که نقطه فصل و اشتراک دو رشته انسان‌شناسی و روان‌شناسی است. این کتاب فرصت خوبی را به روانشناسان می‌دهد که در ارتباط با فرهنگ سخن بگویند و بیان کنند که چه مقولات فرهنگی و امور مرتبط با آن در روانشناسی فردی افراد تاثیرگذار است.

وی در ارزیابی خود از این رشته دانشگاهی در خارج از کشور نیز اظهار کرد: انسان‌شناسی روان‌شناختی در خارج از کشور هم چندان مورد توجه قرار نگرفته و در بسیاری از دانشکده‌های انسان‌شناسی برای نخستین‌بار این واحد درسی تدریس می‌شود و می‌توان آن را یک منبع خاص برای رشته مردم‌شناسی و روان‌شناسی به شمار آورد. من نیز تلاش کردم با ترجمه این اثر جای خالی آن را در این حوزه پر کنم.

این استاد دانشگاه در پایان گفت: با توجه به اتمام شمارگان نخست کتاب می‌توان گفت که استقبال خوبی از این اثر به عمل آمده و برای نمایشگاه سال آینده نیز ویراست جدیدی از این کتاب ارایه خواهد شد.

منبع: ایبنا