جهان به مثابه متن ادبی

1395/10/14 ۰۸:۰۵

در راستای انتشارات پر‌امتداد آثار نیچه و از آن بیشتر آثاری درباره نیچه در حوزه فلسفه غرب، انتشارات مرکز کتاب تازه‌ای را روانه بازار کتاب کرده است. «نیچه؛ زندگی به منزله‌ی ادبیات» عنوان کتاب تازه‌ای است نوشته الکساندر نهاماس‌ که با ترجمه سید‌مسعود حسینی منتشر شده است. الکساندر نهاماس از سال 1990 در دانشگاه پرینستون به تدریس در زمینه‌های علوم انسانی، فلسفه و ادبیات تطبیقی مشغول است و مشخصا افلاطون و نیچه و فلسفه هنر درس می‌دهد.

       
نگاهی به کتاب «نیچه؛ زندگی به منزله‌ی ادبیات»

در راستای انتشارات پر‌امتداد آثار نیچه و از آن بیشتر آثاری درباره نیچه در حوزه فلسفه غرب، انتشارات مرکز کتاب تازه‌ای را روانه بازار کتاب کرده است. «نیچه؛ زندگی به منزله‌ی ادبیات» عنوان کتاب تازه‌ای است نوشته الکساندر نهاماس‌ که با ترجمه سید‌مسعود حسینی منتشر شده است. الکساندر نهاماس از سال 1990 در دانشگاه پرینستون به تدریس در زمینه‌های علوم انسانی، فلسفه و ادبیات تطبیقی مشغول است و مشخصا افلاطون و نیچه و فلسفه هنر درس می‌دهد.    
شاید یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این کتاب همان باشد که مترجم آن در یادداشت خود در ابتدای کتاب درباره نیچه نگاشته است: «هر که آثار نیچه را خوانده و به شرح‌های برجسته فلسفه او نظری افکنده باشد، بی‌گمان با چندین ایده اساسی مواجه می‌شود که فهم و ارزیابی آنها تلاشی طاقت‌سوز می‌طلبند. البته در سنت فلسفه آلمانی کم نیستند متفکرانی که فهم و شرح نظام فلسفی آنها به طرزی فراگیر و همه‌جانبه نه‌تنها دشوار؛ بلکه گاه حتی غیرممکن به نظر می‌رسد. اما این دشواری در مورد اندیشه نیچه دو‌چندان می‌شود، زیرا وی نه کوشید و نه مایل بود اندیشه‌ای نظام‌مند به دست دهد. با وجود این خواننده فلسفه نیچه (و هر فلسفه دیگری) خواهان فهم است و فهم همواره نوعی نظم و نظام‌مندی می‌طلبد. بنابراین اگر بر آن باشیم که در نهایت او را بفهمیم حتی‌المقدور باید شرحی نظام‌مند از فلسفه‌اش به دست دهیم. نهاماس در این اثر کوشیده است که چنین شرحی از فلسفه نیچه به دست دهد.» حسینی معتقد است که تلاش کمتری برای فهم درست و بنیادی اندیشه نیچه انجام شده و این کتاب که حاصل کار نویسنده‌ای برآمده از سنت نیچه‌پژوهی در آمریکاست، می‌تواند کمکی اساسی باشد.
یکی از مباحث عمده‌ای که نهاماس در کتاب حاضر بر آن تاکید می‌کند و نتیجه‌ای برای تفسیر مختار خویش قلمداد می‌کند، «زیبایی‌شناسی‌گرایی» نیچه است. نهاماس بر این عقیده است که نیچه به جهان به مثابه متنی ادبی می‌نگرد و برای رسیدن به دیدگاه‌های خویش درباره جهان و اشیا و حتی انسان‌ها، نخست ایده‌ها و اصولی را از ادبیات و آفرینش آثار ادبی بر‌می‌گیرد و سپس آنها را به دیدگاه‌های مزبور تعمیم می‌دهد. او در تایید رابطه میان ادبیات و جهان نزد نیچه، متذکر می‌شود که شباهتی میان این دو هست: «همان‌طور که می‌توان آثار ادبی را از جنبه‌های متفاوتی نگریست و تفسیر کرد، آن هم به شیوه‌هایی متقابلا ناسازگار و به یک اندازه درست، به همین ترتیب می‌توان جهان را نیز به انحای گوناگون و از منظرهای گوناگون تفسیر کرد؛ بی‌آنکه ناسازگاری و تعارض تفسیرها موجب نادرست بودن آنها شود.
این کتاب سراسر درباره اهمیت سبک ادبی نیچه؛ چه در زندگی‌اش و چه در آثارش، سخن می‌گوید. از این رو، آگاهی از چند‌و‌چون زندگی شخصی او و بصیرت نسبت به نحوه نگاشته شدن آثارش به فهم فلسفه او قطعا یاری می‌رساند. این کتاب در 368 صفحه  با قیمت 29500 تومان منتشر شده است.
 

منبع:فرهیختگان