مجازات جعل و تقلب سکه، بریدن هر دو دست است!

1395/10/7 ۰۹:۲۲

پول در جریان عبارت است از سکه‌های طلا، نقره و مس. پول کاغذی یا اسکناس در ایران رایج نیست. حق ضرب سکه از نخستین و اساسی‌ترین حقوق و امتیازات فرمانروایان شرقی به حساب می‌آید.

پول در جریان عبارت است از سکه‌های طلا، نقره و مس. پول کاغذی یا اسکناس در ایران رایج نیست. حق ضرب سکه از نخستین و اساسی‌ترین حقوق و امتیازات فرمانروایان شرقی به حساب می‌آید. ضرب سکه نشانه‌ای است از تصرف کشور و بخصوص شهری که نام آن روی سکه ضرب شده است.

به همین دلیل به هنگام جلوس بر تخت سلطنت سکه‌هایی که تازه ضرب شده است بین مردم تقسیم می‌شود و مدعیان نیز با شتاب تمام دستور به ضرب سکه به نام خود می‌دهند. بلافاصله پس از نام سلطان نام کامل و مختصر نشده شهر محل ضرب، قسمت اعظم طغرای سکه را تشکیل می‌دهد. فاتح هر شهری قبل از هر کار دیگر سکه‌هایی با نام خود و نام شهر گشوده شده ضرب می‌زند. بلی، حتی در هنگام محاصره هرات شاه دستور داد سکه با نام شهر ضرب بزنند تا بلافاصله پس از تسلیم آن که دیگر تردیدی در آن وجود نداشت، برای تقسیم پول در اختیار باشد. به نام شاه سکه ضرب زدن مانند خطبه (یعنی دعای عمومی برای حفظ رئیس و سرور شهر) به منزله به رسمیت شناختن سروری و سلطه اوست.... طغرای روی سکه‌های طلا و نقره که به زبان عربی است، چنین است: السلطان، سلطان بن سلطان، سلطان بن سلطان، سلطان بن سلطان ناصر‌الدین شاه قاجار، در پشت سکه چنین آمده است: ضرب دارالخلافه تهران یا دارالعلم شیراز، دارالعباد یزد، دارالسلطنه تبریز، دارالظفر هرات، دارالمرز رشت، دارالسلطنه اصفهان و غیره. از آن پس سال ضرب ذکر می‌شود. در روی سکه‌های پول خرد علامت ایران دیده می‌شود که شیری است با شمشیری در چنگ و خورشیدی در حال طلوع، در پشت سکه این جمله به چشم می‌خورد: فلوس رایج ممالک محروسه ایران به همراه تاریخ سال ضرب.به‌رغم منع مذهبی که برای نقش تصویر آدمی وجود دارد شاه فعلی چند بار کوشیده است تا تصویر خود را به روی سکه‌ها ضرب کند، اما دست‌های ناآزموده هنرمندانی که نقش این تصویر بدانها سپرده شده است تصویر شاه را به کاریکاتور تبدیل کرده‌اند. تقریباً در تمام شهرهای مهم ایران مانند تبریز، قزوین، تهران، قم، کاشان، اصفهان، شیراز، همدان، کرمانشاه، کرمان، بارفروش، رشت، مشهد و گاه‌گاه حتی در هرات و سه‌کوهه واقع در سیستان نیز ضرابخانه وجود داشته است و دارد. ضرابخانه زیر نظر معیر الممالک قرار دارد که مقر وی در تهران است. معیرهای دیگر در شهرهای مختلف، زیر نظر او قرار دارند. یهودیان ایران واجد اطلاعات دقیق در فن محک زدن و تعیین فلز و مقدار عیار آنند. اسیدهای لازم برای کار را مانند اسید سولفوریک، اسید نیتریک، اسید هیدروکلریک و از اینها گذشته آمونیاک و الکل درست می‌کنند و معمولاً کارهای فنی را زیر نظر دارند.

سوای سکه‌های ایرانی در سایر جاها و بخصوص مناطق مرزی دریای خزر سکه‌های روسی نیز در جریان است که عبارت است از: امپریال کامل، نیمه امپریال و دوکاتهای هلندی- روسی. با وجود عیار کم طلایی که امپریال دارد باز اغلب آنها را ذوب می‌کنند و به صورت تومان ضرب می‌زنند. نرخ امپریال برحسب عرضه و تقاضا سخت دستخوش تغییر است. پول انگلیسی اصلاً در مبادلات دیده نمی‌شود زیرا تجارت ایران با هندوستان اغلب جنبه منفی دارد. مجازات جعل و تقلب سکه، بریدن هر دو دست است اما هرگز نشنیده‌ام که سکه‌سازی گیر افتاده و مجازات شده باشد.... سکه تقلبی خیلی زود به علت کسر وزن شناخته می‌شود. مناسبات پولی را صرافان و تجار بزرگ انجام می‌دهند. پس از آنکه به کرات محموله‌های پول نقد که از ولایات به تهران فرستاده می‌شد توسط راهزنان به غارت رفت، تا جایی که هرگاه پای کاروانی صحیح و سالم به دروازه تهران می‌رسید با نواختن طبل و دهل، ورود آن جشن گرفته می‌شد و با سلام و صلوات به تهران وارد می‌گردید، کار رساندن پول مالیاتی که حکام باید به مرکز بپردازند و همچنین مبالغی که از ضرابخانه‌های گوناگون باید به حکومت تهران تأدیه شود، به عهده تجار افتاد. تجار بزرگ قسمتی با کشیدن برات‌های دو تا سه ماهه و قسمتی نیز به صورت نقد، پس از کسر تنزیل، پول را به مرکز می‌رسانند. از آنجا که نرخ بهره بالا و از 18 تا 30 درصد است طبیعی است که از این معامله منافعی غیر عادی نصیب تجار می‌شود که قسمت زیادی از آن را البته باید به حاکم حامی خود بپردازند.

سفرنامه پولاک - ایران و ایرانیان- صفحات 374.378.378