1395/9/20 ۱۱:۲۱
در روزهای اخیر دوستداران بهرام بیضایی به دلیل هجمه‌ای كه روزنامه كیهان در مورد این هنرمند داشته است، غمگین و خشمگین هستند اما در كنار این خبر غم‌انگیز، خبری خوشحال‌كننده هم در راه است؛ چاپ كتاب تازه‌ای از بیضایی. شش سال از سفر بهرام بیضایی به خارج از كشور می‌گذرد و حالا ناشر همیشگی كتاب‌های او خبر می‌دهد كه كتاب تازه‌ای از این هنرمند و پژوهشگر منتشر می‌شود.
همزمان با دفاع هنرمندان از استاد
ندا آل طیب : در روزهای اخیر دوستداران بهرام بیضایی به دلیل هجمه‌ای كه روزنامه كیهان در مورد این هنرمند داشته است، غمگین و خشمگین هستند اما در كنار این خبر غم‌انگیز، خبری خوشحال‌كننده هم در راه است؛ چاپ كتاب تازه‌ای از بیضایی. شش سال از سفر بهرام بیضایی به خارج از كشور می‌گذرد و حالا ناشر همیشگی كتاب‌های او خبر می‌دهد كه كتاب تازه‌ای از این هنرمند و پژوهشگر منتشر می‌شود. شهلا لاهیجی، مدیر انتشارات «روشنگران و مطالعات زنان» كه به تازگی از سفر خارج از كشور بازگشته است، خبر می‌دهد كه در جریان این سفر، كتاب تازه‌ای از بهرام بیضایی را آورده تا در انتشارات «روشنگران و مطالعات زنان» منتشر كند. لاهیجی درباره این كتاب به «اعتماد» می‌گوید: «سفر شب» فیلمنامه‌ای است از آقای بیضایی كه برای نخستین بار منتشر می‌شود. آقای بیضایی این فیلمنامه را سال‌ها قبل نوشته و داستان آن درباره سفری است كه در طول یك شب انجام می‌شود و طی آن اتفاقاتی رخ می‌دهد. لاهیجی بهتر می‌داند ارایه توضیحات جزیی درباره این كتاب را به آینده موكول كند و درباره زمان احتمالی انتشار آن می‌گوید: «امیدوارم این كتاب پیش از سال نو منتشر شود. البته لازم است آقای بیضایی آن را بازنگری كند تا نسخه نهایی كتاب، بدون هیچ مشكلی منتشر شود.» اما این تنها خبر لاهیجی درباره آثار بیضایی نیست. نمایشنامه مشهور «فتح نامه كلات» بهرام بیضایی به زبان انگلیسی ترجمه و منتشر شده و لاهیجی احتمال می‌دهد كه شاید بیضایی این نمایشنامه را در امریكا به انگلیسی اجرا كند. این نمایشنامه كه جزو آثار ستایش شده بیضایی است، با ترجمه منوچهر انور منتشر شده است. همان مترجمی كه 19 سال پیش، دیگر نمایشنامه بیضایی «مرگ یزدگرد» را به انگلیسی ترجمه كرده بود. بیضایی آن زمان از منوچهر انور خواست تا برای نسخه سینمایی «مرگ یزدگرد» زیرنویس انگلیسی بگذارد و بعدتر هم قرار شد این ترجمه از محدوده زیرنویس فراتر برود و به ترجمه كاملی از نمایشنامه تبدیل شود و اینچنین بود كه بعد از چند ویرایش، نمایشنامه «مرگ یزدگرد» به زبان انگلیسی ترجمه شد و همین نسخه ترجمه شده از سوی انتشارات «روشنگران و مطالعات زنان» منتشر شد. «مرگ یزدگرد» بعدتر در انگلستان و به زبان انگلیسی اجرا شد. ترجمه این نمایشنامه در انگلستان اجرای موفقی داشت و آن گونه كه انور گفته است از روی این ترجمه، به تازگی «مرگ یزدگرد» را به فرانسه هم برگردانده‌اند. انور برای ترجمه نمایشنامه «فتح نامه كلات» كه در قیاس با «مرگ یزدگرد» اثر دشوارتری هم به شمار می‌رود، با بیضایی به توافق رسید كه بعضی جملات، ویرایش و حذف یا اضافه شود. بر همین اساس در مواردی بعضی از دیالوگ‌ها جابه‌جا و بعضی گفتارهای طولانی هم كوتاه‌تر شد اما به گفته او، هیچ صحنه‌ای به تمامی حذف نشده است. این كتاب شهریور امسال منتشر شد. «فتح نامه كلات» هرچند یكی از درخشان‌ترین آثار بیضایی است اما تاكنون اجرای صحنه‌ای نشده است و برخی معتقدند اجرای این نمایشنامه به دلیل پیچیدگی‌هایش، كار بسیار دشواری است. سال‌ها پیش دكتر علی رفیعی علاقه‌مند بود این نمایشنامه را به صحنه بیاورد اما به دلیل برخی مشكلات، این موضوع منتفی شد. بهرام بیضایی كه كمتر از یك ماه دیگر شمع تولد هفتاد و هشتمین سالگی‌اش را خاموش می‌كند، شش سال پیش به دعوت دانشگاه استنفورد امریكا برای برگزاری یك دوره آموزشی به این كشور سفر كرد. شاید آن زمان در میان علاقه‌مندان او كمتر كسی تصور می‌كرد این سفر این اندازه طولانی شود اما ظاهرا هنوز خبری از بازگشت این هنرمند نیست. او در امریكا روزهای شلوغی دارد؛ نمایش‌های «گزارش ارداویراف»، «گزارش آرش»، «طرب‌نامه» و «جانا و بلا دور» را با گروهی از بازیگران ایرانی در امریكا به صحنه برده است. همچنین بعد از سفر او كتاب «هزار افسان كجاست» كه اثری پژوهشی درباره هزار و یك شب است، از سوی انتشارات «روشنگران و مطالعات زنان» منتشر شده است. پس از روی كار آمدن دولت تدبیر و امید، حجت‌الله ایوبی، رییس سازمان سینمایی در نخستین گفت‌وگوهایش خود تاكید كرد كه یكی از برنامه‌ها، فراهم آوردن شرایط فیلمسازی برای هنرمندانی مانند بهرام بیضایی و ناصر تقوایی است با همه اینها بیضایی همچنان دور از سرزمین مادری است و فعلا هم خبری از بازگشتش نیست و از عمر این دولت هم چند ماهی بیشتر نمانده است. اما در چند روز گذشته، انتشار اخباری درباره برگزاری یك جایزه نمایشنامه‌نویسی به نام بیضایی، خشم حسین شریعتمداری، مدیر مسوول روزنامه كیهان را برانگیخت و نتیجه آن نگارش مطلبی با ادبیات ویژه خودش در روزنامه‌اش بود. هجمه او اما بی‌پاسخ نماند و تعدادی از هنرمندان با نگارش یادداشت‌هایی در صفحات شخصی خود نسبت به آن واكنش نشان دادند. پرستویی در یادداشت خود خطاب به شریعتمداری نوشته است: « شما می‌دانید راجع به چه كسی حرف می‌زنید؟ واقعا چگونه به خودتان اجازه می‌دهید كه در مورد استاد مسلم عرصه ادبیات و نمایش و مدافع فرهنگ پارسی، استاد بهرام بیضایی حرفی بزنید؟ و بنده هم قرار نیست، ایشان را به كسی بشناسانم. چون همه ملت ایران، چه مردم عوام و چه فرهنگیان و اهل ادب و نمایش و كسانی كه دل‌شان برای ایران زمین می‌تپد، او را خوب می‌شناسند. فقط به شما یادآورمی‌شوم و از یك اثر از استاد نام می‌برم، فیلمنامه، فیلم سینمایی (روز واقعه) غیر از سینما، یكی از افتخارات صداوسیمای ایران است، كه هرساله در ایام دهه محرم، به مناسبت شهادت امام حسین (ع) نشان می‌دهد. از خدای بزرگ خواهانم كه سایه استاد بیضایی را از سر فرهنگ و هنر ایران زمین كم نكند.» تینا پاكروان هم دیگر هنرمندی است كه در دفاع از بیضایی در یادداشت اینستاگرامی خود نوشت: «حمله امروز كیهان به یك استاد و اسطوره صداى خفته در حنجره‌مان را فریاد مى‌كند. چه كسى از ایران فرار كرده كه شما چنین گستاخانه و بى‌مهابا از فرار مى‌گویید؟ كسى كه بیش از همه دلش براى ایران و ایرانى و زبان پارسى تپید و بیش از شمارگان سن شما تعداد آثارش است كه یكى از یكى بیشتر ایرانى است و عاشق این مرز و بوم.» این كارگردان سینما در ادامه آورده است: «اینكه او امروز اینجا نیست از بى‌عرضگى كسانى است كه تا بود به چوب تهمت و افترا زدندش و چون رفت دو پاره شدند. كسانى چون شما به فحاشى و تهمت ادامه دادند (مطابق معمول همیشه) و كسان دیگرى به دست و پایش فتادند كه برگرد و بساز، آنهم نه از سر عشق به استاد و این سینما بلكه بیشتر به دنبال ستاره‌اى بر دوش‌شان بودند نشان پیروزى در قدرت بازگرداندن او به وطنش كه هنوز و همیشه دلش برایش بیش از ما و شما مى‌زند. افتخار كنید كه هنوز بعد از سى و چند سال كه از انقلاب مى‌گذرد این همه عاشقان حسین نتوانستند متنى درخور او بنویسند كه آن استاد نوشت و هنوز «روز واقعه» بهترین اثر عاشورایى شماست. بیرون از ایران هم در بهترین دانشگاه‌ها از ایران و فرهنگ ایرانى مى‌گوید. استاد شما هنوز و همیشه براى من و امثال من در قله‌‌اید.»
منبع: اعتماد
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید