1395/8/10 ۰۸:۱۸
گروه اندیشه اخلاق خلاق مطالعه فلسفی معماهای اخلاقی است. با کمک اخلاق خلاق ما میتوانیم معماهای اخلاقی خود را در نظامهای مختلف اخلاقی جای دهیم و درباره آنها تصمیم بگیریم. برای دستیابی به پاسخهای عقلانی به معماهای اخلاقی باید به نظریه اتکا کنیم و این نظریه در سنتهای فلسفی اخلاق جای دارند. اما معماهای اخلاقی چه هستند؟
گروه اندیشه اخلاق خلاق مطالعه فلسفی معماهای اخلاقی است. با کمک اخلاق خلاق ما میتوانیم معماهای اخلاقی خود را در نظامهای مختلف اخلاقی جای دهیم و درباره آنها تصمیم بگیریم. برای دستیابی به پاسخهای عقلانی به معماهای اخلاقی باید به نظریه اتکا کنیم و این نظریه در سنتهای فلسفی اخلاق جای دارند. اما معماهای اخلاقی چه هستند؟ معماهای اخلاقی دوراهیهای اخلاقی هستند؛ یعنی دقیقا جاهایی که ما نمیتوانیم از لحاظ اخلاقی دست به تصمیمگیری بزنیم. بهعنوانمثال دان مک نیون، پروفسور فلسفه اخلاق در دانشگاه یورک اونتاریوی کانادا در کتاب خود با عنوان «اخلاق خلاق» یک دانشآموز مقطع پیشدانشگاهی را مثال میزند که هر سال شاگرد اول کلاس بوده است. او باید برای اینکه بورس تحصیلی را دریافت کند، یک مقاله تحویل دهد تا بتواند به انتخاب خودش به دانشگاهی معتبر برود و اگر مقاله خوبی ننویسد بورس را نمیگیرد. اگر بورس به این دانشآموز تعلق نگیرد به کس دیگری هم تعلق نمیگیرد. اما او شرایط خانوادگی خوبی ندارد، مادرش سخت بیمار شده است و او مسئول نگهداری دو خواهرش است، از این رو اصلا امکان وقت گذاشتن برای نوشتن مقالهای خوب را ندارد. او گزینه خرید مقاله از یک شرکت خدماتی را نیز در نظر دارد. هزینه خرید مقاله مناسب است و با این کار بورسیه او تضمین میشود. او با دوستانش مشورت میکند و اکثرا این حق را به او میدهند که چنین کاری را بکند. فایدهگرایی: اصل اول فایدهگرایی لیبرال، اصل فایده اجتماعی است: شما باید عملی را انجام بدهید که خوشحالی را به حداکثر و رنج را به حداقل برساند. اخلاقی بودن عمل را فایده اجتماعی آن تعیین میکند. فایدهگراها معتقدند درستی یا نادرستی عمل بستگی به تعادلی دارد که میان خوشحالی و رنج برقرار میکند. به همین دلیل آنها میگویند دانشآموز باید مقالهاش را کپی کند. در اینجا علل مخففه حاضرند. مادر دانشآموز در زمان تهیه مقاله سخت بیمار بوده و این علت ناتوانی او را در تهیه یک مقاله خوب توضیح میدهد. پیش از این دانشآموز همیشه مقالههای خوبی مینوشته است. او بهترین دانشآموز کلاس بوده و در هر صورت انتظار میرفته است بورسیه را بگیرد. فرد دیگری نمیتوانست بورسیه را به دست آورد، زیرا جز او کس دیگری صلاحیتش را نداشته است. اگر دانشآموز بورسیه را نگیرد نمیتواند به دانشگاه برود، شغلی آیندهدار را از دست میدهد، جامعه از مزایای استعدادی جدید محروم میماند و مادر مریضش از مراقبت کمتری بهرهمند خواهد شد؛ پس ضرر کپی نکردن مقاله از خیرش بیشتر است. کانتگرایی: اصل اول کانتگرایی اصل احترام به اشخاص است: همواره با افراد بهعنوان اهداف فینفسه برخورد کن؛ نه صرفا بهعنوان وسیله. اگر دانشآموز معتقد به سنت کانتگرا بود به خاطر اصل احترام به اشخاص نباید مقاله را کپی کند. در وهله اول کپی کردن مقاله در حق دانشآموزان صادق دیگری که با او رقابت میکنند، بیانصافی است. اغلب دانشآموزان دوست دارند نمرات خوبی بگیرند و در رقابت دانشگاهی پیروز شوند. بنابراین چرا فرد فریبکاری که برای گرفتن نمره بهتر تقلب میکند، باید اجازه داشته باشد از دانشآموزان صادقی که سخت تلاش میکنند، طبق قواعد رفتار میکنند و تقلب نمیکنند، عملکرد بهتری داشته باشد؟ از منظر کانتگرا، اخلاق صرفا درباره توزیع نفع و ضرر نیست؛ بلکه پایبندی به صداقت و قواعد رقابت جوانمردانه است. این قواعد برای همه مصداق پیدا میکند؛ حتی در مواقعی که کسی آسیبی نمیبیند. اگر شرایط معکوس بود و این دانشآموز بورسیهاش را به خاطر فرد متقلب دیگری از دست داده بود چه؟ آیا باز هم حاضر بود در این مورد استثنا قائل شود؟
منبع: فرهیختگان
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید