کتیبه‌های مهاجر و تأثیر فرهنگ و هنر اسلامی ایرانی در جهان

1395/4/8 ۰۷:۲۴

دکتر «مرتضی رضوان فر» عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و مجری طرح نقش ایران و زبان فارسی در گسترش مساجد و مفاهیم قرآنی گفت: من در این بخش به بررسی کتیبه‌های فارسی در جهان پرداخته ام؛ این کتیبه‌ها (کتیبه های مهاجر) که اغلب آنها کتیبه‌های اطلاع‌رسانی و برخی اشعار و متون فارسی هستند و در جریان ایران هراسی و فارسی ستیزی، در دهه‌های اخیر آسیب دیده‌اند و نام ونشان ایرانی در این کتیبه‌ها ازبین رفته‌اند.

دکتر «مرتضی رضوان فر» عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و مجری طرح نقش ایران و زبان فارسی در گسترش مساجد و مفاهیم قرآنی گفت: من در این بخش به بررسی کتیبه‌های فارسی در جهان پرداخته ام؛ این کتیبه‌ها  (کتیبه های مهاجر) که اغلب آنها کتیبه‌های اطلاع‌رسانی و برخی اشعار و متون فارسی هستند و در جریان ایران هراسی و فارسی ستیزی، در دهه‌های اخیر آسیب دیده‌اند و نام ونشان ایرانی در این کتیبه‌ها ازبین رفته‌اند.
وی با اشاره به تراشیده شدن تعمدی امضا و هویت ایرانی در این کتیبه‌ها، افزود: از آنجایی که احتمال می‌رفت هویت این کتیبه‌ها کاملاً و به مرور زمان از بین برود و با وجود محافظت از مکان‌هایی که کتیبه‌ها در آن نقش بسته‌اند، در معرض خطر هستند، اقدام به جمع‌آوری و خوانش این کتیبه‌ها شد. این پژوهشگر که این مجموعه کتیبه‌ها را به صورت کاملاً شخصی و بدون هیچ حامی مالی جمع‌آوری کرده است، تأکید کرد: برای جمع‌آوری این کتیبه‌ها شخصاً به کشورهایی نظیر آذربایجان، روسیه، هندوستان و آلمان سفر کردم و از آنجا که در این کشور‌ها زبان فارسی را زبان دین می‌دانند، در مقدس‌ترین مکان‌ها مانند محراب هایشان از کتیبه‌هایی به زبان فارسی استفاده کرده‌اند که امیدوارم این مهم مورد توجه دست اندرکاران کشورمان قرار گیرد.وی پیرامون محتوا و زمان نگارش کتیبه‌ها توضیح داد: اکثر این کتیبه‌ها مربوط به دوره صفویه و قاجار است؛ در این دو دوره مفاهیم دینی و قرآنی در قالب شعر در مساجد و مکان‌های دینی، نقش بسته‌اند. این اشعار یا از شاعران نامداری چون حافظ، سعدی، فردوسی، نظامی، سوزنی سمرقندی بوده یا شاعران گمنام آنها را سروده‌اند. «دکتر رضوان فر» در ادامه گفت: کتیبه‌های فارسی مربوط به100 تا  ٤٠٠ سال پیش است ولی در میان آنها آثار قدیمی‌تر مانند مسجد دربند هستند که پیشینه آن مربوط به ١٣٠٠ سال پیش یعنی زمان امام جعفر صادق علیه السلام است. حتی در این آثار زمان ساخت بنا یا کتیبه به صورت ماده تاریخ یعنی در قالب یک بیت شعر آمده است.وی با اشاره به گستره این کتیبه‌ها یادآور شد: کتیبه‌های فارسی از کشورهای شرقی مثل چین، برمه، اندونزی و مالزی آغاز شده وتا کشورهای اروپایی مانند مجارستان، بوسنی و صربستان ادامه یافته است. برای مثال کتیبه فارسی که در هامبورگ آلمان موجود است و جزو کتیبه‌های معاصر به شمار می‌رود  توسط آیت الله بروجردی در ٦٠ سال قبل ساخته شده است.

منبع: ایران