1395/2/28 ۱۲:۱۳
علی‌اصغر میرباقری فرد در سلسله جلسات تفسیر کلامی عرفانی مثنوی معنوی که به کوشش انجمن علمی فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان برگزار می‌شود، اظهار کرد: شرح روشمند و علمی به لحاظ مبانی باید دارای انسجام باشد و به لحاظ ساختاری باید به پنج عنصر «مفردات و ترکیبات»، «اصطلاحات»، «تلمیحات»، «نکات خاص ادبی» و «صور خیال و مباحث بلاغی» توجه داشته باشد که تاکنون چنین شرحی بر مثنوی موجود نیست.
استاد ادبیات و عرفان دانشگاه اصفهان گفت: هنوز شرح روشمند و علمی بر «مثنوی» موجود نیست.
وی در توضیح شرح‌های متعددی که بر مثنوی نوشته شده‌اند آنها را به دو دسته تقسیم کرد و افزود: یک دسته شروح مثنوی بر مبنای مشی ابن عربی که متعلق به سنت دوم عرفانی است، نوشته شده‌اند. این در حالی است که مولوی پایبند به سنت اول عرفانی است. از جمله این شروح، شرح شاه داعی شیرازی شاعر بزرگ قرن نهم و شرح عبدالرحمن جامی است که شرح منظومی بر نی‌نامه مثنوی است.
این استاد ادبیات اضافه کرد: جامی همچنین صاحب دو شرح بر فصوص ابن عربی است، یکی «شرح فصوص الحکم» که به زبان عربی نوشته است و دیگری «نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص» که در حقیقت کتاب نقش الفصوص تلخیصی است که جامی از فصوص کرده است.
میرباقری‌فرد تصریح کرد: اگرچه جامی از پیروان سلسله نقشبندی بوده و تصوف نقشبندی چندان قابلیت تطبیق با عرفان ابن عربی ندارد، اما از قرن هفتم، تفکر اسلامی در شرق بلاد اسلامی به سوی شیعه متمایل می‌شود.
وی افزود: شرح آنقروی (محقق ترک) و محمد اکبرآبادی نیز از جمله شروحی هستند که بر مبنای مشی ابن عربی نگاشته شده‌اند. از دیگر شروح این دسته، شرح مثنوی اسرار از حاج ملاهادی سبزواری است که این شرح علاوه بر اینکه بر اساس عرفان ابن عربی است بر مذاق حکمت صدرایی نوشته شده است.
نویسنده مقاله «بررسی و تحلیل ویژگی‌های زبان عرفانی» بیان کرد: دسته دوم شرح‌های مثنوی شرح‌هایی هستند که به شیوه مشوش از هر دو سنت اول و دوم عرفانی استفاده برده‌اند. از جمله شرح تاج‌الدین حسین خوارزمی که از عارفان قرن هشتم و نهم است، شرح سروری و شرح گلپینارلی (محقق ترک) که شرح او شامل تصحیح، تبدیل به نثر و شرح ابیات است. شرح نیکلسون و شرح کریم زمانی نیز در این زمره قرار می‌گیرند.
میرباقری فرد افزود: تنها، شرح مثنوی شریف فروزانفر بر مبنای نظریه سنت اول عرفانی به شرح مثنوی پرداخته که این شرح ناقص مانده است. همچنین محمد استعلامی در تصحیح مثنوی خود توضیحاتی در پایان کتاب ارایه داده که مبتنی بر سنت اول عرفانی است.
منبع: ایسنا
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید