1395/2/12 ۱۲:۵۷
کتاب قوانین‌السفرا عنوان نسخه‌ی خطی‌ای است که در دوره‌ی ناصرالدین شاه قاجار توسط میرزا ابراهیم ملکم از زبان فرانسه به فارسی ترجمه شده و توسط مترجم و به اذعان خود وی دخل و تصرفاتی در آن صورت گرفته است؛ بنابراین به مانند دیگر منابع چاپ شده‌ی پیش از این، همچون مآثر مهدیه و راهنمای سفرا جزو کتبی به حساب می‌آید که در دسته‌ی آثار تالیف-ترجمه قرار می‌گیرند با این تفاوت که تاریخ ترجمه‌ی این اثر بر دیگر آثار از این دست تقدم دارد.
این اثر بخشی از مجموعه‌ای بزرگتر با عنوان کید دیپلماتیک تالیف بران مرتنس فرانسوی است. ترجمه‌ی بخش قوانین‌السفرا از کتاب کید دیپلماتیک توسط ابراهیم ملکم از برکشیدگان و مترجمین دوره‌ی ناصری، از آن رو حائز اهمیت است که خواندن و بیرون‌نویسی آن از جانب شاه بر وزیر دول خارجه‌ی وقت –میرزا سعید خان موتمن‌الملک انصاری- امر شده است. در دوره‌ای که تشکیلات دیپلماتیک ایران دوران طفولیت خود را سپری می‌کرد تا به رشد و نمو برسد این نسخه در کنار نسخ دیگری از این دست، مبنا و پایه‌ی آگاهی و عمل مامورین دیپلماسی ایران بوده‌اند. بنابراین و با توجه به این مسئله، بازخوانی این نسخه می‌تواند راهگشای شناخت بسیاری از مناصب، نشان‌ها، ماموریت‌ها و حقوق و آداب سیاسی‌ای که با ترجمه‌ی چنین کتاب‌هایی تاسیس و یا فربه شده‌اند، باشد.
کتاب حاضر با بیان مقدماتی درباره‌ی سیر نهادینه شدن تشکیلات وزارت خارجه در ایران و دیپلماسی در ادبیات زمانه‌ی ناصری به مثابه زمینه و آغاز تکاپو برای ترجمه یا تالیف چنین آثاری به همراه نگاهی گذرا به آثار مشابهی که قبل از این به چاپ رسیده‌اند وارد متن اصل نسخه می‌شود که شامل دوازده باب و هشتاد ونه فصل است که باب‌های آن از قرار زیرند:
باب اول: در بیان سفراء خارج و روسای ایشان،
باب دوم: در بیان مشاهیر از وزراء و سفرایی که به دول خارجه مامور می‌نمایند،
باب سوم: در بیان مراتب وکلای دولتی که به خارج مامور می‌شوند،
باب چهارم: در باب کسانی که از دولت مامور به دول خارجه می‌گردند از جهت مقیم بودن و مشخص نمودن درجه و رتبه‌ی ماموریت خود،
باب پنجم: در حقوق مامورین به دول خارجه،
باب ششم: در خصوص تشریفاتی که در حق مامورین خارجه معمول می‌شود،
باب هفتم: در بیان صاحبان مناصب سفارت‌ها،
باب هشتم: در بیان کیفیت عمل و سلوک نمودن مأمورین خارجه،
باب نهم: در بیان احضار نمودن سفرای مقیم و تغییر و تبدیل نمودن مرتبه‌ی ایشان،
باب دهم: در بیان تشریفات دول در حق مأمورین خارجه،
باب یازدهم: در بیان تشریفات بحریه،
باب دوازدهم: در بیان قونسول‌ها.
مرتنس، بران، قوانین‌السفرا: رساله‌ای درباره‌ی آداب دیپلماسی زمانه‌ی قاجار، ترجمه‌ی میرزا ابراهیم ملکم، به کوشش: صباح خسروی‌زاده و فاطمه امیری‌پری، تهران، نشر مهاجر، 1395.
منبع: کتابخانه مجلس
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید