تاریخ در چنین روزی

مسئله ارامنه از دیرباز یكی از موارد اختلاف میان امپراتوری عثمانی و دولت‏های اروپایى به شمار می‏رفت. بعد از پایان جنگ روسیه و عثمانی در اواخر قرن نوزدهم، طرفین تعهداتی را امضا نمودند كه بر اساس آن تأمین امنیت و انجام اصلاحات در ایالات ارمنی‏ نشین، توسط عثمانی صورت گیرد.

شهید سپهبد ولی اللَّه قَرَنی در سال 1292 ش در اصفهان به دنیا آمد. از ابتدای ورود به ارتش، فعالیت علیه رژیم طاغوت را آغاز كرد و در سال 1337 ش در پی افشای كودتا بر ضد رژیم به همراه دوستانش دستگیر شد. به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی، شهید قرنی نیز به سمت اولین رییس ستاد مشترك ارتش جمهوری اسلامی ایران منصوب شد.

میرزا لطفعلی بن محمدكاظم تبریزی نصیری ملقب به صَدرُالافاضل، عالم و فاضل از مشاهیر صاحب كمال قرن چهاردهم هجری، در رمضان 1268ق در شیراز به دنیا آمد. در كودكی همراه پدر به تهران رفت. در ابتدا به اصول خط و ادبیات روی آورد و سپس به فراگیری اصول و فقه و حدیث و تفسیر و نیز منطق و ریاضیات و الهیات پرداخت.

علامه ابراهیم خویى در سال 1247 ق در خوی متولد شد و پس از فراگیری مقدمات علوم، راهی نجف اشرف گردید. وی در محضر استادانی هم‏چون شیخ مرتضی انصاری و شیخ حسین كوه ‏كمره ‏ای كسب فیض كرد و به اجتهاد دست یافت. پس از آن به ایران بازگشت و در زادگاه خود به ارشاد مردم، تدریس علوم و معارف اسلامی و تألیف كتاب پرداخت.

شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی در حدود سال 606 ق در میان خاندانی از عالمان دین در شیراز ولادت یافت. وی در اوان جوانی برای تحصیل علوم ادبی و دینی راهی نظامیه بغداد شد و سپس به عراق و شام و حجاز سفركرد. سعدی در اواسط قرن هفتم به شیراز بازگشت و منظومه حِكمی بوستان را در سال 655 ق و گلستان را در مواعظ و حِكم به نثر مُسجّع و آمیخته با قطعات اشعار دل‏ انگیز در سال 656 ق، نگاشت.

استاد محمدتقی بهار پسر ملك الشعرا محمد كاظم صبوری در سال 1266 ش در مشهد به دنیا آمد. از هفت سالگی به سرودن شعر روی آورد و از مظفرالدین شاه در 18 سالگی لقب ملك الشعرایی گرفت. وی از محضر ادیب نیشابوری استفاده برد و علی‏رغم منع پدر از سرودن شعر، به دلیل علاقه و استعداد ذاتی، به این هنر گرایید. محمدتقی بهار پس از مرگ پدرش دنبال تكمیل تحصیلات علمی را به منظور تقویت بنیه‏ های شاعری گرفت و به مرور سرآمد همه شاعران معاصر ایران گردید، تا جایی كه به عنوان آخرین استاد شعر كلاسیك فارسی شناخته شد و آوازه جهانی پیدا كرد.

حضرت اباالفضل العباس(ع) فرزند برومند امام علی(ع) از مادری مشهور به ام ‏البنین متولّد شد. حضرت اباالفضل(ع) از محضر پدری چون امیرالمؤمنین و برادرانی همچون امام حسن(ع) و امام حسین(ع)، فیوضات علمی، معنوی و اخلاقی برگرفت و در كمالات گوناگون به جایگاه رفیعی دست یافت

ابوسعید فضل بن ابی الخیر از اكابر و مشایخ عرفا و صوفی نامی قرن پنجم هجری در اواسط قرن چهارم هجری به دنیا آمد. وی از كودكی ریاضات سخت كشید و به خدمت جمعی از بزرگان صوفیه رسید. ابوسعید ابوالخیر پس از تَحمّل رنج فراوان در این راه، از دست بعضی از بزرگان، خرقه‏ی خلافت گرفت و در خانقاه خود در میهنه و نیشابور به ارشاد سالكان و وعظ و هدایت مردم پرداخت.

اسماعیل، ملقب به ابوالمظفر بهادرخان حسینی، و معروف به شاه اسماعیل یکم مؤسس سلسله صفوی به عنوان اولین سلسه تماماً ایرانی، حاکم بر سراسر ایران پس از اسلام است. وی با رسمی‌کردن مذهب شیعه و با زنده کردن هویت ایرانی مرزهای ایران را به حدود مرزهای ساسانیان رسانید و در واقع ایران را به عنوان یک واحد سیاسی مستقل پس از اسلام پس از حدود ۸۰۰ سال، تأسیس و تثبیت کرد. از وی اشعاری به ترکی آذربایجانی و به فارسی با تخلص «ختایی» برجای مانده‌است

جنگ‏های ایران و روم از سلسله جنگ‏های خونینی است كه در چندین دوره انجام شد. دومین دوره این جنگ‏ها در 21 آوریل 359م با حمله سپاه ایران به متصرفات روم آغاز شد. فرماندهی ایران، شاپور دوم معروف به شاپور ذوالاكتاف، پادشاه ساسانیان بود كه دوران سلطنت وی 69 سال به طول انجامید.