خیل نامه؛ فرس نامه

افزودن به علاقه‌مندی‌ها

در دیباچۀ نسخۀ تاجیکستان، نگارنده خود را علی بن محمد المطیب (المتطبب؟) یاد کرده، که در دربار «پادشاه بزرگی» کار می‌کرده است. فهرستنگار تاجیکستان می‌افزاید: گویا نگارنده در دربار شاهرخ، هرات (807-850ق) کار می‌کرده است. و تاریخ انجام را رمضان 812ق (1410م) گرفته است. 
نسخۀ در دست، دیباچه و بخشی از متن تا میانۀ باب 11 از «کتاب اول» را ندارد. سپس: باب 12. در معرفت اسبان نیک، آنچه دلیل می‌کند بر نیکی اسب شش چیز است، 13. در معرفت اسبهای دونده، 14. در انواع اسبان که کدام چه کار را شاید، 15 (نسخۀ: بانجدهم) در معرفت اسبان داغی (که می‌گوید داغی به زبان لری یعنی کوهی)، 16. در تربیت اسبان پادشاهان، 17. در معرفت اسبان رونده، 18. تربیت کره اسب، 19. در زین‌ کردن، 20. ؟، 21. فرق میان مادیان و نر، 22. در فحل دادن اسبان، 23. در معرفت فحل، 24. در خصی کردن اسبها، 25. در تربیت اسبی که به کرّگی کار نفرموده باشند، 26. در جو دادن و بکار آوردن اسب، 27. در سبق کردن و آداب آن، 28. در معرفت اسبان سرکش و تدبیر آن، 29. در تدبیر اسب بدرکاب، 30. در تدبیر اسب مانع النزول (اسبی که مانع از فرود آمدن سوار می‌شود)، 31. تدبیر اسبان نازل لگام، 32. تدبیر اسب حرون، 33. تدبیر اسبان بد نعل، 34. آداب نعل بستن، 35. آب و علف به اسب دادن، 36. تیمار داشت در زمستان و تابستان... ،40. مسابقۀ شرعی. 
کتاب دوم، باب 1. معالجۀ علتی که در سر باشد، 2. معالجۀ اسبی که در سربلیدی دارد، 3. معالجۀ سرزدگی اسب، 4. علاج سپیدگی که در چشم اسب افتد، 5. معالجۀ اسبی که او را در چشم ریش و آب سیاه بود، 10. تدبیر اسبی که بی‌علت علف نخورد، 15. معالجۀ اسبی که او را؟ بود، 20. معالجۀ اسبی که او را باد تقطیع بود، 25. معالجۀ خشکی اسب، 30. اسبی که او را خارش پدید آمده باشد، 35. جراحت از تیغ و نیزه، 40. معالجۀ ریش شش، 45. معالجۀ حضد، 50. اسبی که او را کشن غلبه کرده باشد، 55. تدبیر شکافته شدن سم، 60. تدبیر ضعیف شدن اسب. 
پایان کتاب 1 و آغاز 2: نقل است که حضرت رسول(ص) و عایشه (رض) با همدیگر دویدند. و بدین سخن کتاب به آخر رسید... تمام شد کتاب اول از خیل نامه به یاری حضرت باری تعالی... و شروع می‌رود در کتاب دوم امید که آن هم به مبارکی تمام شود. والسلام علی من اتبع الهدی. فهرست ابواب شصت‌گانه. باب اول... 
(4)1922،   ثلث خوش، با تاریخ محرم 948ق در ش 1 مجموعه به همین خامه. آغاز در باب 11 از کتاب یکم و انجام در باب 43 از کتاب دوم، افتادگی دارد، آغاز: گوشت و پی هم قوی، انجام: نیز همین سبیل آماس. 
شمث‍ 252147
 

خرید فایل اسکن