دکتری اديان تطبيقی
1315 شبستر
محمد مجتهد شبستری در سال 1315 در شبستر (آذربایجان شرقی) چشم به جهان گشود. در سال 1330 برای تحصیل در علوم اسلامی وارد حوزه علمیه قم گردید. مدت 18 سال در این حوزه به تحصیل و تحقیق در فلسفه و کلام اسلامی، فقه و اصول و تفسیر پرداخت و در بالاترین سطوح حوزوی تحصیلات خود را به پایان رساند. در سال 1348 دو تن از مراجع تقلید شیعه و مرحوم دکتر سید محمد بهشتی از وی دعوت کردند تا برای ادارۀ مرکز اسلامی هامبورگ (آلمان) به آن کشور برود. او این دعوت را پذیرفت و به اتفاق خانواده به شهر هامبورگ رفت و در آنجا اقامت گزید. وی با سمت مدیر مرکز اسلامی هامبورگ مدت 9 سال در کشور آلمان اقامت داشت. اقامت در اروپا برای وی فرصتی پیش آورد تا با تسلط بر زبان آلمانی در فرهنگ و تمدن غرب به ویژه فلسفه جدید و الهیات مسیحی از نزدیک مطالعات و تحقیقاتی به عمل آورد.مجتهد شبستری در سال 1357 به ایران بازگشت. در اولین دوره انتخابات مجلس شورای ملی پس از انقلاب وی از آذربایجان شرقی به نمایندگی مجلس شورا انتخاب شد. وی پس از پایان دوره اول مجلس شورای اسلامی با دعوت وزارت علوم جمهوری اسلامی ایران عضو هیأت علمی دانشگاه تهران شد و در دانشکده الهیات و معارف اسلامی، گروه فلسفه و کلام اسلامی مشغول تدریس شد و سپس به گروه ادیان و عرفان همان دانشکده انتقال یافت. در سالهای بعد وی به رتبه دانشیاری و سپس رتبه «استاد تمام» ارتقاء یافت.او در دانشکده الهیات، سالهای متمادی در رشتههای کلام تطبیقی، تاریخ ادیان تطبیقی و عرفان تطبیقی (یهودیت، مسیحیت، اسلام، بودیسم و هندوئیسم) در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری تدریس کرد. راهنمائی و یا مشاوره دهها رساله کارشناسی ارشد و دکتری در دروس تخصصی یاد شده را بر عهده گرفت.در سال 1385 که موج بازنشسته کردن استادان دگراندیش دانشگاههای ایران راه افتاد با اینکه 19 سال بیشتر از خدمت رسمی مجتهد شبستری در دانشگاه تهران سپری نشده بود و او تنها استاد تمام گروه ادیان وعرفان دانشکدۀ الهیات دانشگاه تهران بود و گروه آموزشی نیاز مبرم به حضور او را اعلام کرده بود وی را مشمول بازنشستگی اجباری سنی کردند. پس از بازنشستگی، دو دانشگاه از آلمان و اتریش جهت تدریس از وی دعوت به عمل آوردند ولی او به علت وضعیت نامساعد مزاجی آن دعوتها را نپذیرفت.مجتهد شبستری از آغاز تأسیس دائرةالمعارف بزرگ اسلامی عضو شورای علمی این دائرة المعارف بوده و مقالات متعددی از وی در این دائرةالمعارف به چاپ رسیده است.
عضو شورای عالی علمی مرکز دايرة المعارف بزرگ اسلامی از بدو تأسيس تاکنون مدير بخش کلام مرکز دايرة المعارف بزرگ اسلامیمدير مرکز اسلامی هامبورگ از 1349-1358شاستاد گروه ادیان وعرفان دانشکدۀ الهیات دانشگاه تهران: تا 1385ش (19 سال)استاد مدعو دانشگاه وين، و دانشگاه بن آلمان
الف) کتاب:ايمان و آزادی، تهران، طرح نو، 1376ش؛تأملاتی در قرائت انسانی از دين، تهران، طرح نو، 1383ش؛جامعه انسانی اسلام، تهران، کانون نشر و پژوهشهای اسلامی، بیتا؛"سه گونه قرائت از سنت در عصر مدرنيته"، در مجموعه سنت و سکولاريسم، تهران، مؤسسه فرهنگی صراط، 1381ش؛گفتوگوهای فلسفۀ فقه: مصطفی ملکيان، محمد مجتهد شبستری، ناصر کاتوزيان، علی عابدی شاهرودی، صادق لاريجانی، دفتر تبليغات اسلامی حوزهء علميه قم 1377ش؛نقدی بر قرائت رسمی از دين (بحرانها، چالشها، راهحلها)، تهران، طرح نو، 1379ش؛هرمنوتيک، کتاب و سنت: فرآيند تفسير وحی، تهران، طرح نو، 1375ش؛(ترجمه) پژوهشهايی درباره قرآن و وحی، اثر صبحی صالح، انتشارات نشر و فرهنگ اسلامی، تهران، 1362ش؛ب) مقاله:"معنای عدالت در قرآن"، آيين، آذر و دی 1388، شماره 24 و 25؛"اجتهاد، جع ميان اصول ابدی و تغييرات اجتماعی"، دادنامه، تير 1388، شماره 1؛"چرا بحران دينی به وجود میآيد"، بازتاب انديشه، تير 1382، شماره 39؛"فرايند فهم متون"، نقد و نظر، تابستان و پاييز 1374، شماره 3 و 4؛"تأويل و تفسير در اسلام"، کيهان فرهنگی، دی 1372، شماره 105؛"قرائت نبوی از جهان"، فصلنامه مدرسه، 1386، شمارههای مکرر؛"مفهوم سنت برای مسلمانان، نگاه دينی يا آنتروپولوژيک"، مقالات و بررسیها، زمستان 1375، شمارههای 59 و 60؛"الکلام الوحيانی و معانيه المتنوعه عند المتألهين المسلمين"، قضايا اسلامية المعاصرة، السنة حادی عشر 1428، العددان 33 و 34؛"الحداثة و المعرفة الدينية"، قضايا اسلامية المعاصرة، السنة الخامسة عشرة، شتاء و ربيع 1432، العددان 45 و 46؛"حقوق بشر، متون اديان ابراهيمی، حق مالکيت خداوند"، بازتاب انديشه، فروردين 1383، شماره 48؛"معنای کلامی وحيانی در نظر متکلمان مسلمان"، زمستان 1371 و بهار 1372، شماره های 53 و 54؛"مردم سالاری دينی از کدام زاويه؟"، بازتاب انديشه، خرداد 1381، شماره 17؛"پرواز در ابرهای ندانستن"، بازتاب انديشه، تير 1379، شماره 4؛"حق، تکليف، حکومت"، بازتاب انديشه، فروردين و ارديبهشت 1379، شماره 1؛"چگونه میتوان در جهان معاصر از خدا سخن گفت؟"، پژوهش نامه ادبيات کودک و نوجوان، تابستان 1378، شماره 17؛"سه گونه دانش در سه قلمرو"، نقد و نظر، زمستان 1374، شماره 5؛"مبانی زبانشناختی تفسير عقلانی وحی"، مقالات و بررسیها، 1369، شماره 49 و 50؛"زندگی، هدف، معنا"، نامه ميبد، تابستان 1380، شماره 2؛
بنية العنف و منابعه و اشکاله و تجلياته"، قضايا اسلامية المعاصرة، السنة الثانية عشرة، ربيع و شتاء 1349، العددان 35 و 36؛هرمنوتيک و منطق دينی در جهان"، بازتاب انديشه، شهريور و مهر 1386، شماره 89 و 90؛"ابعاد القراءة الانسانية للدين"، قضايا اسلامية المعاصرة، السنة العاشرة، شتاء و ربيع 1327، العددان 31 و 32؛"هرمنوتيک فلسفی و تعدد قرائتها از دين"، بازتاب انديشه، آذر 1380، شماره 21؛مصاحبه "هرمنوتیک، تفسیر دینی جهان" شمارۀ 6 فصلنامۀ مدرسه"نقدی بر قرائت رسمی از دين"، بازتاب انديشه، اسفند 1379، شماره 12؛"الايمان و المعتقدات و المناسک و التجارب الدينية"، قضايا اسلامية معاصرة، السنة الثالثة عشرة، شتاء و ربيع 1430، العددان 39 و 40؛"حقوق الانسان و نصوص الايمان الابراهيمية و السيادة الحقوقية الالهية"، قضايا اسلامية معاصرة، السنة الثانية عشرة، صيف و خريف 1429، العددان 37 و 38؛"چرا آزاديخواهان قابل احترام اند؟" (متن سخنرانی در بزرگداشت مرحوم يدالله سحابی در دانشگاه تهران، نوروز 1381)، بازتاب انديشه، ارديبهشت 1381، شماره 26؛"نقدی بر قرائت رسمی از دين"، بازتاب انديشه، اسفند 1379، شماره 12؛"پاسخهای دينی و اقناعهای عقلانی"، بازتاب انديشه، مهر 1379، شماره 7؛"سه قرائت از سنت در عصر مدرنيته"، بازتاب انديشه، آذر 1380، شماره 20؛"برای عرضه به غرب چه داريم؟ به کدادم شيوه"، کيهان فرهنگی، خرداد 1363، شماره 3؛"Islam Is a Religion, Not a Political Agenda", http://en.qantara.de, 2008;"Warum Islam und Demokratie zusammen passen", in http://de.qantara.de, 2012.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید