اخبار

سندهایی مربوط به بررسی دو اثر محمدعلی اسلامی ندوشن توسط ساواک و وزارت فرهنگ و هنر در دوران پهلوی نشان می‌دهد درباره آثار او حساسیت‌هایی وجود داشته است.

چه دلپذیر است ایرانی بودن. ایران را با ویژگی‌هایش و همان‌طور که هست دوست داشتن. به کوه‌ها، دره‌ها، کویرها، دشت‌ها و جنگل‌های آن، به خلیج فارس و دریای مازندران و دریاچه رنج‌کشیده ارومیه آن، رودخانه‌های پرآب و کم‌آب آن عشق ورزیدن. در سایه سایه‌بان فردوسی هویت خود را بهتر شــناختن. با اسطوره‌های آن در «مرگ پهلوانان» گریستن با رستم زیستن.

زنده یاد اسلامی ندوشن، بیش از هرکس دیگر، با فرهنگ و زبان، تاریخ و جغرافیا، زیر و بم، ظاهر و باطن، شادی و اندوه، و داشته ها و نداشته های این سرزمین آگاه و به جزئیاتش آشنا بود. هم زمین و سرزمینش را، هم انسان و مردم ایران زمینش را، هم آسمان و آیینش را خوب می شناخت...

شاهنامه کتابی است که از زندگی حرف می‌زند؛ بنابراین هر چه در زندگی هست، در این کتاب هم هست، از جمله عشق. البته کلمه عشق در شاهنامه به معنایی که در غزل فارسی آمده، نیامده، به جایش «مهر» و «دلبستگی» و مرادف‌های آن به کار رفته.

محمدعلی اسلامی ندوشن از همان کسانی است که می‌توان او را میراث انسانی ایران‌دوستی خواند؛ جدای از کارهای فراوان او دربارۀ ایران، فردوسی و شاهنامه، مجموعه‌‌ای را برای جوانان سرپرستی کرد که آنها را با تاریخ و جغرافیا و میراث طبیعی و میراث معنوی و رویدادها و بزرگان کشور آشنا سازد.

دکتر اسلامی از نخستین کسانی است که مکتب ادبیات تطبیقی را در دانشگاه تهران بعد از فاطمۀ سیّاح جا انداخت و سال‌ها در دانشکدۀ ادبیات به تدریس این مادۀ درسی، که بسیار مهجور و غریب و بی‌کس‌و‌کار بود و بعد از او هم چندانی دنبال نشد، اقدام کرد.

پیکر دکترمحمدعلی اسلامی ندوشن پس از تشییع در نیشابور، در جوار آرامگاه های خیام و عطار در باغ مشاهیر این شهر آرام گرفت .

گفتگوی منتشر نشدۀ حاضر پس از بازگشت دکتر اسلامی از سفر کانادا (مرداد 1390) انجام شده و خلاصه اش این است که در کل مشرق‌زمین، ‌ ایران بیشتر از هر کشور دیگری حرف برای گفتن دارد؛ زیرا هم در منطقه جغرافیای حساسی بوده و هم مسائل تاریخی زیادی را سپری کرده و فشردۀ اینها به صورت یک حکمت جهانی بیرون آمده و در آثار ادبی و فرهنگی جا گرفته است. نباید از آن غفلت کرد.

مراسم بدرقه پیكر محمدعلی اسلامی ندوشن از محل دانشكده ادبیات تا دانشكده حقوق دانشگاه تهران كه سال‌ها در آن تدریس كرده بود برگزار شد

گفتگوی منتشر نشده با دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن، محمد صادقی – بخش دوم