درگذشت شارل مونتسكيو فيلسوف و نويسنده فرانسوي (1755م)

1392/11/21 ۰۸:۴۰

شارْل لويى دوسكوندا مونتسكيو اديب و متفكر فرانسوي در هجدهم ژانويه 1689م در فرانسه و در خانواده‏اي كه اعضاي آن قاضي بودند به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات علوم ديني، به مقام وكالت رسيد و پس از چندي به تحقيقات علمي و تاريخي و حقوقي پرداخت. مونتسكيو به تدريج به انتشار رسالات در موضوعات مختلف روي آورد كه نشان مي‏داد به عنوان يك نويسنده، در كليه رشته‏هاي علمي و اجتماعي، صاحب نظر و داراي معلومات كافي است.

شارْل لويى دوسكوندا مونتسكيو اديب و متفكر فرانسوي در هجدهم ژانويه 1689م در فرانسه و در خانواده‏اي كه اعضاي آن قاضي بودند به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات علوم ديني، به مقام وكالت رسيد و پس از چندي به تحقيقات علمي و تاريخي و حقوقي پرداخت. مونتسكيو به تدريج به انتشار رسالات در موضوعات مختلف روي آورد كه نشان مي‏داد به عنوان يك نويسنده، در كليه رشته‏هاي علمي و اجتماعي، صاحب نظر و داراي معلومات كافي است. كتاب‏هايى هم‏چون رساله درباره انعكاس صوت و رساله درباره بيماري غدد كليوي بيانگر گستردگي و تنوع دانسته‏هاي اوست. هم‏چنين توجه به تجزيه و تحليل‏هاي اجتماعي، روح انتقاد را در او قوي كرد و چون از وضع آن زمانِ كشور ناراضي بود كتاب جالبي به نام نامه‏هاي ايراني بدون ذكر نام مؤلف منتشر ساخت. شهرت و آوازه اين كتاب باعث معروف شدن مونتسكيو شد و به عضويت فرهنگستان فرانسه انتخاب گرديد. او در سال 1727م به مسافرتي طولاني به كشورهاي اروپايى رفت و در اين مسافرت‏ها، يادداشت‏ها و مشاهدات، گزارش‏ها، مطالعات و مطالبي درباره وضع سياسي و اقتصادي كشورهايى كه ديده بود گرد آورد. حاصل اين كار، انتشار كتاب ملاحظاتي درباره علل عظمت روميان و انحطاط ايشان بود. ليكن كار عظيم مونتسكيو، نوشتن شاه‏كار معروفي است كه به روح القوانين شهرت يافت و نگارش آن نزديك به بيست سال به طول انجاميد. روح القوانين در سال 1748م بدون ذكر نام مولف در ژنو منتشر شد و درظرف 2 سال، 22 بار تجديد چاپ گرديد. اين كتاب با استقبال عجيبي مواجه شد و بعدها نيز از مواد ذكر شده در آن براي اداره ممالك، استفاده زيادي شد. او در اين كتاب، انواع حكومت‏هاي پديد آمده در طول تاريخ را مورد بحث قرار داده و آداب و رسوم و روابط بين انسان‏ها را بررسي كرده است. هم‏چنين، كتاب روح‏القوانين، تحقيق، تحليل و تجسسي بسيار گسترده در روح و فرهنگ ملت‏ها و سرنوشت سياسي است كه تمام موضوعات فوق را به وسيله داستان‏هاي عيني و زنده تبديل به سبكي دلپذير و ممتاز نموده است. مونتسكيو اولين كسي است كه نظريه ضرورت تفكيك قواي سه‏گانه را ارائه داد كه اين نظريه در ايجاد روح آزادي‏خواهي صدر انقلاب فرانسه تاثير عميقي بر جاي نهاد. وي هم‏چنين، تعريف آزادي‏هاي سياسي را كه ليبراليسم قرن نوزدهم از آن دفاع مي‏كند مشخص ساخته است. به طور كلي، مونتسكيو در كتاب روح القوانين، اصول و مباني تازه‏اي براي حكومت به وجود آورده است كه تسلط و استبداد سياسي را از ميان برمي‏دارد. اين كتاب، رجال سياست فرانسه را هدايت كرده و به انديشه‏هاي آنان الهام بخشيده است. مونتسكيو عقيده داشت كه انقلاب و خون‏ريزي كاري از پيش نمي‏برد و آن‏چه كه يك جامعه به آن محتاج است قانون مي‏باشد. ميانه روي در سياست از خصوصيات مهم مونتسكيو بود و چون از كتاب روح القوانين انتقادات فراواني شد و برخي آن را بي‏ارزش معرفي كردند، او تنها رساله‏اي در دفاع از كتاب خويش نوشت. مونتسكيو را از نظر سياسي، فلسفي و اجتماعي مي‏توان پيشواي انقلاب فرانسه خواند و از نظر نويسندگي، شخصيتي ود هوش‏مند كه با سبك موجز و روان و استوار خويش، از بزرگ‏ترين نويسندگان عصر به شمار آمد. شارل دو مونتسكيو سرانجام در دهم فوريه 1755م در 66 سالگي درگذشت.